Neem er eentje van mij

[p. 15]

Vis

Het was een kleine, verveloze broodjeswinkel waar ik was binnengewaaid. Letterlijk, want het stormde hevig en de weinige eters hoorden de wind zingen door de zes vlaggestokjes met Amerikaanse en Belgische vlaggetjes die boven de etalage waren uitgestoken om de zaak een internationale allure te geven. Binnen had alles een gore crèmige kleur, tot het tanige dienstertje toe. In afwachting van nadere orders stond zij een beetje te leunen, achteloos met haar elleboog op de lever. Een geliefde houding, gezien de vlek daar op haar dienstjas.

Door het raam naderde een nieuwe klant, een zware man wiens jekker hoog achter hem opwoei. Toen hij binnenkwam hijgde hij dan ook.

‘Wat wil meneer?’

Hij bleef hijgen en schudde zijn hoofd alsof er een vlieg op zat.

‘Een kopje soep?’ zei het meisje. ‘Lekker warm, tegen de kou?’

Hij had nu eindelijk lucht om wat te zeggen en hij kreeg er één woord uit, als een zweepslag: ‘Soep!!’

‘Ja meneer,’ zei het meisje, afwachtend.

Er kwam een trek van afkeer op zijn nog rode hoofd: ‘Ik vreet liever turfmolm. Soep behoort tot de burgerlijke vochten. Ik heb liever een ondermaats vingerhoedje klare dan een emmer van jouw soep.’

Het meisje schrok er niet van terug. ‘Een uitsmijter dan, of een slaatje?’

‘Slaai?’ Dezelfde walging. De andere aanwezigen keken naar hem en hij begon een beetje op het publiek te spelen. ‘Ik ben geen geit. Mijn vrouw probeert mij ook wel 's dat groen te laten eten. 't Is gezond, zegt ze, vitaminen. Moet

[p. 16]

je haar zien! Ze staat krom van de reumatiek. Ik leg 's nachts twee kamers verderop vanwege d'r hoesten. Ja, kom, gezónd!’

‘Een broodje zalm, of paling?’ probeerde het meisje.

‘Vis! Ajakkes. Laat ik u nou vertellen dat ik getrouwd ben met de dochter van de boekhouder van een rederij. De eerste dag de beste dat ik daar over de vloer kwam was op een zondag, ik was d'r helemaal voor naar Scheveningen gegaan, en wat denk je dat ik om vier uur 's middags bij de thee krijg? Een gebakken schol! Bovendien melk in de thee, want ik dorst geen nee zeggen. Afijn, daarna ga ik met haar en de familie naar de kerk. Zwaar gereformeerd, en ik dee alsof, want ik wou nou eenmaal geen gezeur. Goed, ik zit daar op zo'n rotbank en wat gebeurt? 't Komt op. Schol met thee! 't Komt soms zo krachtig in me mond dat haar moeder fluistert: wat zei je? Nou, u begrijpt, als ik het woord vis hoor, dan weet u het wel.’

‘Ik ga anders graag vissen,’ zei een kleine man, even verderop aan de toonbank.

De man keek hem keurend aan: ‘Zo. Meneer is een hengelaar. Maar dat zegt mij toevallig ook weer niks. Ik heb acht jaar lang gevist zonder één dobber op het water te leggen. Ik ging met een paar knapen altijd vissen, tenminste dat dachten de vrouwen thuis, maar ondertussen legden wij een kaartje in diverse etablissementen en wij peerden er lustig bij. Acht jaar lang, meneer, tot de vrouw erachter kwam. Eigen schuld hoor, want wij werden driester en driester. Op een goed weekend hadden wij het versierd om een weekend te gaan vissen in Friesland. Snoeken. Maar wij reden linea recta door naar Hamburg. Snoeken, voelt u wel - weten die vrouwen veel. Maar toevallig ontmoet mijn vrouw bij een vriendin een terzake kundige en toen die hoorde dat haar man - ik dus - was gaan snoeken op de Friese meren, zegt ie, het rund, dan heeft-ie zeker wel zijn snijbrander mee, want het ijs ligt daar zeker twintig centi-

[p. 17]

meter dik. Nu komt de ellende: ik had mij die week meerdere malen prijzend over Hamburg uitgelaten; bovendien is mijn vrouw niet gek en zij denkt: 's kijken of Kees zijn paspoort wel in het laatje ligt. Mag u raden wat ze toen deed. Zij belt de douane op in Nieuwe Schans en zegt: zijn er soms vier hengelaars gepasseerd. Die douane denkt aan een ongeval, een moederloos kalf of erger, en zegt: zeker. Zo zat ik dus in de boot. Ik behoef u niet te zeggen dat het woord hengelaar bij mij gevoelens opwekt, niet?’

‘Een broodje croquet dan?’ vroeg het meisje, nog geheel op natuurlijke toon.

Zijn gezicht begon wat te betrekken en de kleine man zei gauw: ‘Ga nou niet vertellen dat je je hele leven boven een croquettezaak heb gewoond.’

‘Nee. Dat niet,’ zei de man. ‘Maar ik heb wel een zwager die bekeurd is geworden omdat hij ongekeurd vlees in zijn croquetten deed. En kangoeroevlees. Dat gebeurde meteen een week nadat-ie vlees in zijn croquetten was gaan doen, daarvoor was 't allemáál aardappelmeel. Bovendien werd hij toen ontslagen als secretaris van de speeltuinvereniging van de wijk, hoewel dat ook was omdat hij met zijn huishoudster sliep. Dat vonden ze geen voorbeeld voor de kinderen.’

‘Een broodje pekel of halfom,’ suggereerde het meisje.

‘Ach, weet u wat,’ zei de man, ‘geeft u maar een broodje vette worst. Dat is het gauwst naar binnen.’