De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

2637 Van Juan Ginés de Sepúlveda
Rome, 1 april 1532

Juan Ginés de Sepúlveda groet Erasmus van Rotterdam zeer hartelijk

Ik had besloten u bij de eerste de beste gelegenheid de Tegenweerlegging ten gunste van Alberto Pio te sturen, die in Rome al enige tijd geleden gedrukt was en die ik u met deze brief zend.^1. Want ik wilde dat u het juist door mij in bezit zou krijgen. U zou dan begrijpen dat ik, die de moeite van het schrijven niet uit boosheid maar uit plichtsgevoel op me heb genomen, beslist niet uw onwetendheid wilde misbruiken, zodat het boek zich intussen met meer vrijheid over een groter gebied kon verspreiden. Maar de nauwgezetheid van enkele zeer achtenswaardige mensen, die ons allebei steunen, maar al te voorzichtig zijn, heeft dit voornemen gedwarsboomd en wat ik van plan was vertraagd. Omdat ze namelijk alles wat tot vijandigheid tussen ons kon leiden wilden tegenhouden, meenden ze, na het boekje gelezen te hebben, dat bepaalde woorden afgezwakt of zelfs geschrapt moesten worden. Ze vonden namelijk - anders dan ikzelf, omdat ik in het hele boekje er juist op gelet heb dat de toon van de discussie uiterst gematigd bleef -, dat u daardoor verbitterd kon raken. Op een paar plaatsen is trouwens veeleer rekening gehouden met de lichtgeraaktheid van de Italianen, die, naar diezelfde mensen mij berichtten, boos zouden worden als er niet op die manier voorzichtigheid was betracht. Zo kwam het door wat zij voor ogen hadden dat het reeds gedrukte boekje niet verspreid werd voordat het op bepaalde plaatsen, zoals u zult zien, volgens hun wens verbeterd was. Ik vond dat u dit moest weten, zodat u zich niet bij het zien van de veranderingen verbaast over wat nieuw of anders is, als u het boek met de oorspronkelijke plaatsen volgens de Parijse druk in handen krijgt.^2.

1. Sepúlveda's Antapologia pro Alberto Pio comite Carpensi in Erasmum Roterodamum (Rome, 1532).

2. Blijkens brief 2701 had Erasmus de latere Parijse druk al ontvangen voordat hij met deze brief een met de hand aangepast exemplaar van de eerste uitgave ontving.

[p. 242]

Wat de opmerkingen van Zúñiga betreft, die ik in hetzelfde werkje noem, moet u weten dat ze zich bij Francisco de Quiñones, kardinaal van Santa Croce, bevinden, die geen bezwaar tegen zijn wens had. Zúñiga gaf namelijk op zijn sterfbed de opdracht dat in plaats van het boek zelf, dat onvoltooid en ongepolijst was, de belangrijkste ideeën eruit aan u gestuurd zouden worden. De taak van het excerperen had ik graag volgens de wens van dezelfde prelaat op me genomen, als mijn drukke bezigheden het hadden toegelaten. Als ik weet dat u er een plezier mee zal worden gedaan, zal ik die evenwel allemaal opzij schuiven voor deze taak, en ik zal mijn best doen dat er bij de eerste de beste gelegenheid een exemplaar naar u toegaat. Het zijn, mocht u dat willen weten, in totaal tachtig notities bij uw aantekeningen bij de werken van Hieronymus, de tweede editie daarvan,^3. en meer dan honderd bij de vierde editie van uw vertaling van het Nieuwe Testament en uw annotaties daarbij.^4.

Het ga u goed. Rome, 1 april 1532

3. Bazel, 1524-1526.

4. Bazel, 1527.