Uit en thuis aan de gracht

[p. 46]

VI. Mevrouw Madelon

‘Mevrouw,’ zei ouwe juffrouw Carolien, ‘uw moeder is daarnet gekomen. Mevrouw zit in de voorkamer te telefoneren en ze vraagt of u de zenuwdruppels wilt meenemen uit de badkamer.’

Moeder? Hoe kwam die zo vroeg in de morgen in de stad? Vader was voor zaken op reis. Er zou toch niets wezen met vader?

‘De zenuwdruppels zijn niet in de badkamer’, zei ik gejaagd. ‘Misschien op de keukenschoorsteen.... Zorgt u even gauw voor koffie? Ik begrijp niet wat er is.’

Ik rende naar de voorkamer, waar moeder - met hoed en al - voor de secretaire zat te telefoneren.

Ze maakte een geaffaireerd gebaar van ‘stil even’ naar mij, en zette haar gesprek voort. ‘Ja. Dat zei ik u toch al. Een spoedgeval....’

Een spoedgeval? Onmiddellijk schoot mij een blinde darm door het hoofd, maar moeder ging al weer verder. ‘O nee, een

[p. 47]

moderne etage voor één persoon, een oude dame.... Met verwarming en lift.... Op korte termijn.... Ze is bereid eventueel het hele huis te kopen.... Maar meneer, daar gààt het hem nu juist om. Dit is een spoedgeval!’

Nurse sloop binnen en zette zacht, met een angstig-vragende uitdrukking in de ogen, het glas met de zenuwdruppels op de vleugel.

Moeder knikte tegen de hoorn. ‘Dat is dus afgesproken. Ik hoor morgen van u. U heeft mijn telefoonnummer.’ Ze hing op, nam de zenuwdruppels, en keek me somber aan.

‘Kindje, kindje, wat een toestand! En ik sta voor alles alleen met vader weg. Ik heb al zeven makelaars ingeschakeld. Die van daarnet gaf wel hoop. We moeten binnen de maand een woning voor haar hebben, anders krijgen vader en ik haar nog in huis! Vanmorgen kreeg ik bericht uit Italië. Ik had al een voorgevoel toen ik de brief op de ontbijttafel zag liggen.... Dat mens, die mevrouw Madelon, schrijft dat ze naar Holland komt, voor goed.’

[p. 48]

‘Grote genade,’ zei ik, een stoel voor moeder bij de haard schuivend, ‘wat ontzettend.’

Moeder stak een sigaret aan en zonk neer bij het vuur. ‘Je grootvader heeft ons wat aangedaan met dat malle huwelijk’, zuchtte ze.

‘Ach,’ zei ik, ‘dat huwelijk was tenslotte zìjn zaak. Als hij voor de derde maal wil trouwen.... Maar waarom blijft die mevrouw Madelon niet rustig op dat eiland?’

Moeder haalde haar schouders op. Ze had met de derde vrouw van haar vader nooit iets te maken willen hebben en dat had geen enkele moeilijkheid opgeleverd, want grootvader en mevrouw Madelon (voor wie dit òòk al haar derde huwelijk was) hadden zich gevestigd op een sinaasappeleiland in de Middellandse Zee.

Een jaar of wat geleden was grootvader gestorven. Mevrouw Madelon had toen het voornemen te kennen gegeven op het eiland te blijven. En ze wàs er gebleven, en als enig levensteken van haar kreeg moeder ieder jaar met Kerstmis zes meter Italiaanse

[p. 49]

zijde toegestuurd. Moeder stuurde hààr dan, als reactie op de zijde, een gedrukte Nieuwjaarskaart, en dat was alles. En nu ineens, vanmorgen, als een donderslag bij heldere hemel....

Moeder liet me de brief lezen. Het was een vrij nuchtere brief; mevrouw Madelon kreeg genoeg van de sinaasappels, en ze vond dat ze nu wel de leeftijd had (ze moest om en bij de zeventig zijn) naar het vaderlang terug te keren. ‘Het ligt niet in mijn bedoeling jullie tot last te worden’, schreef ze. ‘Alleen dit: zou iemand tegen de volgende maand een woning in Amsterdam voor me kunnen verzorgen? Mijn bankier....’ Met die bankier was het allemaal best in orde, maar een woning verzorgen! Gaf die mevrouw Madelon er zich wel rekenschap van wat ze vroeg?

‘Een rusthuis?’ opperde ik.

Moeder lachte bitter. Mevrouw Madelon bleek niet het type te zijn voor een rusthuis. Ze had bij haar brief een hele lijst met aanwijzingen ingesloten. Ze wilde een plat dak hebben voor zonnebaden, en een aparte garderobekamer, en in de salon

[p. 50]

ruimte voor een modern bartje met zes verchroomde krukken....

‘Wat dwaas!’ lachte Paul toen we hem die avond het verhaal vertelden. Maar hij begreep toch wel, dat het geen pretje was voor mijn moeder, en hij stelde haar voor bij ons te komen logeren zodat we allemaal samen zouden kunnen gaan zoeken naar de woning met het platte dak voor mevrouw Madelon.

En toen begònnen we allemaal samen te zoeken: de zeven makelaars, de bankier, en moeder, Paul en ik; en we vonden tot ons aller verbazing de woning met het platte dak voor mevrouw Madelon. In ijltempo wierpen we ons op de inrichting van de kamers. Het wemelde bij ons van stalenboeken en meubeltekeningen. In het kamertje onder de stoep zaten juffrouw Carolien en Nurse de vitrages in elkaar te stikken, Annetje haalde het band door de keukenvalletjes, moeder en ik renden de hele stad door achter een specieal soort matrassen aan, de twee dochters van Raaphorst ploeterden aan ‘de schoonmaak’ van de flat, en drie weken later hing en stond alles op zijn

[p. 51]

plaats, àlles, tot en met de zes verchroomde barkrukken.

In de namiddag zaten we uit te blazen bij de haard. Paul schonk sherry in de glazen. En toen kwam Nurse binnen met een expresbrief uit Italië.

Toen moeder de brief gelezen had, keek ze ons aan en zei verbijsterd: ‘Ze komt niet....’

Ineens laaide medelijden in me op. ‘Die stakker’, zei ik. ‘Is ze dood?’

‘Nee,’ zei moeder, ‘niet dood, maar verloofd. Ze gaat trouwen. Voor de vierde keer. Ze gaat trouwen met oom Henri, vaders broer. En ze blijft bij nader inzien toch maar liever daarginds, bij de sinaasappelbomen....’