De Americaensche zee-roovers

[p. 195]

III. Hooft-stuck.
Vertrek van Morgan, met sijn vloot, van het Eylandt Espagniola, en het inneemen van het Eylandt Santa Cathalina.

DE Vloot van de Rovers onder het Commando van Morgan, nu wel versien zijnde van alle noodsakelickheden (naer de gelegentheyt van die Landen) liep de selve in Zee op den sestienden December van het Jaer 1670, en quam vier dagen daer naer in 't ghesicht van het Eylandt Santa Cathalina, zijnde een Eylandt, als ick in het tweede Deel van dese Historie geseght heb, 't welck met een Spaensch guarnisoen beset is, alwaer alle de schelmen en quaetdoenders gebannen worden. Het Eylandt is omtrent seven Spaensche mijlen in de rondte, en is berghachtigh, en omtrent drie Spaensche mijlen langh en een breedt; het is geleegen op de hooghte van dertien graden, en twintig minuten noorder breedte, omtrent hondert Spaensche mijlen van Cartagena, en twee en sestigh van Porto Villo; het leydt zuyden en noorden van Rio de Chagre; daer is geen Jacht als in eenige tijdt van 't jaer, van groote meenighte wilde Duyven: het heeft vier Rivieren, van de welcke twee in de Somer verdroogen: daer word geen koopmanschap gedaen, d' inwoonderen planten alleen het geense van nooden hebben om van te leven, alhoewel het landt bequaem genoegh soude zijn tot Taback planten. Morgan by het Eylandt gekomen zijnde, stuerde een wel bezeyld Schip met veertien stucken Canon gemonteert, om aen de mondt van de haven op te passen, of daer eenigh vaertuygh hadt geweest, en die te⁺ beletten, naer de vaste kust te gaen, om advijs te brengen van de vloot. 's Ander daeghs 's morgens vroegh quam de gantsche Vloot van Morgan ten ancker, onder het Eylandt, aen een plaets ge-

+ Aenkomst van Morgan aen het Eyland Santa Catalina.

[p. 196]

naemt Agnada grande, alwaer de Spanjaerden een baterye met vier stucken Canon hadden gemaeckt. Morgan liet daer omtrent duysent man aen landt setten, en gingh selver mede. Doen die Rovers aen landt, en altemael in order gerengeert waren, begonnen sy te marcheren door het bosch, alsoose noch geen gidsen hadden als van haer eygen volck, die eerst op het selfde Eylandt hadden geweest, doen het afgeloopen wierdt door Mansvelt: 's avonds quamen sy aen een plaets, daer de Gouverneur van het Eylandt in oude tijden sijn Residentie hadt gehouden, alwaer een Batterye was, genaemt Platta Forma Sant Jago: maer daer was geen volck, alsoo de Spanjaerden, om met beter gemack het Eylandt te bewaren, geretireert waren op het kleyne Eylandt, dat soo dicht aen het groote is, dat men met een brugge daer over kan passeeren; de Spanjaerden hadden dit rondom beset met Forten en Batteryen, soo dat het onmogelick scheen om in te nemen. Doen sy de Rovers in 't gesicht kreegen, schootense dapper van het kleyne Eylandt met grof Canon op haer, hoewelse weynigh raecken konden. Ten laetsten overviel haer de nacht, soo dat de Rovers die dagh niet verder konden loopen, en die nacht naer haer oude ghewoonte, in de herbergh van de starren moesten slapen, sonder dien avondt haer maegh overlaeden te hebben; want sy hadden dien gantschen dagh niet gegeeten. Omtrent te een uur in de nacht, quam 'er een seer harde regen, die vry langh duerde, sy haelden eenige huysen onder de voet, om haer daer by te verwarmen, want de reegen was seer kout, datse 't qualick konden harden, door dien sy niet dick ghekleedt waren, want sy hadden niet meer als een hembt, en een broeckje aen, sonder kousen of schoenen, soo dat dit haer niet veel warmte kost bybrengen. 's Anderen daeghs met het aenbreecken van den dagh, begon de reegen op te houden, en de Rovers haer gheweer schoon maeckende, dat in geen goede staet was, want het was de meeste part nat geworden; hadde die nacht maer hondert welgewapende mannen gekomen, sy souden alle de Rovers met ghemack om hals gebrocht hebben. Haer geweer weder klaer gemaeckt zijnde, begonnen sy te marcheeren, maer de reegen verhefte weder erger als te vooren, en doen begonnen de Spanjaerden weder te Canon-

