Naakt over de schutting

48.

Ik ging naar de Haringpakkersteeg en at een gehele ommelet met kippelevers. ‘Allemachtig,’ zei Mathieu, de ober, ‘zo te zien ben je weer overal op gevallen, behalve op je achterhoofd.’

Het eten deed me goed. Ik besloot niet naar de Haarlemmer Houttuinen terug te gaan in de hoop dat Harreke Meel me zou missen. Het leek me ook beter niet naar mijn kamer te gaan. In ieder geval was er in de groep iemand die mijn adres wist, wellicht haalde hij op ditzelfde moment zijn geld terug uit Top Naeffs ‘Voorbijgangers’.

Om te beginnen had ik een rustige plaats nodig waar ik een tijdje kon zitten, desnoods om na te denken. Ik kwam terecht in het Surinaamse café, de ‘Twee Pengeltjes’, zo genoemd naar de omvangrijke barmeiden, dronk thee met rum en las de ‘Ochtendrune’.

Jazeker, Lode Zaaijer had drie kolom Lili Lashoes. ‘Haar warme persoonlijkheid overheerste alle aanwezigen. Ook in haar show toonde zij zich Nederlands sterkste persoonlijkheid op het lichte amusementsgebied. Zij heeft het playbacksys-

[p. 95]

teem eigenlijk niet van node. Eindelijk eens een show die breekt met de vastgewortelde ideeën van alle pas beginnende regisseurtjes in onze verzuilde omroep die, reeds als ze de studio binnenkomen, menen lak te mogen hebben aan het grote publiek. Altijd denken ze maar: ‘ik laat mijn ster zingen voor een bar en met een trap op de achtergrond.’ Zij hebben best in de gaten dat het Nederlandse volk dat beu is, maar het interesseert ze niet; zijn hun verzuilde bazen toch niet oppermachtig? Lili Lashoes’ originele producer, Floor van de Terpen, heeft die armoede doorbroken. Hij plaatste Lili voor gestileerde heesters en voor een enorm braadspit. Een mooier samengaan van natuur en gourmandistiek is nauwelijks denkbaar. Het is internationaal van klasse en Lili Lashoes, met haar zo eenvoudige doch rijke, stralende stem past zich daarbij aan, zoals alleen een ster van klasse dat kan.’ Etc.

Om vijf uur werd ik gewekt omdat de ober naar huis moest en wilde afrekenen. Ik telde mijn geld nog eens na en vond vijfentwintig gulden in mijn borstzak. Ik wist niet waar ze vandaan kwamen en hield het op Harreke Meel. In de bistro ging ik slakken eten en daarna een grote hoeveelheid gorgonzola. Het dienstertje giechelde elke keer als ze dat woord uitsprak, alsof het een hele rij pootjes had.

Schartenantinck woonde aan het begin van de Johannes Verhulst. Ik belde aan en hij trok zelf open. Hij droeg een flanellen hemd, met daarover zwarte bretels en liet zijn pens vol overgave naar voren hangen. Hij noodde me binnen. Gon zat aan tafel te breien, in de stoel waarin ze altijd zit te breien. Na een hoofdbeweging van Herman ging ze koffie zetten.

De inspecteur bekeek me aandachtig en zei: ‘Je hebt een goed pak op je donder gehad en je hebt je niet geschoren.’

(Hij zag waarschijnlijk de stoppels op mijn kin.)

‘Ach, iedereen drinkt wel eens teveel.’

Hij schudde het hoofd.

‘Ik weet niet wat je in je schild voert, Rutger, maar het wordt tijd dat je open kaart speelt. Aan je beurse bek te zien ben je in de buurt van wat al te rauwe mensen geweest. De erva-

[p. 96]

ringen met juffrouw Detube hebben je blijkbaar niet voorzichtiger gemaakt.’

‘Herman, wat klink je allemachtig bedroefd. Je hebt geen vreugde in je werk.’

‘Hou daar over op. We hebben vanmiddag twee uur in de sportzaal van het Hoofdbureau gezeten. Daar heeft de architect om te pesten de akoestiek weggelaten. En daar kregen we theoretische inleidingen op de tiende schietinstructie sinds 1960. En daarna een toespraak van de hoofdcommissaris. Dat is ook al de tweede in een paar maanden. En maar lullen, en maar nadrukkelijk de bijzondere dank van de burgemeester overbrengen dat wij zo bereidwillig zijn om bij de politie te willen zijn. Iedereen krijgt langzaam het gevoel: nog één zo'n dankwoord en het korps wordt opgeheven, wegens algehele bloedarmoede.’

