De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

2678 Aan Bonifacius Amerbach
Freiburg, 4 juli 1532

Erasmus publiceerde een uitgebreidere versie van deze brief, gedateerd 6 juli 1532, in de Epistolae palaeonaeoi (brief 2684).

Een hartelijke groet. Het is werkelijk buitengewoon aardig van je, voortreffelijk man die je bent, dat je je vrienden, nog meer dan jezelf, allerlei heuglijks toewenst, maar het voor je vrienden verborgen houdt als je iets ergs is overkomen, terwijl ook terecht is gezegd dat vrienden hun leed met elkaar delen.^1. Ik twijfel er niet aan dat je verteerd wordt door verlangen naar je dochtertje,^2. dat je zo liefhad, waar je zo dol op was. Maar een jurist, die anderen leert te gehoorzamen aan de wetten van de keizers, behoort lijdzaam te gehoorzamen aan de wetten van de natuur, die de gewillige leiden en de onwillige meetrekken.^3. Hoezeer je dit verlies ook als iets groots voorstelt, toch kun je niet ontkennen dat het te herstellen is, mits jij samen met je vrouw behouden blijft. Wat als God je in plaats van een dochtertje een zoontje schenkt, dat niet alleen zo'n groot vermogen zal erven, maar ook die uitne-

1. Vgl. Euripides, Phoenissae 243, geciteerd in Adagia 1 (Vrienden delen alles met elkaar).

2. Bonifacius' dochtertje Ursula overleed op 20 juni 1532, 3½ jaar oud.

3. Seneca, Epistulae morales 107, 11, geciteerd in Adagia 4090.

[p. 301]

mende geleerdheid van je, samen met alle mogelijke goede eigenschappen? Ik hoef je er immers niet op te wijzen dat je niets bovenmatig moet liefhebben, zodat er ook geen bovenmatig verdriet kan volgen als het je wordt ontnomen. Je weet hoe het gegaan is met je broer Bruno, een zeer geacht man.^4. Bovendien ontneemt God ons soms iets wat we hebben, juist omdat we het te zeer liefhebben en we het idee hebben dat het van onszelf en eeuwigdurend is wat te leen en tijdelijk is. Je zou kunnen zeggen dat het menselijk bestaan ook hierbij een soort Nemesis kent.^5.

Je ziekte, waarvan ik pas laat op de hoogte ben gebracht, maakte me erg bezorgd, en het lukt me nog steeds niet die bezorgdheid van me af zetten - tenzij ik door een brief van jou zekerheid zal hebben.

Over drie dagen zal ik mijn eigen dienaar naar je toe sturen, dan kun je via hem zonder problemen schrijven wat je wilt. Ik heb onlangs een brief van Sadoleto gestuurd, ik stuur nu drie bundeltjes brieven die, als ik het wel heb, uit Italië komen. Ze bereikten mij via Augsburg. Een hartelijke groet aan Basilius,^6. je vrouw^7. en anderen die je zeer dierbaar zijn.

Het ga je goed. Freiburg, 4 juli 1532

Je vriend Erasmus van Rotterdam

Aan de zeer illustere heer Bonifacius Amerbach. Bazel

4. Bruno Amerbach trouwde in september 1518 met Anna Schabler. Zij overleed nog geen jaar later aan de pest, waaraan kort daarna ook Bruno stierf.

5. Vgl. Adagia 1538. De strekking is dat de wrekende godin Nemesis ongeluk kan brengen wanneer iemand te veel aan een dierbare gehecht is.

6. Basilius Amerbach.

7. Martha Fuchs.