De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

2735 Aan Quirinus Talesius
Freiburg, 31 oktober 1532

Erasmus van Rotterdam groet de zeer geleerde heer Quirinus Talesius, pensionaris van de beroemde stad Haarlem

Een hartelijke groet. Ik ben ontzettend blij, mijn beste Quirinus, dat je een vrouw naar je hart hebt gevonden, waarbij de voortekenen gunstig zijn. Je lijkt me des te gelukkiger omdat je, zoals de epigrammendichter zegt, wilt zijn wat je bent.^1. Juno was je hierbij genegen en ik bid dat Ilithyia je evenzo gunstig gezind zal zijn.^2. Het hoeft je niet te spijten dat je een weduwe trouwde.^3. Dat heeft de voorkeur van degenen die een vrouw eerder trouwen ten behoeve van de huishouding dan voor het genot. Wie op zoek is naar paarden om ze te kunnen gebruiken, wil liever getemde dan ongetemde. Maar als ze haar eerdere echtgenoot kinderen geschonken heeft, ben jij verlost van de angst voor iets vreselijks, dat je een vrouw getrouwd hebt die onvruchtbaar is. More zei vaak tegen me dat als hij honderd vrouwen zou trouwen, hij geen enkele maagd zou trouwen; nu heeft hij een al te vitale vrouw op leeftijd;^4. als zij was overleden, had hij de echtgenoot van een schatrijke vrouw uit de hoogste kringen kunnen worden. Dit is wel een nadeel, dat je nooit bisschop kunt worden, tenzij je eerst monnik wordt. Mijn Lieven verwierf zich ook een vrouw, maar zonder te luisteren naar de adviezen van vrienden en op weinig gunstige voorwaarden.^5. De zaak is met meer hartstocht dan verstand^6. afgehandeld.

1. Martialis, Epigrammen 10, 47, 12.

2. Juno was de godin van het huwelijk, Ilithyia van de geboorte.

3. Haasje Dircksdochter.

4. Alice More.

5. Over het huwelijk van Lieven Algoet zie brief 2693.

6. Woordspel: calide - callide.

[p. 393]

Onze vriend Hilarius^7. is met zijn vrouw uit Lyon vertrokken, maar het is nog niet duidelijk waarnaartoe. Sommigen zeggen naar Italië. Het maakt niet uit, waar hij ook zal zijn, zal hij Hilarius zijn. Ik dank je echtgenote hartelijk voor het geschenkje; bij gelegenheid zal ik graag iets terugdoen. Je schreef de brief's nachts, onder protest van je vrouw. Ik kon mijn lachen niet houden toen ik dat las. Mountjoy had de gewoonte na middernacht naar bed te gaan, onder verwensingen van al het personeel. Op dat punt althans heb je van de slavernij geproefd, maar zij eist terecht waar ze recht op heeft. Je zegt dat je nog steeds vol van Frankrijk bent, door je liefde voor de studie. Zodra je je metgezellin zo geprikt hebt dat haar buik begint op te zwellen, zul je evenwel probleemloos van het stadsbestuur^8. gedaan krijgen dat je een paar maanden in Orléans doorbrengt. Maar als dat stadsbestuur werk voor je heeft, zul je met dezelfde moeite de studie en die mensen gediend hebben.

Ik bevind me nu in de verschrikkelijke tredmolen van de spreekwoorden, die opnieuw worden gedrukt.^9. Ik heb twee boeken aan de Apophthegmata toegevoegd.^10. Ik heb ook mijn Verklaringen uitgebreid.^11. Er wordt ook weer om de Gesprekken gevraagd, een werk dat mij zeer in opspraak brengt, maar de drukkers flinke winst oplevert.^12. De Hieronymus wordt in Parijs gedrukt, door mij herzien, wat ongelofelijk veel nachtelijke uren werk heeft gekost.^13. Daarom had ik geen tijd zorgvuldiger te schrijven aan de personen van wie je toen zei dat ik hun moest schrijven. Ook ben ik nogal bang gebrandmerkt te worden als profiteur; maar jij moet die smet uitwissen, omdat jij me daartoe aangezet hebt.

Je weet waarschijnlijk al dat Lee aartsbisschop van York is geworden.^14. En dat More met veel bidden en smeken van de koning gedaan heeft gekregen dat hij het ambt van kanselier mocht neerleggen.^15. Misschien vreesde hij dat de echtscheiding, die hij altijd ontraden heeft, tot vijandigheid zou leiden. De aartsbisschop van Canterbury is in augustus gestorven; op dat moment verloor ik mijn werkelijk heilige plechtanker.^16. Aleandro, getooid met

7. Hilarius Bertholf was op advies van Erasmus naar Lyon verhuisd (zie brief 2581), waar hij en de andere gezinsleden in 1533 stierven aan de pest.

8. Talesius was pensionaris van Haarlem.

9. Zie brief 2726.

10. Zie brief 2711.

11. Zie brief 2666.

12. De nieuwe editie verscheen in maart 1533.

13. Zie brief 2701, noot 2.

14. In december 1531.

15. Zie brief 2659.

16. Zie brief 2726, noot 4.

[p. 394]

tweevoudige mijter, namelijk als bisschop van Brindisi en Oria,^17. is pauselijk gezant bij de keizer. Mijn vrienden nemen in aantal af, mijn vijanden nemen in aantal toe. Ik heb geschreven aan de personen van wie je zei dat ik hun moest schrijven. Jij moet mijn vrijpostigheid verontschuldigen, ik zal me voor het overige verontschuldigen. Ik wens je, samen met je lieftallige echtgenote, je ouders en je zusters alle goeds.

Freiburg, 31 oktober 1532

Mijn Gilbert^18. groet je; want Jacobus^19. heb ik opgedrongen aan Sapientia.^20. Hij was samen met de nieuwe huishoudster een verbazingwekkende komedie gaan opvoeren. Als hij langer samen met haar voor de huishouding had gezorgd, had hij vaten, kisten, kortom het hele huis leeggehaald. Margarete, die steelt, graait, drinkt, liegt, klept, is weer terug!^21.

17. Deze steden vormden één bisdom.

18. Gilbert Cousin.

19. Zie brief 2652, noot 2.

20. Zie brief 2697, noot 5.

21. Margarete Büsslin.