De briefwisseling tussen P.N. van Eyck en H. Marsman

december 1934

Sinds de vorige brief waren van Marsman twee boeken verschenen: de roman De dood van Angèle Degroux in oktober 1933 en de bundel Porta nigra in het najaar van 1934.

Eind oktober 1933 had het echtpaar Marsman Nederland verlaten voor een reis van meer dan een jaar, gedurende welke zij langere of kortere tijd in Spanje, Marokko, Italië, Oostenrijk en Duitsland verbleven. Over deze reis schrijft Marsman in de volgende brief. Als Marsman met deze brief het contact met Van Eyck weer opneemt, is hij sinds kort weer in Nederland, op zijn oude adres in Utrecht, terug.

[p. 87]

Marsman in Utrecht, 1933

Utr. Dec. '34

Geachte Heer v. Eyck

Ik had gehoopt, na de toezending van Porta Nigra (en meen ik destijds ook van mijn roman?) een van Uw lange brieven te krijgen die mij het inzicht in mijn eigen ont[wikkeling] dikwijls hielpen verhelderen. Ik schrijf U nu hierbij natuurlijk niet om U daarom te vragen, maar mocht U er, b.v. in Januari gelegenheid toe hebben dan zou het mij zeker welkom zijn, ook in verband met een lezing over eigen werk, die ik in Februari moet houden.¹⁰⁴

Wat mij vooral bezighoudt is de vraag: is het juist in mijn werk de 2 perioden te onderscheiden die ik er zelf in zie: 1919-1926 (Paradise Regained) en 1926-1933.

104 De lezing over eigen werk, die Marsman zegt in februari te moeten houden, is waarschijnlijk die voor de Volksuniversiteit te Enschede op 28 februari 1935, die W.L.M.E. van Leeuwen vermeldt in zijn Drie vrienden , blz. 168.

[p. 88]

Ik had graag gezien dat Porta Nigra geopend had met een herdruk van Witte Vrouwen, dan had die bundel al het werk van mijn 2e periode omvat, voorzoover het mij waard leek gebundeld te worden. [In marge: dit is op practische bezwaren van de uitgevers afgesprongen.] Ik zou er nu trouwens nog een en ander in willen schrappen en wijzigen.

Het spreekt vanzelf dat ik bij deze indeeling in tweeën de kleinere onderscheidingen, uitgedrukt door de indeeling in groepen bewaren zou. - In het uitgebreide Porta Nigra zou dan - onderbroken door ‘Hemelsblauw’ en het z.g.n. ‘zelfportret’ Breeroo (waarin óok het doodsmotief ten slotte overheerscht) de dood het leitmotiv zijn. -

Maar laat ik U vooral niet uit ander werk halen.

Hoe staat het inmiddels daarmee? Het spijt mij dat noch Uw studie contra Verwey's ‘Ritme en metrum’ noch Uw Geschiedenis verschenen is. Hoe ver bent [U] er mee? Zijn ze gauw te verwachten, of neemt de Leopold-uitgave U geheel in beslag?¹⁰⁵

Inmiddels met vr. gr.
Uw
H. Marsman

Oudwijkerlaan 4^bis
Utrecht

105 Inderdaad werkte Van Eyck in deze tijd aan de uitgave van J.H. Leopolds Verzamelde verzen , die in 1935 bij W.L. en J. Brusse N.V. te Rotterdam verscheen.