[p. 197]

neeren, om te toonen dat haer kruyd niet nat was. De Rovers, die haer met de reegen omtrent de Fortressen niet derfden begeven, sochten eenige huysen om haer geweer voor de stercke reegen te bevrijden, yder een was besigh om een hutje te maken soo van gras als tacken van boomen. Onder al dit ongemack, begonnen sy oock appetijt krijgen, soo datse moesten sien om wat eeten te bekomen; onder andere liep daer een oud paerd, dat de Spanjaerden hadden laten loopen, om dat het niet meer dienen konde, door dien sijn rugge vol Ulceratien was: dit wierd van haer dood geschooten, en elck nam 'er een stuck van, bradende het een weynigh over 't vuer, en aten het dus op, of het 't leckerste gerecht hadt geweest dat men konde wenschen; ja het was noch al een gauw man, die soo een stuck konden krijgen. Ondertusschen hiel de reegen noch niet op, en Morgan sagh dat sijn volck murmureerden, en weder nae boort wilden; hy sondt dan een Canoes⁺ naer de Spanjaerden toe, met een witte vlagh, om haer te sommeeren om het Eylandt op te geven; dreygende, soo sy 't niet willigh overgaven, dat hy haer geen quartier soude geven. Naer de middagh quam de Canoes weder, met bescheydt dat de Gouverneur geseydt hadt, dat hy 't met sijn Officiers overleggen soude, versoeckende daer toe twee uren tijdt, dan soude hy aen Morgan bescheyd doen, gelijck oock geschiede. Daer quam een Canoes van de Spanjaerden met een Vrede vlagh, en twee persoonen om te Capituleeren. Eer datse aen landt quamen, eyschten sy twee persoonen in plaets van de twee die by Morgan komen souden, het geen haer van Morgan toegestaen wierdt, die haer in de plaets van de Majoor van het Eylandt, en noch een Vaendrich, twee Capiteynen⁺ sondt. Dese twee Spanjaerden by Morgan ghekomen zijnde, seyden dat sy willigh waren om het Eylandt over te geven, alsoose geen macht hadden om de sijne tegen te konnen staen, maer datse versochten, dat hy tot verschooninge van haer, en van haer Gouverneur, dese volgende Krijghslist met haer geliefde te gebruycken.

Dat men 's nachts soude komen aen de brugh, die het groote Eylandt en het kleyne van malkanderen scheydt, en dat men 't Fort, St. Jeronimo genoemt, souden bestormen. Dat alle de Schee-

+ Morgan eyscht het eylandt op.

+ De Spanjaerden komen by de Rovers om te accorderen.

[p. 198]

pen onder het Kasteel St. Tereza souden komen, om het selve te bestormen; en dat men ondertusschen eenige Canoes soude afvaerdigen, om eenigh volck aen landt te setten, aen een Batterye, genaemt la Plataso St. Matheo, of de Cangresera; en dat volck soude de Gouverneur de pas afsnijden, wanneer hy van het Fort St. Jeronimo naer het Kasteel soude gaen, waer mede hy soude gevangen genoomen worden; en als men den Gouverneur dan ghevangen hadde, soude men hem dwingen om het Kasteel te doen overgeven, en d' Engelsche daer in te brengen, onder pretext van sijn eygen volck, en dat aen beyde kanten hevigh soude geschooten worden, maer sonder koegels, of in de lucht, soo dat niemandt eenigh leedt daer van konde hebben; en als men die twee Fortificatien hadde, dat men d' andere niet te vreesen hadde. Sy versochten mede dat men haer geliefde aen landt te setten, aen de vaste Kust, op wat plaets Morgan begeerde, als sy maer by haer volck souden komen. Morgan stondt haer alles toe, op conditie, dat niemandt van sijn volck het leven daer by soude verliesen, noch eenigh leedt geschieden, of dat hy haer geen quartier soude geven: sy beloofden vast van neen; ende daer mede namen sy afscheydt, en voeren weder naer haer Gouverneur toe.

