Ta him dyn begearte

[p. 388]

88

Yn it tsiende jier fan har boask mei Siertsje Barres is Hinke fan Jan Roekeboer rêst. Har libben is yn de omgong mei Siertsje net iepenbloeid, mar yn de knop bestoarn lyk by in blom, dy't gjin wetter krijt, de knoppen stadichoan fertoarkje. De ûntjouwing, dêr't hja op tidige hie, is net oer har kommen, likemin as har lichem him ûntjaan koe ta folle keine groei. Hoe't hja it libben twong en treau út 'e ûnmacht wei, it bleau har stiif en hurd en ûngefoelich. Har jongfammedreamen, dy't hja as winsken de wrâld ynstjoerde, kamen by harsels werom fan elke waarme toai ûntdien. Doe brocht hja se dêr, dêr't se berne wiene, yn de Roekebosk, by de feart, yn heite hûs. Dêr wylken se stil, de bleke fersutere ûntidich berne wêzens, dy't mar net stjerre koene.

Mei de dreamen, de yllúzjes ûntfoel Hinke ek de moed, de spankrêft, hja libbe ûnfruchtber en toar, lyk immen dy't libje moat.

Wa't nei lichem en geast slein is mei ûnfolsleinens siket in útwei, it sij yn nijsgjirrigens, yn brettigens of oarewei, it spontane stjert, it ympulsive fertart. Langstme, dêr't elk minske út libje moat, wie har ûntnommen. Wat heit safolle jierren foar Hinke ferburgen holden hie, kaam ûnwjersteanber op har ta, wreed, lomp en ûngenedich. Hja hie gjin ferwar. Doe socht hja it hoe langer hoe mear yn skerpens, yn neigeanigens. De eagen wiid en bang, liet hja it libben oer har komme, woe lykwols de leie hâlde.

Inkeld Fouk koe har stjoere. Alle fertrietlikheden wurdt net eltse dei en eltse oere oer stroffele, mar it sear giet as soerdaai yn

[p. 389]

't libben op, ûnderminet bloei en fruchtberens. Wylst giet Hinke yn de mûnegong fan eltse dei, fan 't sliepen oan 't sliepen, fan 't iten oan 't iten. Hie hja de rike leafde hân, dy't oer 't ferstjitten hinne rikt, hja hie net tjirme, want in hert fol waarm bloed lit de ieren klopje, klopje! It kâlde bloed sil hert en holle krimpe litte yn fertutearzgjend kjeldlijen en de minske giet der oan, der is gjin kompromis.

Mocht hy de waarmte fine bûten himsels, bûten minskebestean, bygelyks by it blide fjoer fan it Godsbetrouwen, dan net. Yn de feilige herne fan de godstsjinst wurdt it oare libben berne, it libben dat fan de wrâld ôfstjert ta in nije leafde, oant it kloppet oan de heechste libbensier. Uteraard sil in minske de wei derhinne skraachwurk kieze, dy wei tsjin flêsk en bloed, de wei fan baarnende striid of fertrietlik lijen, doelleas sa op 't each, tizenusten út harsels.

It gebed giet út fan de minske nei God. It giet op in twingen, in tjirgjen, in krôljen fan de fûst, in skriemen, in flokken, in bidden. Ut dizze weeën wurdt de frede berne, de oerjefte komt, it streakjen fan Gods amme makket weak en bliid. Harmonij yn 't minskewêzen! It majestueuze hege, it ûnberoerde, it almachtige fan God, hy fielt der in sprútsel fan. De minske is by syn Skepper, raant yn Syn wêzen wei. Wat bliuwt der dan noch oer? Wat is dan it leavjen fan in man? Alle begearte kliuwt hertstochtlik ta God.

Sa is it yn de bêste mominten.

It oare is der ek, wint wer. In evenredich op God fertrouwend libben is net alle dagen in sjongend libben, mar ek nea in leech libben.

Sa wie teneistenby de wei foar Hinke, doe't hja libbe mei Siertsje Barres. Ek, doe't Siertsje stil waard, benei sa stil as 't grêf, foar't syn geast alhiel begûn te doarmjen. It hat wolris goed tusken harren west, mar nea it rjochte. Bern kamen der net. Net ien hie soks ek ferwachte. Natuer mijt syn minbedielde bern, kin ek nuvere oanslaggen ha, want yn it tsiende jier fan har boask moast it lytse ferwoechsene minske in bern op 'e wrâld bringe.

