De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 19. Brieven 2751-2986

[p. 87]

2797 Van Bernhard von Cles
Wenen, 21 april 1533

Aan Erasmus

Toen over uw persoon, waarover wij al geruime tijd bijna niets hadden vernomen (mogen de goden ons bijstaan zoals wij de waarheid spreken), velerlei gedachten in ons omgingen en wij besloten hadden u een brief te sturen om iets over uw toestand te weten te komen, arriveerde uw brief^1. die zoals gewoonlijk aangenaam voor ons was. Deze bevestigde ons meer en meer in ons voornemen, aangezien hij een zeer vruchtbaar onderwerp verschafte voor een antwoord; en wij zullen de brief niet beantwoorden omdat het zo hoort, maar alleen om u te doen weten dat wij, vanwege de goedgunstigheid waarmee wij u omarmen, met spijt kennis hebben genomen van het verlies van zoveel van uw voortreffelijke vrienden die, overeenkomstig onze wens, uw belangen oprecht in woord en daad beschermen en bevorderen. Aangezien dit echter een gevolg is van de huidige toestand en wij u, een oude man die met een been in het graf staat en die door iedereen voor bijzonder wijs wordt gehouden, niet nog meer willen verdrieten, laten wij dit terzijde en gaan wij over tot de overige zaken; en wij wensen dat u, na vorige maand een slechte gezondheid te hebben genoten, naar wij uit uw brief hebben begrepen, door toegewijde zorgen zo snel mogelijk hersteld zult zijn in uw vroegere kracht.

Wij zijn er volledig van overtuigd dat een vrede met de despoot van de Turken aanstaande is - een vrede die wellicht, met grotere roem voor de gehele christenheid, vanzelf had kunnen komen, aangezien wij tegen de vijand een uitgerust leger gereed hadden, maar op dit ogenblik zullen wij er des te meer mee instemmen omdat wij hem, vooral in deze woelige tijd, zien excelleren in de oorlog. Onze huidige toestand brengt immers met zich mee dat wij altijd vurig verlangen naar datgene wat wij spontaan afwijzen als ons een gelegenheid is geboden.

Dat de Lutherse schandvlek zich dagelijks verder verbreidt, kunnen wij geenszins met kalmte verdragen. Om daaraan een eind te maken en een concilie te beleggen zijn weliswaar gezanten van zowel de paus als de keizer naar de christelijke vorsten gestuurd die op het ogenblik bij ons verblijven, maar wij vrezen toch dat hun missie geen vruchten zal afwerpen en dat wij daardoor met de dag afglijden naar erger.

Niet minder betreuren wij dat het bloeiende Engelse koninkrijk zich intussen aan dezelfde kenmerken van ketterij heeft overgegeven. Weliswaar me-

1. Deze brief is niet bewaard gebleven.

[p. 88]

nen wij dat dit het land is overkomen op grond van een bijzondere vergissing die het heeft begaan, maar het zou toch gepast zijn dat alleen degenen die gelegenheid bieden voor dwalingen worden gestraft.

Ten slotte, omdat u ons aan het eind van uw brief met grote ijver medewerking toezegt voor het geval dat wij daaraan behoefte hebben, hebben wij gemeend dat u het volgende zou moeten doen om ons een dienst te bewijzen. Nu wij in Trente, meer ten behoeve van onze opvolgers dan van onszelf, van de grond af een gebouw hebben opgericht, is het onder meer steeds onze hartenwens geweest daar, in overeenstemming met onze rang en onze middelen, een bibliotheek te vestigen met boeken van alle goede auteurs op elk mogelijk vakgebied. En aangezien ons niet voldoende duidelijk is wat tot de beste boeken wordt gerekend en welke boeken vanwege hun druk of sierlijke letters beter in onze contreien of elders kunnen worden aangeschaft, wensen wij dat u ons hiervoor instructies geeft en dat u, wanneer u hiervoor tijd kunt vrijmaken, een lijst of een kleine aanwijzing toestuurt; dit wensen wij ten zeerste. En tot de zaken waarmee wij u op onze beurt van dienst kunnen zijn, zult ons altijd bereid vinden.

Wenen, 21 april 1533