Ta him dyn begearte

[p. 55]

Twadde boek

[p. 57]

12

Hylck en Siertsje melke de kij yn it lân efter de Slotbosk. Fjirtjin rinne hjir, hja moatte se tegearre bylâns. Hylck kin amper tsjin de manlju oanmelke, hat it aardich yn 'e slach krigen fan 't winter, sa rêd as Siertsje kin hja lang net. Har fingers wurde kramperich, as hja hurd sil. Dy Siertsje melkt mar ta, it snjit oan ien tried wei troch by him yn 'e amer, samar hat er 't miel deryn.

Hylck pjutsket ta, wol by him gjin stumper wêze. Sjoch him dêr sitten ûnder de bûnte ko, de brede rêch bûgd, it krolle hier tsjin it koweliif omheech.

Toe, melke en gjin geëamel, boer boasket mei boerinne en Gaasterlân heart by Gaasterlân. Wòl dy molke der dan net út? Wêrom soe de boer har mei Siertsje stjoere? De boer is te hastich, hy kin net sjen, dat hja der wat langer oer docht.

Stil mar, Barre Stoffelsma, wy prate wol wer.

Dit is de twadde kear, dat Siertsje skean nei har sjocht. Ja, ik doch al, feint! Soe er opsichterje moatte? En dêr hâldt de ko einlings op fan jaan, joech er mar helte lytser miellen.

‘Dit is myn twadde, tsjin dyn earste,’ ropt Siertsje.

Hylck skuort fluch efter de ko wei, lûkt spantou gysten oan, dat de ko derfan skopt. Hja tûmelt efteroer oer de tuolle hinne. ‘Krik,’ seit de tuolle en brekt yn twaen, it wie ek in wrak ding.

Hylck kin wol gûle, hja soe twaris sa hurd wolle as Siertsje. Efkes stiet hja ferslein. Hie Siertsje de amer mei molke net grypt, dan hie 't frijwat raarder gien.

‘Hast dy sear dien?’

[p. 58]

‘Nee, wat mienst wol?’

‘Wêrom stiest dêr dan noch?’

‘Om de tuolle.’

‘Lit sjen.’

Hja rikt 'm Siertsje oer. Hy sjocht dernei. Wat is er no tichteby har.

‘Hjir, nim mines. Dan doch ik it mei dizze,’ seit er.

Tankber sjocht hja him oan. Soks is hja net wend. As er har syn tuolle jout, strykt er efkes oer har hân. Hat er dat mei sin dien? Hja draaft gau by him wei. Yn it lân njonken harres binne hja ek oan 't melken. Dêr is dy Gerke by, dy't har ienris de Griene Singel delbrocht hat, hy is by in oare boer kommen, no krekt op âlde maaie, hat har neitiid yn tsjerke altyd oan sitten te gapjen. De neef fan Siertsje. Dat laach is ek nuver útelkoar skuord, de iene staach ryk, de oare stienearm, hoe is 't mûglik. Hja woe wol, dat it krekt oarsom wie, Gerke ryk en Siertsje earm. Sil hja trouwens net mei in boeresoan kinne? Wie har pake ek net út it eigenerfd boerelaach? Hja melkt mar troch, keart it mimerjen net, wol tenei folle oan Siertsje tinke, dêr wurdt hja fleurich fan, dan kin hja de kibjende stimme fan Heiltsje wol ferneare en de gleonhastigens fan de boer.

Hylck heart it ratteljen fan amers op it oare lân en stimmen dy't hoar oer de greiden klinke.

Yn de slotbosk fan 't grutte Beuckenswijk kuierje in pear frelles. In moai libben ha sokke froulju, hoege gjin kij te melken, hoege net te arbeidzjen om fiifentweintich gûne 't jier. Dêr rydt ien fan de jonges mei in bokkewein, wat soe sa'n ding fijn wêze foar de bern thús.

Dy kant nei see oer, blinke seekobben yn de foarjierssinne.

Oer de stille lannen rûnom is foarsichtich de nije maaie gliden.

As de mokken sa skrippe, kin der oar waar komme.

It swit komt Hylck yn 'e hannen. It is ek sa soel. Siertsje is al ree mei de lêste ko. Har ko jout noch mei tsjokke speten. Toe, ko, hâld op, Siertsje is al ree. Dêr komt er oan. Soe er lilk wêze? Hja triuwt de holle stiif tsjin de kowelea, lûkt hurd en fûl, mar snijt de molke-

[p. 59]

striel ôf, der wol neat mear útkomme en dochs is de ko net dien.

Siertsje komt tichterby, hja sjocht skruten by him op, hy glimket, hja sjocht wer foardel, wurdt read oant yn de nekke.

‘Dû kinst der noch net folle fan,’ pleaget er, ‘dû hast de oeren ferkeard beet, draaist dermei om. Sjoch, sa moat it.’

‘Myn hannen switte sa,’ is har lêste ferwar. No leit er op 'e knibbels njonken har, triuwt har justjes fuort, nimt har hannen beet, docht har tûmen oars. Sa melke hja tegearre, mar dat wol hielendal net. Hja lit los, sjocht syn reade antlit deun by har, wurdt ferlegen, sil fan de tuolle ôf, mar hy grypt har by de knibbel beet en by de earm. Hja sjocht de oare kant út. Wat is hja dochs stom ferlegen, it hert dat bûnzet, waarm, in hert fol bloed.

