Ta him dyn begearte

[p. 359]

80

Der is noch wat, dêr't Hylck net tsjin opwoechsen is. Gerke' suster Rykjen, dy't njonken harren wennet, fan wa't hja it hûs bewenje, narret har safolle yn har fermogen is.

Om har postuer? Om har deade berntsjes? Om har earmoede mei Gerke?

Wa wit de wei fan frouljushert nei frouljushert?

Rykjen berabbet Hylck, lyk Roaske docht. Folle minsken hearre graach fan oarmans minne steeën, lizze gjin kleed oer oarmans neakenens en sûnden, eigen tekoarten dekke hja ta en stopje dy yn. Benammen oan de winkelman wurde de ferhalen dien. Ferhalen fan lang ferlyn, b.g. it suertsjekeapjen by Ypkje Steffens. Lútzen lûkt de noas op, Ypkje is in ûnferstân, hja sil by him suertsjes krije, tink ris ta, in post yn 't winkelboek: suertsjes. Lútzen moat lûdop laitsje.

De winkelman is foarsichtich mei Hylck. Dat hat wol eigenskip. Hylck hat Ypkje fan Wikel net safolle ôfbetelle as hja skuldich wie. Der stiet noch in lange rige. No't hja Ypkje net alle wiken mear sjocht, driuwt it har sa net. En wêr moat it weikomme?

By tsjuster ha hja oan't ynpakken west, by tsjuster kaam it guod op de wein, by nacht gyng de reis oan. Allegearre om de eagen fan Ypkje Steffens, dy't alle middagen te breidzjen sit foar 't sydfinster, it swart mûtske op de rûne holle. Hja ha har sa ferrifelje kinnen, want Ypkje sliept swier.

De lêste tiid wol Lútzen Hylck hielendal net mear boargje,

[p. 360]

soms moasten hja dêrom mei in daalder koalraap op bed of in mannich kâlde ierpels, waarden nachts wekker fan de honger. Lytse Wiger bleau sa tin, skriemde faak, frege syn mem om iten, krige it, as it der wie. Soms joech de winkelman dochs, hy hie in meilydsum hert mei bern. Gerke naam it sied fan de boer mei, altemets in nusje ûnder yn de breapûde. Hie er der net foar mei de flaaiel bûtst in dei fan achttjin oeren soms en hast gjin fertsjinst foar dit winterwurk! Hja ha sa in heukerich bestean, dreech earmoedich, sûnder fleur. Bern hoege net mei sinten belein. Dy't foar de simmer te wrâld komme, bliuwe yn 't libben, krije in stjit mei om de winter troch.

De lêste Harke wurdt healwei de winter berne, mar libbet, ek om't hja it dy winter in krûm better hiene.

Mar yn alle smerten, yn elke lytse freugde is Rykjen dêr, dy't Gerke ophyst. Gerke lit syn earen graach nei har hingje. Is it syn skuld, dat hja it earmoedich ha. Gerke ferskoot de skuld! It komt fan Hylck. Hja smyt it jild der út, keapet suertsjes, doocht net, is in ferkearde frou, dy't him ynpalme hat.

Kaam hja net slûchsturtsjend by him oan, doe't Siertsje har sitte liet? Hie er har doe fuortband, ferstjitten, ferballe! Hy wie te goed. Hy arbeidet lykwols withoe lang fan 't tsjuster yn 't tsjuster.

Dagenlang seit Gerke yn de keamer net in wurd, slacht brimstich en ferkeard de lytse bern mei de pet, mei de pook, mei alles, dat him foar de hannen komt, it binne hàr bern.

Komt heit der yn, dan krûpe hja hastich fansiden yn in hoeke, yn 't skaad fan de spine. Hja binne bliid as hja heit dagenlang net sjogge.