De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 19. Brieven 2751-2986

[p. 269]

2912 Van Jean de Carondelet
Brussel, 8 maart 1534

Jean, aartsbisschop van Palermo, keizerlijk kanselier in Brabant, aan Erasmus van Rotterdam, gegroet

Toen wij in afwachting waren van uw terugkeer, die u hare koninklijke majesteit en mij in uw brieven vóór de afgelopen winter in het vooruitzicht had gesteld, werd mij door de hoogeerwaarde heer Nicolaus Olahus, thesaurier van Székesfehérvár, secretaris en raadsheer van hare majesteit enz., uw brief^1. van 23 januari overhandigd. Hieruit heb ik allereerst begrepen, niet zonder gevoelens van verdriet, dat u vanaf kerstmis ernstige problemen heeft gehad met uw gezondheid en dat u het einde van de winter vreest, uit angst dat u nog iets ergers overkomt.^2.

Dit spijt ons bijzonder. Wij hopen dan ook dat u in deze lente uw vroegere gezondheid hervindt zodat u ongedeerd en wel hierheen terug kunt keren, zoals u ons heeft beloofd en zoals wij eraan hechten u weer te zien. U schrijft vervolgens dat u niet weinig opgeschrikt bent door een nieuwe uitgave met evangelische preken voor de vastentijd van zekere franciscaan, Nikolaus van Herborn, commissaris-generaal benoorden de Alpen, aangezien u geraakt bent door diens beschimpingen. En om te voorkomen dat wij denken dat het dromen zijn wat u ons schrijft, heeft u enkele bladen uit die uitgave toegestuurd. U moet weten dat de keizerlijke majesteit in een streng edict overal in zijn landen alle drukkers heeft verboden dergelijke nieuwe geschriften van monniken of van anderen uit te geven zonder toestemming of censuur van zijne majesteit of van degenen die daartoe zijn aangewezen. Zelf heb ik me in deze aangelegenheid uit hoofde van mijn ambt de nodige moeite getroost om ervoor te zorgen dat het edict van zijne majesteit overal in acht werd genomen. Maar zoals dikwijls gebeurt, kan zelfs met strenge edicten niet geheel worden voorkomen dat sommige geschriften heimelijk het licht zien. Toch moet u zich hierover geen zorgen maken. Want wie kan gevrijwaard zijn van de afgunst van kwaadwillende lieden? Welke man, hoe vroom ook, of met hoeveel verdiensten ook voor de christelijke samenle-

1. Brief 2899.

2. In het manuscript van de brief (waarvan alleen de conceptversie is bewaard) volgt een omslachtig geformuleerde passage die bij wijze van doorhaling is onderstreept. In de marge staan twee zinnen ter vervanging van deze passage. Hier zijn alleen de vervangende zinnen weergegeven.

[p. 270]

ving, wordt niet blootgesteld aan ondoordachte en onbezonnen tegenspraak? De doorluchtige koningin, die niet wenst dat u dit leed of onrecht wordt aangedaan door voornoemde franciscaan, heeft schriftelijk opdracht gegeven aan de markgraaf van Antwerpen^3. voornoemde drukker^4. op korte termijn bij zich te roepen en hem uit naam van hare majesteit te verbieden zonder voorafgaande toestemming dergelijke boeken te drukken of te verkopen als ze gedrukt zijn, en vervolgens de man ernstig te berispen wegens zijn overtreding van het edict van de keizer. U heeft daarom niets te vrezen. Maar blijft u bij uw voornemen en belofte hierheen terug te keren tegen eind april, of op een tijd dat dit kan gebeuren zonder gevaar voor uw gezondheid; aan uw verdediging hoeft u niet te twijfelen. Want zoals hare koninklijke majesteit en ik u eerder hebben geschreven, zullen wij zodanig zorgdragen voor zowel uw eer als uw persoon dat u bij ons, in uw vaderland, de jaren die u resten in rust, in veiligheid en op uw gemak kunt doorbrengen, met hulp van Christus, die u moge bewaren en u binnenkort, wanneer u terugkeert, zichtbaar voor ons moge maken.

Vanuit Brussel, 8 maart 1534

3. Willem van de Werve.

4. Michiel Hillen.