[p. 390]

Roaske hoegde der net mei te rêden. Hja koene in dokter betelje, mar ek de Wikeler dokter koe har it libben net hâlde litte, hja stoar yn de pinen fan it bernjen en dy wiene net iens bjusterbaarlik swier. Doe't har lea al kâld wiene, hie de dokter it bern pas helle. Wûnder, it bern libbe noch, hie it libben út in deade. In wolskepen jonge, mûtel en leaf.

Hinke' lêste tinzen ha by Siertsje west. Hja hat it oankommen field.

Hertstochtlik naam hja syn hân yn har lange tinne molkeglêzen fingers. Hja patte dy hân. Hy woe 'm weromlûke, hja die sa dryst fûn er, hy gnyske derom foar de dokter. Dy joech him temûk in wink. Doe liet er stil gewurde. As in dea ding hong de hân swier yn har beweechlike fine hannen. Hy, Siertsje, siet stiif en strak en ûndergyng it.

Har wie dit in ôfskie fan alle felle begearten, har yllúzjes, har moaie fynkleurige sjippebellen fan ferwachtings. Efkes seach hja noch longerjend nei syn antlit, mar it stie sleau, dom, eangstich. Hy hie neat foar har west. Efkes hifke hja syn hân, sa swier as lead. Hy lei har benaud op it boarst. Mei in djippe sucht lei hja dy hân njonken har holle del op it reabûnte kjessen.

Hja seach yn de keamer op.

Socht hja noch har heit? Socht hja wat eigens? De glêde knopen fan syn klinkertbaitsje?

Jan Roekeboer jachte as in wyld op in jong hynder nei har ta. Tsjin de dea koe hy net ride.

Wurch fan de pinen, wee fan it âlde langstme, dat jitris ferheftich yn har skodde, draaide hja har mismoedich om nei de iensumens fan it keale skot. Sa koe út de tsjusternis de poarte fan it ljocht foar har iepengean. Hja kearde har fan alle ierdske libben ôf en joech har ûnbeskromme oer oan de ferlossing yn Kristus' bloed.

Krêften ta de ierdske ferlossing, ta it bernjen bejoegen har. Yn de ferlittenens fûn hja de grutte ferlossing. Hja die sels de hannen gear ta de dea. In fine glim lei ûnwennich har om de ferlijde, smeulske mûle. Hja hie sa'n bytsje glimke de lêste jierren. No, yn de dea, luts har mûle daliks strak.

[p. 391]

De eagen wiene sletten, dy eagen, dy't altyd sear en ferwitend om har hinne skôge hiene. Hat hja se tichtdien om de dea al har yngreven pinen net foar te hâlden? Ek net de lêste pine, de smert om it berntsje, dêr't hja, hoe graach hja woe, wierhaftich de jaande krêft net ta garje koe.

‘Ferjou my berntsje, ik kin net mear.’

It bern is lykwols kommen, in nij, in jong libben, ree ta deselde argewaasjes, dy't alle libbens op 'e nij ûndergean yn einleaze ferskate libbensgongen.

Sûnt Hinke' ferstjerren wurdt Siertsje noch minder. Hat er har net leave, is er earder swijend oan har hertstochten foarbygien yn swakkens en ûnmanlikens, soms yn wearze, hja hat him wol ta in fertroude rêst west, in steun, in stipe. Hja wie in honk om by te hâlden, in herne om yn stil te wêzen en te skûljen. Hy ferstie dizze primitive siel better as Hylck harres. Yn syn djipste wêzen hat er Hylck nea oandoard. Wol begearde er har, winske er himsels moediger, mar koe net boppe macht rikke. It jild makke ek safolle ferskeel, wierre mei om de maklike kant, Hinke' kant út te gean, frâl doe't Hinke gjin lichten die en Hylck net poene woe.

Nettsjinsteande Hinke' lettere neigeanigens en fûlekanigens, bleau hja tsjin him goed, wie sa in skûlplak foar syn seare tinzen, dêr't er net fan genêze koe.

Mei Hinke' dea komt alles wer op him ta yn fûle faasje.

Fouk seit, hy mimeret de gânske dei en wol net oars. Wêrom arbeidet er net? Wurk by de rûs! Hy doarmet oer lannen, troch bosken, withoefaak yn de Boekeleane. Dêr stiet er dan om 't hoartsje stil. Alle minskens binne wat skruten fan him wurden. Tsjin syn heit docht er, sa't er nea fan tefoaren doarst, batsk en ûnearbiedich. Barre lit gean. It is ek de Barre fan foarhinne net mear.

De dreechste leat wurdt toar yn de âlderdom.