Uit en thuis aan de gracht

[p. 28]

III. Moeilijkheden op de duivenzolder

Er hebben zich een week of wat geleden vreemde tonelen afgespeeld op onze duivenzolder.

Wij zijn geen mensen voor een duivenzolder en een duivenplat, we hadden er nooit aan moeten beginnen. Maar nu ja, goed, we zìjn ermee begonnen. We hebben Kareltje, onze oudste, indertijd die twaalf duiven gegeven. We hebben het deel van de turfzolder bij het achterraam laten afschutten en inrichten tot een soort van reuzenvolière. En tenslotte hebben we een deskundige laten komen om een plat te maken met een til en een windwijzer.

Zo als het nu is, mag ons plat er zìjn. Het doet in niets onder voor de platjes uit de dwarsstraat. Maar toch, we voelen het heel goed, ons plat is geen succes geworden....

‘Een duivenplat eist veel’, zegt de stoffeerder uit de onbewoonbaarverklaarde woning van de dwarsstraat over de brug.

[p. 29]

Dat is zo. En ons duivenplat eist tè veel; we brengen het eenvoudig niet òp. Het hele onderhoud is zo langzamerhand neergekomen op de jongens van Raaphorst, de zoons van de kruier op de hoek, die er een aardig zakcentje aan verdienen.

‘We moeten Kareltje verantwoordelijkheidsgevoel ten aanzien van zijn dieren bijbrengen’, zei Paul op een morgen. ‘Het wordt tijd, dat hijzelf de handen uit de mouw leert steken op het plat.’

‘Het arme schaap is nog geen zes’, zei ik. ‘Je vergeet, dat hij niet eens alleen naar boven màg omdat we hem niet vertrouwen bij het raam. Ga jij dan met hem mee.’

‘O,’ zei Paul, ‘dat zal ik gerust wel eens doen’, maar hij kwam er nooit toe, en omdat ik wel wat voelde voor dat ‘bijbrengen van verantwoordelijkheidsgevoel’, besloot ik tenslotte de zaak zelf in handen te nemen.

Gehuld in een oude bontjas ging ik met Kareltje op een koude novembermiddag de trap op naar de duivenzolder. ‘Nu mag jij,’ zei ik, ‘zelf het zand schoonmaken.’

Het zand schoonmaken houdt in, dat je

[p. 30]

het met een kolenschop door een zeef gooit. Onze Karel is een consciëntieus jongetje; het zandzeven kon uren duren.... Ik ging er dus rustig bij in de vensterbank zitten en keek naar de duiven, die vrij rondtrippelden over de zandbodem van het afgeschutte zolderdeel, of die in hun hokken bleven, naar het me voorkwam wat geërgerd over het feit, dat ze op deze mistige najaarsdag niet mochten uitvliegen. Verveeld begon ik zo'n beetje te tellen. Twee grijze duiven, plus drie bruin-met-witte.... Vier in de hokken links.... Die ene dikke bij de drinkbak.... Drie bij de kippengaasdeur naar de voorzolder.... Negen plus een is tien, plus drie....

Dertien duiven! Er was één duif te veel op de zolder.

‘Kom eens hier, Kareltje!’ riep ik. ‘Er is hier een duif van een ander bijgekomen. Wijs jij even aan. Welke zijn van jou?’

‘Ze zijn allemaal van mij’, antwoordde Kareltje zonder zich een ogenblik te bedenken.

‘Ze zijn allemaal van mij’, zei Kareltje een paar uur later aan tafel. Maar toen

[p. 31]

Paul en ik een ontroerend verhaal ophingen over een verdwaalde vogel, die misschien wel hoorde van een ànder klein jongetje, dat nu zat te huilen, ontwaakte het betere ik in onze zoon. Hij was bereid àl zijn duiven te geven en hij wilde weten ‘Welk jongetje?’

‘Hij zal wel ergens hier uit de buurt zijn’, meende oude juffrouw Carolien, die in haar ritselend wit schort binnenkwam met de blinde vinken. ‘Het stomme dier zal wel weer wegvliegen. Toen ik pas in dienst was bij uw grootmoeder, meneer, hebben we es een duif in een stoof gehad. Op een morgen was hij verdwenen. Alle vreemde duiven vliegen altijd weer weg.’

Maar ònze vreemde duif vloog nìèt weer weg, op ons duivenplat bleven ze almaar met z'n dertienen.

En intussen brak Kareltjes betere ik zich almaar meer baan. Het geval moet hem zogezegd niet hebben losgelaten. Hoe dan ook, een paar dagen later is hij de deur uitgeglipt naar de dwarsstraat, waar hij huis aan huis is gaan vragen naar een huilend jongetje. Hij heeft het verder nergens onder

[p. 32]

stoelen of banken geschoven, dat er bij ons een duif was komen aanvliegen, een vreemde duif....

Dat was vrijdag. En zaterdag gingen we voor het week-end logeren bij Pauls ouders in Aerdenhout. En omdat oude juffrouw Carolien en Nurse naar een zilveren bruiloft waren, stond Annetje Winkelmeier - die tenslotte òòk nog maar pas zestien is - alleen toen de dwarsstraat kwam opzetten om de aangevlogen duif te vorderen.

‘Eerst kwam die engerd van de fietsenstalling’, zei Annetje. ‘Hij zei: Ik kom voor m'n Tuimelaar! En hij stapte meteen door naar boven. Hij is weggegaan met die ene dikke....’

Als ik het goed begrijp, verschenen nà de engerd van de fietsenstalling, bijna allemaal tegelijk, de stoffeerder, de kleermaker met zijn getrouwde dochter, het gezin van de groentehal, de melkrijder, en de twee opgeschoten jongens van de weduwe 't Hert.

Annetje riep: ‘De duif is al weg!’ maar niemand trok zich daar een steek van aan. Elkaar stompend en duwend begaf het ge-

[p. 33]

zelschap zich naar de turfzolder, waar toen zo het een en ander schijnt te zijn voorgevallen. De stoffeerder en de melkrijder zijn elkaar aangevlogen om een tortelduif; de twee jongens 't Hert zijn door iemand van de zoldertrap gegooid; de kleermaker en zijn getrouwde dochter - ieder met een duif aan het hart gedrukt - hebben als leeuwen gevochten met het (overigens bevriende) gezin van de groentehal.

‘Ik kon m'n eigen stem niet meer verstaan’, zei Annetje. ‘Het was een verschrikkelijk gegil en gefladder en gevloek. En toen ze weg waren, zaten er nog maar vier duiven op zolder....’

‘O,’ zei de politie, die we de volgende dag opbelden, ‘duiven? Die komen vanzelf wel weer terug.’

De duiven zijn werkelijk vanzelf wel weer teruggekomen. We hebben ze nu weer alle twaalf. En nog zeven extra....

Maar daar praten we niet meer over. En gelukkig kan Kareltje nog niet tellen.