Leeuwen hongeren in Napels

[p. 52]

VI

HET eene ongeluk kwam bij het andere. De Zaterdagavond-voorstelling, die dezen keer zonder twijfel uitverkocht zou zijn geweest (want in de stad vormde Saul's ongeval het gesprek van den dag), moest worden afgezegd: de temmer lag buiten bewustzijn. Zondag gaf men een matinée voor kinderen, breidde daarvoor het clowns-nummer uit; een avondpubliek echter durfde men een zoo tam programma niet te bieden. De menschen zouden tenminste madame Sylvia en haar zes panters hebben verlangd te zien - maar de waarheid was, dat madame Sylvia zich alleen dan met een zorgeloos glimlachje tusschen haar roofdieren kon bewegen wanneer onder de helpers, vermomd in een bruin knechtencostuum, Saul stond. Het publiek viel dit niet op; het vermoedde hem daar niet. Maar de panters wisten, dat hij er was, en ze vreesden zijn tusschen de tralies doorloerend oog. Madame Sylvia was vroeger met waschberen opgetreden; de talentvolste onder deze schrandere en ongevaarlijke dieren waren echter kort na elkaar gestorven; deze tegenslag had het gansche nummer bedorven, en zij wilde liever iets geheel nieuws beginnen. Saul had Gottfried Sturm toen bewogen, zes door hun temmer verlaten panters uit een liquidatie te koopen; onder Saul's toezicht had

[p. 53]

zij met de dieren opnieuw ingestudeerd wat ze reeds kenden, en voor haar veiligheid bleef Saul ook later een oogje in het zeil houden, daar men zich toch niet geheel op de galanterie der panters verlaten kon. Van madame Sylvia kon men anderzijds moeilijk verlangen, dat zij zich haar afhankelijkheid gaarne herinnerde terwijl zij zich als temster van roofdieren liet huldigen. Saul zelf vond het gansche niet de moeite waard om er over te spreken. Zijn ongeval zette echter de waarheid plotseling weer in een schril licht, en madame Sylvia voelde ineens de verzwegen minachting van het geheele, in zorgen levende circuspersoneel; zij achtte zich beleedigd en maakte een scène, die met een huilkramp eindigde. Naast al zijn andere beslommeringen, rustte op Direktor Sturm nog de ondankbare taak, haar weer tot rede te brengen en haar van haar hysterisch voornemen terug te houden: buiten Saul om op te treden.

De leveranciers had men dezen Zaterdag nog kunnen betalen. Voor het eerst behoefden zij niet te wachten - zij voelden hierin een slecht voorteeken. De beambte van den fiscus kon dezen keer het (veel lagere) bedrag opstrijken zonder overmoedigen hoon over zich heen te moeten laten gaan.

In het begin der week minderde bij Saul de koorts. Hij wilde Woensdag weer optreden. Gottfried Sturm keek aarzelend naar het bleeke, verbeten gelaat van den nog op z'n ziekbed uitgestrekten temmer en vond niet de kracht om dit optreden, waarvoor de dokter de toestemming nog weigerde, met voldoende stelligheid te verbieden. Door schuldgevoel bedrukt, overlegde hij toch reeds hoe hij het evenement nog bijtijds kon aankondigen. 'n Telefoontje naar de nachtredacties...

‘Maar Sultan blijft in z'n hok,’ trachtte hij nog te

[p. 54]

conditionneeren - zijn stem verried echter den wensch, die in hem brandde en hem zichzelf verachten deed.

Saul's oog wendde zich naar hem om. ‘Sultan neem ik morgenochtend eerst nog apart,’ zei de temmer, zonder verwijt in die woorden te leggen. Misschien dacht hij wel aan heel andere dingen.

Gottfried Sturm ademde sneller. Saul was een kerel; daar viel niet tegen te praten. Optreden van Sultan, den kwaadwilligen leeuw. De menschen zouden om plaatsen vechten. ‘Maar Mustapha?!’ bracht hij er uit. ‘Laat Mustapha ha tenminste óók weer... zoover is het dier nu wel genezen!’

