De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en Albert Verwey. Deel 1: juli1904-april 1914

[p. 79]

234. P.N. van Eyck aan Albert Verwey, 12 juni 1915

Rome, 12 Juni '15.

Zeergeachte Heer,

Eindelijk wil ik weer eens probeeren, in het Hollandsch een klein briefje te schrijven, hopend dat ik van U zal hooren wanneer het is doorgekomen. De censuur is van binnen naar buiten strenger dan van buiten naar binnen. Ik ontvang in 7-10 dagen de Hollandsche correspondentie. Eigenlijk moet men Fransch of Italiaansch naar 't buitenland schrijven. Eén brief voor de krant heb ik dan ook in het Fransch geschreven. Hij zal toch wel niet doorgekomen zijn. Ik heb den vorige[n] maand hard gewerkt (15 brieven geschreven). Bijna niet een is doorgekomen of geplaatst. Ik ben begonnen met een grooter artikel over ‘Het Recht van Italië[’] voor een tijdschrift, maar ik weet niet of ik het afmaak.²¹⁷ Ik had aan De Gids gedacht, om het een groote verspreiding te geven. Het is wel bar dat gekakel in Holland over Italië zonder kennis van zaken en ik zou er wel eens wat tegen in willen schrijven. Daar komt zelfs Scharten van de Nieuwe Amsterdammer praten van Rin. Rinaldinipolitiek, bewijzende dat hij niets, niets begrepen heeft van Italië en de geschiedenis der laatste jaren.²¹⁸ Om van de N.R.Ct, die zijn lezers met citaten uit Duitsche couranten volstopt, maar te zwijgen. Laat ik over aangenamer zaken spreken. Eerst nog: U hebt natuurlijk de rede v.d. Koning v. Beieren gelezen, - acht U het niet de plicht van onze regeering waarborg te eischen dat België niet zal geannexeerd worden, en anders oorlog te maken?²¹⁹ Ik wou dat gaarne van U hooren.

Gister ontving ik met vreugde De Beweging en 12 overdrukjes. Hartel. dank. Helaas hebt U mijn briefkaart niet ontvangen, waarin ik een paar stylistische fouten aangaf. Ik heb wel pech, hoe lang is het niet geleden, sinds ik eens in De Beweging een bijdrage had, zooals ik haar hebben wilde: Flaubert, Rheims, Wagner, Aphrodite, Gedichten, Mijmeringen, aan alles mankeert wat of veel. Zoudt U in Uw eigen exemplaar de volgende verbeteringen willen aanbrengen:

1°	blz.201 regel 6 v.b. en haar, moet zijn: om haar
2°	' 202 regel 19 v.b. Men heeft hen vreemd gescheiden: vervalt.
3°	205 regel 7 v.b. luide stem, moet zijn luide spraak
4°	blz.206 regel 11 v.b. beslaan wil, moet zijn: wil dempen.

Errata is niet noodig, want behalve 1° zijn het stylistische verbeteringen. Hart. dank voor het corrigeeren der proeven en de overdrukjes. Keurig zijn ze. Heeft U van het boekbeoordeelinkje niet 1 of 2 schoone proeven voor mij? Ik heb er geen losse copy van.

Wat een prachtige aflevering! Ik heb haar van begin tot eind met bijzonder interesse gelezen. Ik was er erg mee in mijn schik. Ik heb mij verkneuterd over de manier waarop

217 Een artikel Van Eyck over ‘Het recht van Italië’ is niet verschenen in De Beweging.

218 Bedoelde bijdrage van de in Italië woonachtige literaire criticus Carel Scharten over de Italiaanse politiek is niet achterhaald.

219 Bedoelde rede van Ludwig van Beieren is niet achterhaald.

[p. 80]

de Haan Labberton in het ootje neemt?²²⁰ U heeft des laatsten geschrift natuurlijk gelezen? Hoe vindt U het? Ik heb het niet gezien. Ik ben verontwaardigd geweest over de meer dan dunne manier, waarop de Meester Uw feest herdacht heeft.²²¹ En dan die uitbuiterij van het stukje v.Jany Holst. Zijn slot was een aanmaning tot U mij te laten schieten. Al de door hem geschatte dichters behalve Boutens zijn door U besproken en gewaardeerd naar hun laatste werk. Het gaat over mijn stuk naar aanleiding van Carmina, dat Holst mij zoo scherp verweet, indertijd, als op onzuivere motieven gegrond.²²² En dan Leopold, Boutens, Jet Holst in gezelschap van Adama v.Scheltema.

Hebt U mij nog geschreven de vorige maand. Of waart U bang voor wegraken? Ik hoor nog graag Uw gedachte over mijn gedicht. Doet U de hartelijke groeten aan Mevrouw en de kinderen, ook namens Nelly,

Hoogachtend

geheel Uw

PN.v.Eyck

Heeft U een overdrukje v.'t interview van A. de Ridder voor mij (al is 't maar te leen?)²²³

220 Naar aanleiding van de brochure De Belgische neutraliteit geschonden van Johan Hendrik Labberton (1877-1955), waarin deze onder meer schreef: ‘de hypothese, dat Duitschland een staat is, welke evenals de oud-Romeinse, etische genialiteit bezit, m.a.w. de gezonde, groeikrachtige en scheppende zedelijke kern van Europa, geheel overgegeven aan de roeping, zijn macht te stellen in den dienst van het zedelijk ideaal, door schepping van vernieuwing van recht eener-, door schepping van verdere voorwaarden tot ontplooiing van vrije zedelijkheid anderzijds’, suggereerde J.I. de Haan dat een andere rechtsgeleerde wellicht een studie zou kunnen schrijven over de Boerenoorlog met als uitgangspunt de ‘etische genialiteit’ van de Engelsen. De Haan stelde dat handelingen rechtmatig geacht worden door de dader, onrechtmatig door wie er het slachtoffer van is. Hij meende dat Labberton de slaaf van een dergelijke ondoordachte opvatting was.

221 In de NRC van 18 mei 1915 (Av.) was door Johan de Meester enige aandacht aan Verwey besteed, naar aanleiding van een artikel door Paul Cronheim in Das literarische Echo van 15 mei.

222 Eveneens in de NRC van 18 mei (Av.) citeerde De Meester twee bijdragen uit De Nieuwe Amsterdammer, waaronder een van A. Roland Holst over de brochure Nieuwe dichtkunst van J. Jac. Thomson.

223 Het interview verscheen in De Amsterdammer van 23 mei.