Neem er eentje van mij

[p. 104]

Lamsvlees

Dit wordt een verhaal van duistere dreiging en van gewelddadigheden waaraan ik nauwelijks ontsnapt ben. De plaats van handeling is echter zeer prozaïsch: een broodjeswinkel, halfwas, op de grens van de warme buurt met een broodjesbaas in een witgeweeste jas, en twee wankele tafeltjes op een hardstenen vloer. Aan een van die tafeltjes zat Lamsvlees Leen. Waar deze vreemde naam vandaan komt weet ik niet, wel weet ik dat hij in deze contreien met enig gezag wordt uitgesproken want Lamsvlees Leen is razendsnel met vuist of mes, ook als u er niet op verdacht bent. U kunt dat alles in de politieregisters vinden. Hij heeft een hoofd vol vette golven, gebloemd zijden dasjes om de korte nek, draagt felle jacken, soms vesten en van die zeer nauwe pantalons alsof hij er voortdurend aan herinnerd wil worden dat hij ze draagt. Zijn schoenen zijn van die zeer zachte, die in de volksmond ‘bordeelsluipers’ heten, hij zal ze thuis dus wel als pantoffels dragen. Zijn dagtaak bestaat uit de zorg voor een zilvergrijze Jaguar en het bezoeken van een sportschool waar hij judogrijpt, tenminste als een kater hem dat niet verhindert. Dan zit hij bijvoorbeeld in een broodjeswinkel en slurpt emmers koffie, zoals nu.

De broodjesbaas is doodsbang voor Leen en hij overhandigt hem een kopje zeer vlug, maar schichtig. Hij weet dat Leen niet leuk is als hij kwaad wordt en dat het ook niet zo leuk is dat je nooit kunt zien wanneer Leen kwaad geworden is. ‘De laatste keer zaten de glasscherven drie centimeter diep in de ham.’ Hij weet ook dat Leen hem niet zal betalen. ‘In het begin,’ zo vertelde hij mij onlangs, ‘wist ik dat niet. Dus ik zei gewoon, dat wordt tweevijfentwintig inclusief. Toen zei Leen: “Je komt 't maar halen - als je aan durft bellen krijg je een rijksdaalder.” Die heb ik hem dus maar gelaten.’

[p. 105]

Leen zal het niet gemerkt hebben, op zijn balans staat als voornaamste post een mollige, blondgeworden schoonheid, die drie keer per week op vaste tijd door een geuniformeerde chauffeur per Mercedes wordt opgehaald om elders een soort goed heertje te plezieren. Leen heeft al eens van hem gezegd, als die vent zijn neus snuit zitten er twee tientjes in zijn zakdoek.

Aan de toonbank zitten ten slotte twee mannen in overjassen (al is het warm); het lijkt alsof ze happen brood in hun kragen steken. Zij spreken met Vlaamse tongval en laten zich geringschattend uit over Amsterdam: de mannen zijn er rotzakken, de vrouwen geldwolven en de begeerde lol is er ver te zoeken en het bier is er niet Belgisch genoeg.

De broodjesbaas was er niet gelukkig mee. Af en toe legde hij de vinger op de lippen en wees verstolen naar Lamsvlees Leen. Een verkeerde tactiek, want Leen werd nu voorwerp van hun aandacht.

‘He, een nozem,’ sprak de één en de ander zei: ‘Bij ons gaat zoiets onmiddellijk een jaar in quarantaine voor ontluizing.’

De broodjesbaas werd wanhopig, greep zijn notablokje en schreef er iets op. De mannen lazen het ernstig en stonden op.

‘Kom,’ zei de één, ‘wij moeten toch onze trein halen.’

‘Ja,’ zei zijn collega, ‘maar misschien komen we hier nog wel terug met een stukkie hout.’ En bij de deur wendde hij zich nog eens tot de broodjesbaas: ‘Ik beklaag jouw moeder, die elke avond je broek moet schoonschrapen.’

De kracht waarmee hij de deur dichtwierp deed Lamsvlees Leen ontwaken. Hij wankelde naar de toonbank en zei: ‘Bedankt voor je koffie. Kom 't bij mij maar 's terughalen.’

Toen viel zijn oog op het briefje en bijna ongelovig las hij voor: ‘Da's Lamsvlees Leen. Die is bere-gevaarlijk als hij zuipt!’

‘Dat is van die Belgen, he?’ zei hij als ontwakend. De

[p. 106]

broodjesbaas knikte schuw. Leen was de deur al uit. De baas zuchtte diep, tapte wat koffie af en begon bezorgd te drinken. Hij had gelijk: geen twee minuten later werd de deur opengeworpen en Leen sjorde een der Belgen, diens overjas over diens hoofd getrokken, naar binnen. Hij kwakte de blauwvoet tegen een der krukken en riep strijdlustig: ‘Hij zegt dat jij dat briefje geschreven hebt.’ De broodjesman nam zielig zijn bril af en borg die vast in de ijskast. Daarop sloot hij de ogen. Toen kwam de tweede Belg binnen en stortte zich na een raar aanloopje op Leen, die hem enigszins van richting veranderde, zodat zijn schouder een glazen plaat en enkele asbakken deed sneuvelen.

De vrolijke keuken! Langzaam langs de muur schuivend bereikte ik de deur, na handig Leen met een Belg, die samen op een tafeltje tegen de muur aanzakten, ontweken te hebben. Ik ontvelde mijn elleboog toen ik uitgleed over een stuk gekookte worst, een schaafwondje dat niet lang daarna genas. Maar toen was het winkeltje al weer heropend.