‘Mustapha hebben ze me vergiftigd,’ beklaagde Saul zich grimmig en onrechtvaardig.

Mustapha was tijdens de ziekte van zijn meester met liefde verzorgd door allen, die wisten hoeveel er van de genezing van het dier afhing. Maar de medicijnen van den veearts had het niet willen slikken. Als het na een korte herstel-aanduiding opnieuw ingestort was, kwam dat misschien ook door heimwee naar z'n uitblijvenden baas. Daar kon dan niemand iets aan doen.

Gottfried Sturm wilde zijn trouwen temmer thans echter minder dan ooit prikkelen en sprak daarom de beschuldiging van het vergiftigen maar niet tegen. Wanneer hij het bericht van Saul's optreden nog in de ochtendbladen wilde hebben, moest hij nu trouwens...

‘Onverantwoord blijft het!’ mompelde hij nog voor zich heen terwijl hij zich met steeds snellere schreden naar de telefoon begaf. ‘Onverantwoord!’ Met dit woord trachtte hij zichzelf nog in het laatste oogenblik terug te houden. Indien het ongeluk zich in de volle kooi herhaalde, was ineens alles uit. Dan was Saul ver-

[p. 55]

loren. Zestig leeuwen zonder temmer... ging hem als een spookachtige dreiging door het verwarde hoofd.

Hij wist, dat er geen terug meer bestond. Hij handelde in paniek; dat was zijn rechtvaardiging. Er moest iets gewaagd worden, wilde men Zaterdag de leveranciers kunnen betalen. Dat Saul zich daarvoor als inzet gaf, zou hij nooit vergeten.

‘Hallo... hallo... redazione Corriere di Napoli..?’

Dicht opeengepakt vulde het publiek dien Woensdagavond de tent. Buiten goot het. Een kille, herfstachtige regen. De groote kachels snorden; niemand behoefde hier vanavond koude te lijden; alleen had men natte voeten opgeloopen door de plassen in het drassig geworden circusveld. Men verdroeg dit kleine ongemak. De Duitsche temmer Saul zou optreden met den leeuw, die hem nog geen week geleden had aangevallen. Het nummer met de panters verviel, om de een of andere half begrepen reden. Niemand vroeg er om. ‘Saul...! Saul!!’

Men schreeuwde, sloeg zich de handen rood toen de korte gestalte van den temmer de kooi betrad. Hij droeg zijn linkerarm in een zwart zijden verband; men zag aan zijn wat moeilijke bewegingen, dat hij zijn pijn overwon. Vrouwen bogen zich naar voren om hem beter te zien. Madonna... hoe bleek hij nog was! Men had nooit mogen toestaan, dat hij alweer optrad! Men had niet moeten gaan kijken! Quel bravo!

Men trachtte onder de leeuwen den misdadiger Sultan te herkennen. De valschaard hield zich schuil. Voelde hij zich schuldig? Had men hem misschien zwaar getuchtigd voor zijn vergrijp? Het was een horde zonder leider, nu Mustapha nog steeds ziek in z'n hok

[p. 56]

lag en nu de tweede, de rebel, zich niet deed gelden. Zijn koest-zijn werkte op alle andere dieren; serviel namen ze hun plaatsen op de witte bankjes in en maakten de voorgeschreven standen. Met drieën, vieren tegelijk sprongen ze over het vlammende water, alsof ze niets lievers verlangd hadden. Lusteloos zag Saul al deze slaafsche gehoorzaamheid aan; daarbij verloor hij Sultan geen seconde uit het oog. Hij voelde geen wrok jegens het dier; slechts verbitterde hem de lafheid, waarmee het zich thans ten overstaan der gansche tent gedroeg. En bij het voederen, daarna, liet hij het zijn verachting ook voelen.

Daar zijn linkerhand onbruikbaar was, moest hij de karwats achter zich laten vallen om den dieren hun stuk vleesch te kunnen toewerpen. Een zucht van spanning ging door de toeschouwers.

