Ta him dyn begearte

[p. 302]

65

It is net út. Swier is der sûndige tsjin de adat. Lefferts moatte lefferts wêze wolle.

Moarns ier en betiid stroffelt Siertsje ta de doar út. Der stiet in snee yn de neiste linebeam, in dwarse snee en dy sjocht lyk op de doar. Siertsje wurdt ynienen breinroer. It bloed fljocht him nei de holle. Wolle hja nòch mear fan him? It knyft lûkt er út 'e bûse, hy sil harren sjen litte, dat er doar. Soe hy net fjochtsje kinne? Hy betinkt him daliks, dit sil gjin nachtwurk wurde, dit bliuwt net bedutsen, dit sil iepenbiere striid wurde op ljochtskyndei. Yn it tsjuster is der sûndige, yn it tsjuster waard de straffe tapast, de soen moat yn 't folle ljocht barre.

Wat in drokte leit deryn besletten!

Oan Hinke sil 't oerbrocht wurde, Hylck sil 't hearre, Hylck! Nee, hy docht it net, dan hat er de kâns, dat hja net fierder gean doare. Hy sil wachtsje, faaks bliuwt it by in drigemint. De hiele wike sjocht de farske snee yn de linebeam njonken de fjurhutte mei de doar yn twaen, krekt as wachtet er; sil it Siertsje wêze, dy't der no it earst út komt?

De húsgenoaten hâlde Siertsje ek yn de gaten. Barre fernimt it net, hy is in hoart siik, nimmen fertelt it him, hja wolle him net oerstjoer meitsje. Elk fan har hat de snee wol sjoen. Elk wit de besjutting derfan. Sil er oannimme? Mar der komt gjin snee troch de snee, Siertsje makket net it rjochte krús.

Fouk soe him graach riede wolle, dat er daliks oannimme moat om't er der dochs net foarwei komt, hja litte it grif net op

[p. 303]

syn bekomst. It moat bûge of boarste, hja hâlde fan earlik, rjocht, suver en it kwea moat soend.

In wike giet foarby, der stiet in snee ûnder de snee. Twa fikse kerven yn de linebast stoarje nei de doar en wachtsje op Siertsje, twinge him, laitsje him út, wize spotsk nei him.

Hy fernimt it klear. Sil er antwurd jaan as in man?

Ien kear stiet er der wer foar, it mês yn de rjochterhân. Hy wurdt mâl fan dy laitsjende streken. Sil er se snije ta in krús?

It reint him troch de holle, Hinke, Hylck, Hinke, Hylck. Hinke, Hylck. Hy wurdt wyt, hy wurdt klam, draait him om. De syddoar mijt er no. Foar himsels hat er in ferlechje, hy sil dy apen; fan harren him de wet stelle litte? It is gjin suver lûd, dat yn him klinkt.

Hinke, Hylck. Ja, ek Hinke, frâl Hinke; Hinke, hoe langer hoe mear. Mar Hylck, o ja, Hylck!

Einlings komme de feinten sels oan de doar. Fouk stiet harren te wurd, mar is sa goed net, of hja moat Siertsje roppe.

It binne dizze kear boeresoannen, dy't it wurd dogge, hja binne net ôfhinklik. ‘Sneintejûn, Siertsje, oan de ein fan de Sondeler beammen. Ast net komst, bist in leffert en helje wy dy, al sitst ek by Jan Roekeboer op,’ en de feint seit mei efkes mear aksint, ‘of earne yn de Boekeleane.’

Siertsje flokt. Hoe witte hja dochs alles? ‘Dat helpt dy net,’ seit ien, ‘lit dat lasterjen, dû moatst fjochtsje.’

Deselde wyks ha hja by Hylck yn Wikel west en ha har sein, hoe't it stie.

As hja derby wêze wol, hja mei Gerke meinimme. Wiestû in man, wy soene mei dy ek fjochtsje. Komste?

‘Nee!’

‘Sels witte,’ sizze hja en gean.

Hylck ropt harren werom. ‘Hoe witte jim it?’

‘Dat kin dy neat skele.’

‘Doch it net. Ik bin ek skuldich.’

‘It giet wol troch, Hylck! Mei dy moat Gerke rêde.’

Yn spanning wachtsje de feinten ôf, hoe't it komme sil mei

[p. 304]

Siertsje. Hja kontroleare de linebeam. Siertsje reagearret net.

Fouk ropt him in kear by har bûtendoar. It breamês hat hja yn de hân.

Is Siertsje der, dan seit hja: ‘Sjoch hoe sleau dy beide dy oansjogge, sûnder beslot binne hja.’

Mei it brede mês filet hja yn 't oerlang troch de sneeën hinne. ‘Astû net doarste, doch ik, astû net fjochtest, fjochtsje ik.’

‘Sa, no sit der bestek yn en sjogge hja dy net mear sa ûnnoazel oan. Der is piid yn kommen. It is in dûbeld krús, in inkeld krús hie moaier en makliker west.’

Jit ien kear snijt Fouk djip yn 't libben fan de beam: ‘Der, gean hinne en fjochtsje om dyn lêste eare.’

Dizze wurden ropt hja sa lûd, dat de keallen efterhûs yn 't lân de fliberige snuten opstekke.

Op de sneintejûn giet Siertsje nei it fêststelde plak en fjochtet om syn lêste eare ûnder de Gaasterlanners. En hy stiet syn man op it stee, dêr't lyts en grut sammele is. Mei syn kommen hat er tagelyk belidenis dien fan syn sûnde tsjin it sânde gebod.

Hinke wurdt it oerbriefke. Hinke, dy't alles sa njonkelytsen wit, mar har dream, har langstme net oerjaan kin.

Mei in feint nei de Wyldemerke, it is har min bekommen. Mei in man it libben yn op hokker wize ek! Eins is it by har de winsk gewoan te wêzen lyk alle fammen, deselde libbenskânsen te hawwen. Hoe hertstochtlik begeart hja dat, mar wol net tajaan, dat dat dochs nea kin. Moat hja soms frije mei de roeken, de ielreagers of de kuorgânzen?

Mei in feint nei de Wyldemerke, it bekaam sa min, mei in man it libben yn. Sil 't har better bekomme? Hja wol 't harsels net tajaan. En wêrom dan? Om't har stal miswoechsen is? Is hja dêr sels minder om? Is de siel net mear as it lichem? Heit sei okkerdeis: ‘'t each wol sines ha.’ Dat wie wreed, mar hja wit net, dat har heit sels hynstemiddels brûke wol om har te frijwarjen fan de lange wrede teloarstellings.

Mar Hinke bant syn wurden, dy't har sa sear diene, fier út 'e

[p. 305]

tinzen wei, giet fêst besletten de wei, dy't hja útstippele hat, it net oars as oars wêzen, it krektgelyk as oare fammen dwaan, nettsjinsteande har miswoechsenens. Nee, net in hier minder, ek yn 't boaskjen net, wat miene hja allegearre, sûne minsken, net?

Hja wit net, dat hja in yllúzje tsjinnet. In yllúzje, in sjippebelle, dêr't it ljocht tûzenfâld yn wjerspegelet mei fine parlemoeren kleuren, mar it spat en der is neat fan oer.

Fan it fjochtsjen te Sondel hat hja wol leed, mar fynt der wat op: it is de útsetter mei dy faam, mei dy moaie faam. No is Siertsje dan fan har, alhielendal. Hja sjocht in hiel moai frommeske, fyn, rank, skien en sa swart. Hja dêrnjonken sa't hja is. Hja hatet dat frommes. Mar hja krijt Siertsje ommers. Of dochs net?