Uit en thuis aan de gracht

[p. 52]

VII. ‘IJsfeest in nacht en vliegende storm’

Iemand is sportief of hij is het nìèt. Ik ben het nìèt, en ik heb nooit kunnen begrijpen waarom mijn naaste omgeving dat feit altijd heeft genegeerd. Altijd weer hebben ze me weten te overreden te gaan tennissen, zwemmen, skiën, schaatsenrijden, en altijd weer liep het op niets uit. Hoewel alleen, misschien, met schaatsenrijden.... Als kind voelde ik me thuis op het ijs. Ik reed afschuwelijk, maar ik reed hàrd, harder dan de meesten, en eens, op een schoolwedstrijd, heb ik een prijs weten te behalen. Zoiets geeft een mens moed, maar helemaal het èchte is het bij mij, ook wat schaatsenrijden betreft, toch nooit geworden. Ik heb met enorme blaren op mijn hielen over de Gouwzee gereden, ik ben met versteende oren thuis gekomen van de Boerenwetering, en ik ben op de IJsclub aangereden tegen een oude heer, met wie ik de verdere middag heb doorgebracht in de wachtkamer van een chirurg, die tenslotte iets

[p. 53]

verstuikts bij hem constateerde.... Nee, ze zouden me - ook wat schaatsenrijden betreft - beter kunnen uitschakelen, maar zoals ik al zei: dat doen ze niet. En zo kwam verleden week Charlot met een uitnodiging van mevrouw van Weer.

Mevrouw van Weer woont op een buitentje aan de Vecht en ze heeft een tuin met een vijver. Die vijver was bevroren en nu had ze het plan opgevat een ouderwets ijsfeest te ensceneren. ‘Een avondfeest,’ zei Charlot, ‘met gekleurde lampions, en een koekezopie met petroleumlampen, en grote vuurpotten om warm te worden, en een fanfarecorps in het prieel. Het wordt iets heel bijzonders. De Pers is ook uitgenodigd. En ik moest vragen of jullie vooral die datum vrij houden.’

‘Wat jammer,’ zei Paul, ‘ik heb dan net het jaarlijks diner van mijn dispuut. Maar als jij nu eens meeging met Charlot en Herbert, Marie Eugénie. Het is een alleraardigst initiatief. Ik herinner me, dat Oma Mierema indertijd ook eens een ijsfeest heeft gegeven, hier voor het huis, op de gracht. Ze had vetpotjes laten ophangen,

[p. 54]

en er stond een man met een trompet op de wallekant. En in de benedengang kon je poffertjes eten. Ouwe oom Karel is bij die gelegenheid nog met één been in een wak gezakt. Je moet beslist gaan, Marie Eugénie.’

‘Ik ga beslist nìèt’, kondigde ik aan, maar nadat Charlot me een half uur lang aan mijn hoofd had gezanikt, kwam ik op mijn besluit terug. Zo bèn ik, helaas....

Later belde ze me nog op. ‘Ik vergat je te vertellen, dat het een gecostumeerd ijsfeest is’, zei ze. ‘Het geheel staat in het teken van “Die Goeie Ouwe Tijd”. Herbert verkleedt zich als nachtwaker met een ratel. En wat zou je er van zeggen als wij tweeën gingen als Betje Wolff en Aagje Deken?’

‘Kan ik niet gewoon in mijn ijstrui?’ vroeg ik verslagen.

‘Uitgesloten!’ decreteerde Charlot, en de volgende dag kwam ze met een boek, waarin de afbeeldingen stonden van Betje en Aagje. Ik schrok even van de hoge geplooide witte mutsen, maar Charlot zei, dat dat juist iets heel aparts was, en dat we

[p. 55]

vooral ook een ganzepen in ons hand moesten houden.

Die middag gingen we de stad in om de costuums te huren, en ik nam het mijne drie maten te groot omdat ik van plan was er mijn ski-pak onder te dragen, en de witte mutsen stonden niet eens zo èrg vreemd, en later zocht ik op onze zolder naar gewone ouderwetse schaatsen, en ik vond een paar dat waarschijnlijk van Oma Mierema was geweest, keurig geslepen en ingevet, met schattige krulpunten en op iedere punt een zittend metalen zwaantje.

Op de avond van het feest kwamen Charlot en Herbert me halen. Toen ik, stijf van al de kleren, naast Charlot in de auto zat, keek ze me aan en zei: ‘Je hebt iets van een chef-kok. Kun je die witte muts niet wat dieper over je oren halen?’ ‘Als ik 'm dieper over mijn oren haal,’ zei ik, ‘dan zakt ie over mijn ogen. Het is de vorm van mijn hoofd....’ Ze keek naar mijn schaatsen en zei: ‘Gunst wat aardig, die zwaantjes’.

Toen ik een half uur later op mevrouw Van Weers feestelijk verlichte ijsbaan stond, bleken de zwaantjes echter helemaal

[p. 56]

niet zo aardig te zijn. Hoe Oma Mierema en hoe Betje Wolff en Aagje Deken het indertijd hadden versierd met die zwaantjes was me een raadsel; bij mij haakten ze voortdurend in de zoom van mijn lange rok.

Hoe vaak ik neerstortte viel niet meer na te gaan. Ik had mijn ganzepen achter mijn oor gestoken om mijn handen vrij te hebben. De fanfare in het prieel speelde de ene mars na de andere. Flang, daar lag ik weer! Een meneer, die Ferdinand Huyck moest voorstellen, hielp me overeind en geleidde me naar een tentje, waar twee meisjes in Muiderkring-vermomming slemp en wafeltjes serveerden. Daar zat ik totdat Charlot me kwam halen omdat we op een foto moesten.

De wind was intussen opgestoken. In het oranje schijnsel van de vuurpotten zag je gestuif van losse sneeuw. Veel lampions waren uitgewaaid en op de donkere ijsvlakte hoorde je almaar gegil van tegen elkaar opbotsende mensen. Hier en daar flitste de felle lamp van een fotograaf aan en uit.

[p. 57]

Charlot en ik zwierden door de bocht. De wind suisde in mijn oren en mijn muts woei af. Mèèr hoeden en mutsen woeien af. Verward gelach en gegraai in het donker. Iemand duwt me iets op het hoofd. En weer door de bocht. Een fel licht recht in mijn ogen, een fotograaf die haastig opzij springt, de zwaantjes alle twee tegelijk in mijn rokzoom.... Pats! Ik sta weer, ik suis door de duisternis, de wind gaat er voor de tweede keer vandoor met mijn hoofddeksel. ‘Laten we hier in vredesnaam weggaan. Ik bevries van de ellende!’

Ik ben blootshoofds en met een hele sliert winkelhaken in mijn rok thuisgekomen. ‘Maar,’ zei Charlot, ‘we hebben er toch maar echt stijlvol uitgezien.’

Een en ander schijnt evenwel wat in de war te zijn geraakt door al die afgewaaide hoeden en mutsen. In elk geval, Charlot en ik bleken toch niet zò stijlvol te zijn geweest....

In het avondblad stond een foto van ons met als onderschrift: ‘IJsfeest in nacht en vliegende storm. Betje Wolff met de hoed van Ferdinand Huyck’.