Morgan gaf terstondt order aen de Scheepen om in de haven te komen, gelijck de Gouverneur hadde bevolen, en gaf last aen sijn volck haer gereedt te maecken, om teghens den avondt het Fort St. Jeronimo te bestormen, ghelijck geschiede. Tegens den avondt wierden de veroveringen van alle de Forten van het kleyn Eylandt⁺ aengevangen, op de wijs soo als de Spanjaerden met Morgan bestemt hadden; maer niet tegenstaende het verding van het schieten met loos kruyd, hadt Morgan sijn volck belast haer Roers wel ter deegen met scherp te laden, maer van wel niet te schieten op de Spanjaerden, voor al eer sy sagen dat de Spanjaerden op haer schooten. Het loos gevecht ging aen; daer wierd lustigh geschooten aen beyde kanten met grof Canon, en geschermutseert met kleyn geweer, sonder yemandt te beschadigen. Eyndelijck quamen de Rovers op het kleyn Eyland in den donckeren nacht, en namen alle de Sterckten in besetting in, en deden alle de Spanjaerden in de Kerck gaen, en den Gouverneur wierd belast al sijn

+ De Rovers veroveren het Eylandt.

[p. 199]

volck by een te houden; en soo d' er by nacht eenigh Spanjaerd gevonden wierdt, buyten de schildtwachten, die op de Kerck pasten, dat men daer op soude los branden.

Eyndelijck quamen de Rovers in den donckeren nacht.

Naer dat het alles in stilte gebracht, en het verdrag met de Spanjaerden gemaeckt was, begon den Oorlog tegen de hoenders, verckens, kalveren en schapen: het gingh de geheele nacht op een braden en kooken; by gebreck van hout, haelden sy de huysen om ver om hout te bekomen, yder was even vlijtigh om de kost te soecken; eenige, alsse verzadight waren, namen haer overschot, en liepen daermede nade Kerck, alwaerse de Spaense vrouwen wat mede deelden, maer de mannen moesten toesien. 's Anderen daegs 's morgens vroegh telde men het volck dat op het Eylandt was, het welcke men bevondt te zijn vier hondert en vijftigh in 't getal, te weten, hondert en tnegentigh man van 't guarnisoen, veertigh getrouwde mannen, met drie en veertigh kinderen; en een en dertigh slaven van sijn Majesteyt met acht kinderen, acht banditen, negen en dertig Negers van particulieren, met twee en twintigh kinderen; seven en twintigh Neegers, met twaelf kinderen: De Spanjaerden wierden altemael ontwapent, en de mannen liet men loopen op de plantagien om de kost te soecken, maer de vrouwen bleven in de Kerck beslooten. Daer na wierden alle de Fortificatien gevisiteert,

[p. 200]

die men bevondt negen in getal te zijn, te weten: het Fort St. Jeronimo, aen de brugh gelegen, versien met acht stucken Canon, schietende twaelf, acht, ende ses pondt koegels, met ses Orgelspijpen van tien musquetten gemaeckt, en daer by sestig musquetten, kruyd, loot, en lont naer advenant.

De tweede Batterye was genaemt Plata Forma de St. Matheo, voorsien met drie stucken Canon, schietende acht pondt koegels.

De derde en principaelste was het Kasteel, genaemt A Castillo de St. Teresa, versien met twintig stucken Canon, schietende achtien twaelf, acht, en ses pondt koegels, ende daer by tien Orgelpijpen van musqet loopen gemaeckt, elck van tien loopen, daer by tnegentigh musquetten met granaten, kruyd, loot, en lont naer advenant. Dit Kasteel was van kalck en steen gebouwd, met seer stercke muuren, en een gracht rondtom, doch droogh, en wel twintigh voeten diep; met konde daer niet inkomen als door een poort, over een valbrugh: in 't midden van het Kasteel was een bergh, die rondtom bemetselt was, alwaer vier stucken Canon op lagen, die de Haven en het Eylandt konden beschieten. Het was onmogelijck dit Kasteel van de Zeekant te bestormen, alsoo daer in 't geheel niet by te komen was door de klippen, daer de Zee schrickelijck tegen aen spoelt, en aen de landtkant was het oock alsoo sterck; want het was op een bergh, en d' inkomst was niet breeder als omtrent drie a vier schreeden, en aen beyde de zijden waren diepe klipachtige daelen.

