De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

[p. 131]

2583 Aan Maria van Oostenrijk
Freiburg, 12 december 1531

Erasmus van Rotterdam groet Maria, koningin van Hongarije en Bohemen en landvoogdes van de Nederlanden namens de keizer, enz.

Herkennen wij soms niet duidelijk in u, voortreffelijkste van alle illustere vrouwen, een goddelijke goedheid, die na de wijn en de scherpte van de beproeving de olie van de troost uitgiet, en na de ruwe stormen van het razende lot het rustige weer schonk waarnaar we hunkerden? Door tegenspoed stelde hij uw vroomheid op de proef en maakte hij die tegelijk zichtbaar: hij stelde uw vroomheid op de proef om die overvloediger te bekransen; hij maakte die zichtbaar zodat mannen door het voorbeeld van een vrouw zouden leren geduldig de hand van de Heer te verdragen, die niet tot ons verderf, maar tot ons heil kastijdt. De winter van droefheid is nu verdwenen, er zijn bloemen van blijdschap te zien; het zware weer is voorbij, er is lieflijke voorspoed voor in de plaats gekomen - we wensen dat die altijd voor u zal voortduren. Wij, die hebben getreurd om u, danken daarom nu terecht God om u. We wensen evenwel niet zozeer u als wel ons vaderland geluk, dat het zo'n meesteres zal krijgen; geregeerd onder haar leiding zal het veel meer qua vroomheid en edele wetenschappen dan qua rijkdom tot bloei komen.

Hier heeft de dood van Zwingli, die in de strijd sneuvelde, en van Oecolampadius, die een weinig later stierf aan een abces en koorts,^1. bij de meesten een ongelofelijke mentale omslag veroorzaakt. Als God zijn hand zal willen uitstrekken, heb ik hoop dat er een einde aan dit kwaad komt. De Heer zal echter de moedige houding van de onoverwinnelijke keizer zo matigen, dat het onkruid zo wordt uitgeroeid, dat niet tegelijk het koren wordt uitgetrokken.^2. Ook zal de goddeloosheid zo beteugeld worden, dat de overwinning eerder ten goede komt van Christus' glorie dan de tirannie van bepaalde lieden aanwakkert. Er komen immers verschillende mensen aanrennen om deze brand binnen de kerk te blussen die, verleid door persoonlijke emoties, hun eigen belangen behartigen; zoals bijna altijd als er een huis in brand staat er een paar lieden naartoe rennen die niet de bedoeling hebben te helpen maar te plunderen. Velen zorgen voor hun haren en nagels zonder de zweren aan te pakken waar deze hele wereldwijde onrust uit voortkomt. Maar eens zal het de Heer behagen een eind aan deze rampspoed te maken.

Lieven Panagathus,^3. een jongeman met een goed verstand en behoorlijk onderlegd in de literatuur in de twee talen, die gedurende ongeveer zes jaar mijn secretaris was, streeft er zeer doelbewust naar tot enig onderdeel van uw hofhouding te behoren; het maakt niet uit of Uwe Majesteit bereid is hem tot de groep kamerheren toe te laten, of hem voor een willekeurige andere functie, hoe onaanzienlijk ook, aan te nemen. Hij wil graag tot uw per-

1. Zie de eerste alinea van brief 2579.

2. Vgl. Matteüs 13:24-30.

3. Zie brief 2528, noot 4.

[p. 132]

soneel behoren, in welke positie dan ook. Hij is bekend bij Alfonso de Valdés, en niet onbekend bij uw eigen Nicolaus Olahus. Als het u in uw goedheid, overeenkomstig hun wens, zal behagen hem in dienst te nemen, zal dat mij ontzettend veel deugd doen en zal ik wat u hem schenkt beschouwen als iets wat mij is geschonken. Moge de Heer Jezus uwe illustere Majesteit bewaren, in goede gezondheid en overvloedig voorzien van al het goede.

Freiburg im Breisgau, 12 december 1531