‘Sjoch my oan,’ seit er.

‘Nee,’ andert hja.

‘Sjoch my oan,’ seit er wer, knypt har yn de earm.

‘Nee,’ ropt hja lûd.

‘Dû silst,’ en hy draait mei ien sterke yltige hân har holle om, sjocht har yn de swarte eagen.

‘Hâld op, Siertsje!’

‘Hylck,’ seit er en tutet har op 'e mûle. Hja trillet derfan, it is in wrâld fan lok, der moast nea in ein fan komme.

It fertriet de ko, hja kinne sa net bliuwe. Hja gean oerein, de ko komt los, it ark lizze hja op 'e wein.

Dan ride hja oer de reed, tusken de bermstrewellen troch, dy't yn it jonge grien pronkje.

As soene wy te trouwen, tinkt Hylck.

Niis krektsa gyngen wy op 'e hinnereis, it hiele libben is feroare, alles sjocht my oars oan, dat komt fan dy iene tút fan him.

It is maaie, alles yn my sjongt. Hja sjocht Siertsje oan, hja krûpt dimmen ynelkoar en fielt har feilich en grutsk sa njonken him. Meastentiids siet hja efter op de bolderwein, dizze kear is hja njonken him sitten gien. Hja sjocht omheech nei de krunen fan de Slotbeammen, en noch heger nei de blauwe foarjiersloft mei teare wite wolkefearkes.

Wat sil it libben my bringe? Hja hat it frege en nei boppen

[p. 60]

sjoen. Tank, tank, dat it libben my dit bringe mocht.

Har glânzgjende eagen geane nei Siertsje. Sil it no net hiel oars tusken harren wurde? Yn in sucht sjocht hja de driigjende loften boppe har hollen gearpakken, mar dat byld kin hja maklik ferdriuwe.

Siertsje sjocht net ien kear nei har, ek letter net. Hy docht bedaard syn wurk. Hat er der spyt fan? Of hat it in dream west? Har mûle baarnt der noch fan, as hja deroan tinkt. By manlju is soks oars, tink.

Hja hat gjin tiid te tinken, Heiltsje fitert har oan.

Ynienen sjit it Hylck yn, hja hat de ko net dien molken. Soe 't kwea kinne?

As boerinne freonlik freget nei Hylcke melken, seit hja fan bêst, mar fernimt fuortdalik: ‘As der molke yn 't jaar sitten bliuwt, wat soe dat, frou?’

‘Ik kin merke, datst net by de kij grut wurden bist. Dan begjint it jaar wol te swollen. Hast goed útmolken, net?’

‘Ja boerinne,’ seit hja dimmen.

Hylck is kjel wurden.

Heiltsje nimt har neigeanich op: ‘Dû moatst goed dyn bêst dwaan, oars wurdst nea in bêste boerefaam.’

Boerefaam, boerefrou, giet it troch har holle.

Sil hja ienris frou wêze op dizze grutte pleats? Of hat it allegearre gekheid west? Hoe faak hat hja net tuten jûn, wylst hja oan hiele oare dingen tocht?

Dêr is er, mei de boer en de oaren.

Hastich fljocht hja noch in pear gongen hinne en wer nei de fjurhutte.

It iten wol net.

Sa deun by is er en dochs withoefier.

Hy sit en kôget mei stúdzje, eaget it rút út, sjocht nei de grize wei ûnder de griene Sondeler beammen.

Hylck hâldt it antlit de oare kant oer, jinsen is de Bremer wyldernis, hja hat dêr noch nea west. In pear manlju binne dwaande op in stik bou.

[p. 61]

Hylck moat der oan tinke, hoefolle manlju der net binne en der is mar ien foar har. Hja fielt wer de sterke ylh?har wreed en waarm om 'e holle gean.

No pas sjocht Siertsje har oan. Lokkich moat hja krekt it wetter út 'e stookhut helje.

Jûn

Hylck is op it bjinstap dwaande, ferstiet dizze beuzichheid better as melken, hanteart maklik aden en amers. De bjinder glydt deroer.

Boerinne sjocht yn 'e molkenkelder de aden nei. Moarnier wer tsjernje.

Sa gau it hynder moarns yn 'e mûne, is 't ek tiid foar Hylck.

Hja makket jûn gjin haast. Brún giet by har yn 't gers sitten, de lytsfeint jeuzelt derby om, it is in stille jûn

Hja prate oer 't ûngetiidzjen skielk. De mieren komme mei wat wiken, ha hja skreaun. De boer hat alle jierren deselden.

‘It sil wer in úttocht wêze út Dútslân wei,’ seit de feint.

Hja ha der sin oan, it jout ferdivedaasje.

‘'k Wit net,’ seit Brún ynienen, ‘wat de âldfeint skeelt!’

Hylck wurdt ynwindich poer, lit neat skine. Titte jout antwurd: ‘Hy tinkt oan syn twadde wiif en wit net, wêr't er it earste weihelje sil.’

‘Titte, jonge,’ seit Hylck, ‘dat is snedich.’ Sa, no hat hja dochs wat sein en 't rint net yn 'e gaten.

It praat giet stadich en stil yn de jûn

Foar Hylck is dit de ein fan in lokkige dei, mar mei in spanning foar de takomst, dy't hja hast net ferneare kin.