De vierde Batterye was genaemt Plata Forma de St. Augustin, voorsien met drie stucken Canon, schietende acht, en ses pondt koegels.

De vijfde was genaemt Plata Forme de la Conception, versien met twee stucken Canon, schietende acht pondt koegels.

De vijfde was genaemt Plata Forma de nostra Senora de Guardalupe, versien met twee stucken Canon, schietende twaelf pondt koegels.

De sesde was genaemt Plata Forme de Sant Salvador, versien met twee stucken Canon, schietende acht pondt koegels.

De sevende was genaemt la Plata Forme de los Artilleros,

[p. 201]

de welcke versien was met twee stucken Canon, schietende ses pondt koegels.

D'achtste was genaemt la Plata Forma Santa Cruz, op de welcke drie stucken Canon waren, schietende acht en ses pondt koegels.

De negende was genaemt el Fuerte de San Joseph, met ses stucken Canon, schietende twaelf en acht pondt koegels; daer by waren noch twee Orgels pijpen, yder met tien musquet loopen, ende twintig musquetten, met kruyd, loot en lont naer advenant.

Men vondt noch een Magazijn, met over de dertigh duysent ponden buskruydt, en ander ammonitie naer advenant. Al dese Oorloghs voorraedt wierdt op de Scheepen geembarqueert, ende alle de Batteryen, en 't Fort Joseph verlaten, het geschut vernagelt, en de Ropaerden verbrand: het Casteel van Santa Tereza, met het Fort Sant Jeronimo, wierd alleen gehouden, alwaer de Rovers de wacht ophielden.

Na dat Morgan alles in order gestelt hadde, liet hy de gevangens vragen, of 'er geen banditen van Panama, of van Puerto Villo onder haer waren. Daer op quamen drie te voorschijn, welcke⁺ in die Contreyen seer wel bekent waren. Morgan vroeg haer met sachtmoedigheyt, ofse wilden Gidsen zijn, om sijn macht na Panama de weg na wijsen, en beloofden haer met een uyt de slavernye te verlossen, en met hem naer Jamaica te nemen, met soo veel buyt, als sy souden konnen vergaderen. Dit stondt de banditen wel aen, die hem beloofden trouwelijck te sullen dienen. d' Een was een half slagh, en toonde sich willigh daer toe, alsoo hy hoopte met die gelegentheydt sich te wreecken over het ongelijck, dat hem docht geschied te zijn, gelijck het in der daed was; want hy alleen geen bannissement verdiende, maer wel levendigh gerabraeckt te werden, voor alle het quaedt dat hy bedreven hadde, van moorderyen, vrouwen schenden, ende veel dieveryen. Desen quaedtdoender dwong de twee andere, die Indianen waren, onder 't Spaensche gebiedt gebooren, ende die de wegen seer wel bekent waren, dreygende haer, soo se met hem de Rovers niet dienen wilden, dat hy haer levendigh sou helpen verbranden. Hy seyde oock tegen Morgan, dat dese seer noodsakelijck waren om de

+ Morgan laet een Gits soecken onder de Banditen, om na Panama te gaen.

[p. 202]

wegen te wijsen, en dat men haer lustig moest slaen, soo sy niet gehoorsaem waren aen het geen men haer belasten sou. Morgan nu gevonden hebbende 't geen hy socht, resolveerde hy met sijn mede Hoofden vier Scheepen met een Barque toe te maecken, om het Kasteel van de Rivier van Chager te gaen inneemen, om geen suspitie aen de Spanjaerden te geven, door het aensien van de geheele Vloot, op datse niemandt na Panama souden senden, om haer te waerschouwen. Dese Resolutie genomen zijnde, wierden vier hondert man uyt de Scheepen ghelicht, om op de vier Scheepen te gaen, en het Fort Chagere in te nemen.

Wy sullen Morgan hier op het Eylandt laten met de rest van sijn volck, en met de vier Scheepen gaen, om te sien op wat wijse sy het Kasteel bemachtighden.