‘Dus jullie hebben weer een middag niks gedaan?’

‘Nou, in Amerongen schieten ze op. Ze hebben nu mensen gevonden die op maandag bij de theeschenkerij twee mannen hebben gezien en een grote Amerikaanse wagen, waarschijnlijk een zwarte Ford Galaxie.’

‘Hoe laat?’

‘Ze zijn 's morgens gezien en tegen de middag, vlak na de middag geloof ik trouwens. Maar als ze, nadat jij geweest bent, het lijk hebben weggehaald moeten ze daarna nóg een keer terug zijn gekomen en daar is nog geen spoor van gevonden. Op de muur langs de trap zitten een paar mooie vingerafdrukken, ze worden nagegaan, maar het lijkt me onbegonnen werk. Die Vogelkijn heeft daar al maanden af en toe mensen op kamers gehad.’

‘En hoe is het met de jacht op Otje Schuil?’

Herman krabde zich langdurig over de glooiing die jijn maag verborg. ‘Hij is weg. Zijn auto ook, we hebben daar het signalement van gegeven en dat heeft meestal gauw resultaat. Nu nog niet. Foto's hebben we niet van hem; zijn vrouw heeft alleen hun trouwfoto en die weigert ze af te geven. Legitimatiepapieren van hem had ze ook niet, hij heeft alles mee, het lijkt erop dat hij wist dat hij ging verdwijnen.’

‘Dat kan best,’ zei ik, ‘maar dat kan je niet uit die papieren

[p. 97]

afleiden. In de goeie journalistiek hoor je 24 uur beschikbaar te zijn. Stel een Nederlandse pink loopt bij Duinkerken op een pier, dan moet je er op hetzelfde moment heen kunnen om te gaan zien hoe ze heldhaftig, onder het zingen van vaderlandse liederen, de laatste vaatjes haring nog gauw aan land zetten, voordat de kapitein met zijn schip manmoedig vergaat.’

‘Voor een foto van Schuil zijn we naar het fotoarchief van zijn krant geweest en we hebben dat helemaal doorlopen, want uit jouw beschrijving van hem had ik begrepen dat hij bij aankomsten e.d. op Schiphol altijd vooraan staat.’

‘Dat is zo.’

‘Nou, dan is hij een geboren pechvogel. Want op al die foto's zit óf een elleboog voor zijn gezicht, óf een microfoon, en één keer hangt er zelfs zo'n enorme joekel tiet van Anita Ekberg voor.’

Gon kwam binnen met de koffie, een niet toe te juichen feit. Zij schenkt van die lekkere, vettige, romige, met die grote plons melkvet waarmee de koffie instant gedood wordt. Als je goed roert kun je nog zien waar de koffie heldhaftig gevallen is.

Herman slurpte het vocht naar binnen. ‘Sorry, hoor,’ zei hij ‘maar ik doe nou of ik thuis ben.’ Daarna krabde hij zich nog eens en geeuwde.

We praatten verder, allebei op de vlakte blijvend en niet onaangenaam. Gon las de kleine advertenties uit de krant, een vrouw die altijd alleen zit moet toch ook haar portie avontuur hebben. ‘Wat is zkt.o.oliek.?’ vroeg ze een keer. ‘Zoekt ouwe oliekachel,’ zei Herman, getraind. Ik overwoog erop te spelen dat ze me zouden vragen om de nacht bij hen door te brengen, toen de telefoon ging.

Herman luisterde. ‘Ik kom,’ zei hij. In de hoek van de kamer over een stoel hing zijn overhemd.

‘Moet je weer?’ vroeg Gon.

‘Ja, ik ga even kijken.’ En tegen mij: ‘Even kijken, dat betekent dat het geen regelrecht overwerk is. Het wordt dus niet betaald. Maar dat is in mijn geval toch niet zo erg; als inspecteur krijg je helemáál geen overwerk betaald.’

‘Wat is er aan de hand?’

[p. 98]

‘Ze hebben een dooie. Er is iemand van een tram af komen vallen. De bestuurder zag twee benen voor zijn ruit en daarna viel er iemand onder zijn wielen.’

‘Een verlate beugelrepareerder?’

Herman strikte zijn das met een pijnlijk gezicht. ‘Als ik 's avonds een tijd met m'n schoenen uitzit lijkt 't net of mijn nek ook dikker wordt.’

‘Kan ik met je mee?’ Ik slikte de laatste resten van de koffie van Gon door, en wilde beslist niet meer. Bij de deur trok Herman zijn schouders op, de laatste resten moede man gleden van hem af.