Het eerst riep hij Sultan's naam. Achter de andere dieren liep vertwijfeld brullend een groote mannetjesleeuw heen en weer, maar kwam niet naar voren gesprongen om het vleesch in ontvangst te nemen. Nu wist ook het publiek welke der leeuwen Sultan was en uitte z'n minachting in honend gefluit en beleedigende toeroepen; de circusknechten, sidderend om het lot van den temmer, smeekten de onnadenkenden met opgeheven handen om kalmte.

Saul zelf hoorde het gejoel der massa niet; zijn gansche aandacht gold den heen en weer jagenden leeuw en de stijgende opwinding onder de andere dieren.

‘Sultan!’ riep hij nog eens, met een prachtige, bijna goedmoedige superioriteit over den verraderlijken aanvaller van een week geleden, die nu bij zijn geheel weerloozen meester niet eens een bloedend, verlokkend

[p. 57]

stuk vleesch durfde te komen halen. En toen Sultan slechts nog vertwijfelder te keer ging, maar niet te voorschijn kwam, bracht Saul hem in z'n eer de diepste wonde toe door den naam van Soleiman af te roepen, met wien Sultan nooit geheel op goeden voet had willen staan. De rivaal sprong oogenblikkelijk begeerig naar voren en klapte zijn wreeden muil dicht om het hem toegeworpen stuk vleesch.

Sultan stiet een rauw en vreeselijk gebrul uit. Maar ook de overige dieren verdroegen de bevoorrechting van Soleiman niet. Ze hadden geleerd, dat, na Sultan, Nabob aan de beurt kwam en dan Alexander, en zij duldden geen inbreuk meer op die wet. Werd de vaste rang-orde eenmaal door hun meester verbroken, dan hadden zij allen ook het recht, reeds thans hun brok vleesch op te eischen...

‘Nabob!’ doorsneed Saul's stem nog juist op tijd het opdreunend, eendrachtelijk gebrul der dieren. ‘Alexander!’ En redde zich zoo nog voor de onvermijdelijke catastrophe.

Het applaus schalde na de voorstelling door de tent - maar toch niet zoo als Saul gemeend had te mogen verwachten. Hij bezat daarvoor een oor, dat hem niet meer bedroog. Een oogenblik trachtte hij zich nog in te beelden, dat het ruischen van den regen op het zeildoeken tentdak het applaus smoorde, maar ook de duur ervan bevestigde hem, dat hij zich niet vergist had. - Wat wilden de menschen dan?! Had hij zich soms nog meer aan gevaar moeten blootstellen? Hadden de menschen misschien gehoopt, dat hij zich voor hun oogen nog eens opnieuw zou laten aanvallen en neerslaan? Bedauere... dat was dan toch wel iets te veel verlangd.

[p. 58]

Duizeliger dan hij zelf wilde toegeven, keerde hij naar zijn kamertje terug. Zorgen kwamen over hem. Mustapha was er ook nog niet goed aan toe - wat zouden ze toch met het arme dier hebben uitgehaald? Hoe het vanmorgen opleefde, toen het hem weer terugzag.

Hij bereidde nog een drank voor zijn patiënt, maakte er thans geen geheim meer uit, dat hij betere recepten brouwde dan de dokter. Hij bleef bij Mustapha tot het dier alles had opgelikt. Een der Senegaleezen, die in de schemerige gang van tentdoek ineens op hem toeschoot, blijkbaar met de bedoeling om hem te steunen (!), beval hij ruw, hem alsjeblieft met rust te laten.

Zich achterover op zijn bed werpend, met opengerukte jas, z'n leeren broek en beenkappen nog aan, kon hij een vaag en bespottelijk schuldgevoel, dat ondanks alles op hem lastte, niet van zich afwentelen. Het hielp niet of hij al tegen zichzelf zei, dat hij toch niet meer dan zijn plicht kon doen en dat hij dien plicht vanavond waarachtig rijkelijk vervuld had.

Hij richtte zich weer overeind om zich te ontkleeden, riep toen toch maar een Senegalees om hem daarbij behulpzaam te zijn. Hij had den avond goed doorstaan; zijn corpus was gelukkig van ijzer. Alleen die vervloekte lamme poot, waarmee nog niets te beginnen viel...