Uit en thuis aan de gracht

[p. 91]

XIII. Kareltje en de hengelsport

Kareltje heeft een vriendje met een vader, die vist. Dat vriendje schijnt Kareltje wilde verhalen te hebben gedaan over karpers en alen en regenwormen, en ook over het avontuurlijk vertrek van zijn vader in de ochtendschemer van de eerste juni, de dag dat het hengelseizoen werd geopend.

‘Mijn vriendje,’ zei Kareltje, ‘heeft nu òòk een hengel, en hij mag zondagmorgen met zijn vader mee naar Muiden. Mama, mag ik òòk met een hengel naar Muiden?’

Ik schrok een beetje van Kareltje's verzoek. ‘Wil jij gaan hengelen?’ vroeg ik. ‘Wil jij vissen doodmaken? En je bent laatst zo verdrietig geweest toen die ene Black Molly in je aquarium stierf.... En wil jìj nu....’

‘Iedereen maakt vissen dood’, zei Kareltje. ‘Juffrouw Carolien òòk. Die heeft gisteren tongen gebakken en die hebben we opgegeten, met sla.’

[p. 92]

Er viel hier niet veel tegen in te brengen. Ik trachtte Kareltje's belangstelling in andere banen te leiden en zei, dat we zaterdagmiddag samen naar de dierenwinkel in het straatje zouden gaan om een nieuwe Black Molly te kopen en een waterslak en een paar van die zilveren visjes met rode ogen, maar het dèèd hem niet veel op dat ogenblik, hij was helemaal vervuld van zo'n hengel.

's Avonds begon hij er tegen Paul weer over te zaniken. ‘Papa, mijn vriendje heeft een hengel. Mag ik ook een hengel? Ik zal hem wel betalen uit mijn spaarpot.’

Paul keek me vragend aan. ‘Wat denk je?’ zei hij. ‘Vissen is een soort sport. En Opa Mierema heeft in zijn jeugd in watervallen op zalm gejaagd....’

‘Op zalm jagen,’ zei ik, ‘is heel wat anders dan witvis uit het water hengelen met roggebrood-en-stroop. Ik weet niet wat er voor sportiefs aan is. Allemaal kinderen met hengels en de hele waterkant vol dode visjes, die ze in emmertjes meenemen naar huis, waar hun moeder ze in de vuilnisbak gooit! Het zou sportief zijn als ze de vis

[p. 93]

weer teruggooiden in het water, als het alleen ging om het vàngen. Of - desnoods - om het opeten.... Als mijn zoontje een vis mee naar huis bracht, zou ik willen dat hij die zelf schoonmaakte en kookte en opat. Ik houd niet van het zinloos vernielen van iets dat leeft.’

Paul lachte. ‘Lieve hemel, Marie Eugénie, wat maak jij daar een kwestie van! Ik heb vroeger ook stekeltjes gevangen zonder dat ik ze hoefde op te eten. Kareltje is een jongen, en als al zijn vriendjes gaan hengelen.... Nu ja, beslis jìj maar.’

Wat doe je in zo'n geval? Je wil je principes niet opdringen. Je haalt je schouders op en zegt: ‘Laat 't kind het dan zèlf maar uitvinden.’

Die zaterdagmiddag gingen we niet een Black Molly en een waterslak kopen, maar een hengel met snoer en een dobber en een rond kartonnen doosje met iets griezeligs, dat voor aas moest dienen.

En zondagmorgen, voor dag en dauw - gehuld in jassen en sjaals, met thermosflessen thee en trommeltjes brood-met-ham - stonden Paul en Kareltje klaar om

[p. 94]

weg te rijden in de richting Vinkeveen, waar ze een bootje zouden huren om de plassen op te roeien.

Het was nog helemaal schemerig; boven het water van de gracht hing een lichte nevel en in de bomen was het een ontzettend getsjilp van vogels. Ik deed het gezelschap uitgeleide tot op de stoep. ‘Nu, veel pleizier dan maar, jongens! En Paul, gooi de cellofaanzakjes van het krentenbrood niet in het water.’

Ze reden weg. Kareltje - een en al opwinding - wuifde door het raampje. Z'n hengel, een kolossaal gevaarte, ‘een hengel voor z'n leven’, stond rechtop in de dickeyseat.

Het werd een mooie dag en Nurse en ik gingen met Eeltje en kleine Mette poffertjes eten in het park. Bij de poffertjes troffen we Charlot, die brieven zat te schrijven onder een bloeiende kastanje.

Toen ze hoorde van het hengelavontuur, keek ze me verwijtend aan en zei: ‘Je wilt toch niet beweren, dat Paul Kareltje heeft meegenomen op zo'n moordtocht!’, en ik zei: ‘Hengelen is een soort sport.... En

[p. 95]

Opa Mierema heeft indertijd ook gehengeld, op zalm....’

‘Je hèngelt niet op zalm’, zei Charlot streng. ‘En als het je bedoeling is Kareltje alles te laten doen wat Opa Mierema heeft gedaan....’ Ze lachte bitter. ‘Het gaat me

[p. 96]

natuurlijk geen snars aan, maar ik wil je toch zeggen dat het me tegenvalt. Een man als Paul, die zijn zoon voorgaat in het vangen van baars met regenworm!’

‘Ik denk niet, dat ze iets zullen vangen’, zei ik ‘Ik denk niet, dat ze iets mee naar huis zullen brengen.’

Maar Paul en Kareltje brachten wèl iets mee naar huis: een jampotje met water, waarin een kleine grijze vis ongeveer rechtop stond omdat hij geen ruimte had zich gewoon te bewegen.

Paul zag er warm uit. ‘We zijn in recordtijd teruggereden’, zei hij. ‘Hij leeft nog. Geef me gauw een emmer water.’

Kareltje was de keukentrap al af geroetsjt en twee minuten later dobberde de Vinkeveense vis al in de groente-emmer.

‘Het is een lìève vis’, zei Kareltje. ‘Hij is niet om te eten, hij is om in het aquarium te doen. Paps heeft hem heel voorzichtig van de hengel gehaakt.’

‘Waar is de hengel?’ vroeg ik.

‘In het water gevallen’, zei Paul. ‘En afgedreven.... Ik dacht: die vis gaat vòòr. De jampot was eigenlijk te klein. Ik was

[p. 97]

bang, dat hij het niet zou halen. We hadden geen ogenblik te verliezen. Maar nu ik hem zo zie....’ Hij tuurde bedenkelijk naar de vis, die woeste kringetjes zwom in de groente-emmer. ‘Hij heeft een stevige zwiep in zijn staart. Ik vrees, dat hij niet zal aarden in het aquarium....’

Dat vreesde ik ook. Ik keek naar Kareltje, die geknield lag bij de emmer.

‘Het is een wilde vis’, zei Kareltje. ‘Hij wil weg....’ En toen zei hij: ‘Papa, zullen we hem terugbrengen naar Vinkeveen?’

We hebben de vis nìèt teruggebracht naar Vinkeveen, maar we zijn met hem naar het park gereden. Daar hebben we hem losgelaten in de vijver achter Vondel. Eén seconde lag hij doodstil in het heldere water, toen maakte hij een draai-om, en schoot weg in de richting van de ondergaande zon.