Naakt over de schutting

47.

Het was kwart over twaalf toen ik wakker werd, omdat onder mij een elektrische boor begon te scheuren. Ik had al mijn kleren nog aan, behalve mijn schoenen, die voor het bed stonden. Ik voelde me al zo gewend aan pijn in mijn rug dat ik zonder moeite overeind ging zitten om mijn voeten te schoeien.

[p. 93]

Ik liep over de zolder en keek uit het open raam naar beneden. Vier verdiepingen lager stond een file auto's te wachten tot een bierauto zijn tonnen kwijt was. Boven de elektrische boor uit hoorde ik een harde stem, die voor mijn gevoel uit het naastliggende pand kwam. Het geluid klonk hysterisch en hard: ‘Wie die Gebrauchswerte Rock und Leinwand Verbindungen zwechbestimmter,’ zo verstond ik, ‘produktiver Tätigkeiten mit Tuch und Garn sind, die Werte Rock und Leinwand dagegen blosse gleichartige Arbeitsgallerten so gelten auch die in diesen Werten enthaltnen Arbeiten nicht durch ihr produktives Verhalten zu Tuch und Garn, sondern nur aus Verausgabung menschlicher...’ Aan de overkant verscheen voor het zoldervenster een gebogen mannetje met een klein dienstbrilletje. Hij keek eerst naar mij, toen naar een punt links van mij. Daarna kwam boven de vensterbank een karabijn te voorschijn dat hij zorgvuldig richtte, na het raam verder geopend te hebben. ‘...Eben durch ihre verschiedenen Qualitäten; Substanz des Rockwertes und Leinwandwertes sind sie nur, soweit von ihrer besondern Qualität...’ Ik zag de loop van de karabijn iets opwippen toen het rode vlammetje verscheen, vrijwel gelijktijdig hield de schreeuwende stem op. Het mannetje met het dienstbrilletje glimlachte tegen me, ik lachte terug. Een voortreffelijke geluiddemper!

Daarna liep ik de drie lange trappen af, bestelde in het café op de hoek een pils en belde Henk Wulffs op. Hij dicteerde mij zijn verslagje. Ik belde daarop Saul van Aarden, die al bang op me zat te wachten. Eerst met enige schroom, maar daarna met een klimmend gevoel van arbeidsvreugde las ik hem voor wat ik opgeschreven had. ‘Het moment van afscheid,’ hoorde ik mezelf zeggen, ‘is thans aangebroken, een ogenblik waarop ook een getuigschrift van goed gedrag zou moeten worden uitgereikt. Maar helaas, een dergelijk document bezitten wij in onze beweging niet, aldus bondsvoorzitter Van Asem, zo min als wij in onze bond gewoon zijn schouderklopjes uit te delen. Laat mij daarom volstaan met te zeggen dat je niet altijd een gemakkelijk heer was; je zei zonder omwegen waar het op stond, ook al klonk dat niet

[p. 94]

altijd even vriendelijk. Men wist op die manier wel wat men aan je had en ik wil graag bekennen een dergelijke karaktertrek op prijs te stellen, zo ging de bondsvoorzitter verder. Als ik tot een eindconclusie mag komen, dan zeg ik: beste IJzerman, je was een vent uit één stuk, wie geen moeite teveel was. Daarvoor zeg ik je namens onze organisatie krachtig dank. Ik ken je wens om nog wat langer te mogen doorgaan, maar ik zeg daarop: prijs je gelukkig dat je je werk in zo goede gezondheid hebt mogen beëindigen. Het is onze wens dat je nog lang behouden mag blijven voor je vrouw Dien en al je kinderen. Jaap IJzerman, het ga je goed. Aldus de bondsvoorzitter, die daarna de scheidende het ereïnsigne en een staande schemerlamp aanbood. De heer IJzerman dankte ontroerd.’

‘Het klinkt alsof je het zelf hebt staan verzinnen,’ zei Saul.

‘Jongen,’ zei ik, ‘ik heb het precies zo opgeschreven als ik het heb gehoord. Zo'n hippe vogel ben ik wel, weet je wel.’