De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 20. Brieven 2987-3141

3011 Van Ludwig Baer
Rome, 14 april 1535

Hartelijk gegroet. Roemrijke Erasmus, terecht altijd mijn zeer eerbiedwaardige heer, om over de vele andere weldaden van u voor mij nu te zwijgen, voel ik mij geheel verplicht en toegewijd aan Uwe Excellentie als dank voor alleen al uw aanbevelingsbrieven.^1. Die hebben onder andere bewerkstelligd

1. Erasmus wordt in de vertaling van deze brief aangesproken met ‘u’ vanwege het feit dat hij door Baer zeven keer ‘Excellentie’ genoemd wordt.

[p. 97]

dat de edelman Ambrosius van Gumppenberg, een groot bewonderaar van uw waardigheid, mij uit mijn logement geplukt heeft en me ondanks mijn tegenstribbelen meegetroond heeft naar zijn eigen appartement, waarbij hij zich in alle opzichten zo gedroeg als was ik een tweede Erasmus. Maar omdat onze Heilige Vader Paulus iii geen geld heeft aangezien hij ontdekt heeft dat de kas van de pauselijke Stoel leeg is, kan er geen eervolle som geld meer verkregen worden die recht doet aan uw uitmuntendheid, hoe welwillend Zijne Heiligheid ook de voortreffelijkheid van uw wetenschap en van uw deugdzaamheid tegemoet treedt. Binnenkort (hoop ik) zult u in een gesprek met mij of in brieven van ieder van ons vernemen, langs welke andere weg onze vriend Ambrosius uit genegenheid voor u probeert te bereiken (dat zal ook wel lukken: daar hebben we alle vertrouwen in) dat er op eervolle wijze recht gedaan wordt aan uw status. Want de heer Ambrosius is hierop helemaal gericht, vertrouwend op voorspraak bij de paus van de kant van de zeereerwaarde Antonio Pucci, kardinaal van de kerk van de heilige vier,^2. en de zeereerwaarde Ennio bisschop van Veroli. Ik heb besloten tegen de eerste mei uit Rome te vertrekken, als dat mogelijk is.

Toen de paus mij heel vriendelijk ontvangen had in aanwezigheid van de kardinaal van de heilige Vier Gekroonden en van de heer Ambrosius, heeft hij zonder de brief gelezen te hebben die ik hem ter hand had gesteld, met eerbied uitgeweid over Uwe Excellentie. In de tussentijd heb ik geen gesprek meer gehad met Zijne Heiligheid: in het begin van zijn pontificaat is hij zo bedolven onder uiteenlopende en heel belangrijke zaken dat er niet gemakkelijk toegang tot hem te verkrijgen is, zelfs niet voor de hoogste rangen.

Een man van groot gezag, de kardinaal van Ravenna en gouverneur van Ancona, heeft hij laten opsluiten in Castel Sant'Angelo, levenslang, onder toezicht van de zeereerwaarde bisschop van Veroli als kasteelheer.^3. Vanwege zijn toezicht mag hij ook zelf de burcht alleen verlaten met pauselijke toestemming, die slechts sporadisch wordt verleend.

Campeggi is hier in Rome; brieven van hem en van anderen zal Uwe Excellentie bij mijn terugkeer ontvangen.

2. Voluit: de heilige Vier Gekroonden, oftewel Santi Quattro Coronati, in Rome.

3. Kardinaal van Ravenna was Benedictus Accolti (1497-1549), tevens gouverneur van Ancona en gezant van de Marche sinds 1532. Wegens schandalig wanbeleid ontnam Clemens vii hem het gezantschap en benoemde zijn neef Ippolito de'Medici (1511-1535). Accolti weigerde te gehoorzamen en werd gearresteerd. Dankzij interventie van de keizer en betaling van een boete van 59.000 scudi werd hij vrijgelaten.

[p. 98]

Over de komst van de keizer en over het bijeenroepen van een concilie kan ik niets met zekerheid zeggen.

Uwe Excellentie krijgt veel groeten van de heer Ambrosius van Gumppenberg en van de jurist doctor Franciscus Rupilius, die mij wegens zijn vriendschap met u zeer vriendelijk en weldadig behandelt en die inmiddels met steun van Diana van Delos kanunnik is van de kathedraal van Regensburg en tevens van die van Brixen.^4.

Volgens mij is mijn vorige brief bij u bezorgd.^5. Ik heb geen brief van u ontvangen maar ik zou ook niet onnodig beslag willen leggen op Uwe Excellentie omdat u altijd druk bent met nuttigere zaken. Moge u altijd zo gelukkig en gezond mogelijk blijven.

Rome, 14 april in het jaar [15]35

Ludwig Baer, de eerste van alle dienstwillige dienaren van Uwe Excellentie

Onze vriend Ambrosius van Gumppenberg geeft Uwe Excellentie het advies zich te verwaardigen een keer een brief te schrijven aan de zeereerwaarde kardinaal van Bari en aan enkele andere kardinalen.^6.

4. Diana is de godin van de jacht, ook van de jacht op een mooi inkomen.

5. De brief is niet bewaard gebleven.

6. Kardinaal van Bari was sinds 1533 de Spanjaard Estéban Gabriel Merino, die van 1513 tot 1530 aartsbisschop van Bari was geweest en nu zijn laatste jaren in Rome doorbracht. Bij de ‘andere kardinalen’ zal Antonio Pucci wel horen.