De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

2582 Aan Nicolaus Olahus
Freiburg, 11 december 1531

Erasmus van Rotterdam aan Nicolaus Olahus, thesaurier van Székesfehérvár

Ik heb nooit twijfels gehad over de bijzondere welwillendheid van mijn vriend Olahus tegenover mij, en het is niet mijn gewoonte vriendschap af te meten aan beleefdheidshalve geschreven brieven. Er schrijven ook mensen die Erasmus niet goedgezind zijn. Ik vind het heel plezierig als er brieven van vrienden zoals u komen, maar ik vind het ook geen probleem als ze niet komen: ik maak me namelijk geen zorgen over hun gezindheid. Polyphemus^1. schreef me, toen hij op het punt stond Augsburg te verlaten, uitgebreid hoe het met hem ging; waar hij naartoe ging, weet ik niet. Hij beloofde dat hij dat zou laten weten, maar dat heeft hij nog steeds niet gedaan. Hij had brieven van vrienden afgetroggeld alsof hij rechtstreeks naar mij op weg zou gaan, maar hij is niet gekomen. Hij had de brieven aan een zekere dominicaan in Ulm toevertrouwd, die mij evenwel door een gelukkig toeval via Dominicus^2. zijn overhandigd. Polyphemus had laten weten dat u ook zou schrijven, maar er is mij niets van Olahus overhandigd. Ik vermoed dat u beloofde te schrijven, maar dat er zich iets voordeed waardoor u niet gedaan hebt wat u van plan was.

Maar er is hier, mijn beste Nicolaus, geen enkele reden om u te verontschuldigen. Ik ben^3. er absoluut van overtuigd dat een zo vriendelijk karakter als dat van u het nergens laat afweten op het punt van dienstbetoon, zo vaak als het nodig is. Door de diensten die ik u bewees groter voor te stellen, houdt u zich aan uw aangeboren vriendelijkheid. Maar als ik op dit moment iets uitzonderlijks van uw kant verdiende, zou ik niets anders van u kunnen vragen, behalve dat u ermee doorgaat Olahus te zijn. Want die naam omvat in één keer alle vriendendiensten; zoals die ene man meende dat in het enkele bijwoord ‘koninklijk’ alles besloten lag.^4.

1. Felix Rex.

2. Niet met zekerheid geïdentificeerd.

3. Vertaling van ‘Habeo’. De uitgave van Allen heeft ‘Habeto’.

4. ‘Koninklijk’ is het antwoord dat de Indiase koning Porus aan Alexander de Grote gaf, toen deze hem na de strijd vroeg: ‘Hoe zal ik u behandelen?’ Toen Alexander vervolgens vroeg: ‘Niets anders?’ antwoordde Porus: ‘Alles ligt besloten in dat “koninklijk”.’ Zie Plutarchus, Regum et imperatorum apophthegmata 181 E; vgl. Erasmus' Apophthegmata, lb dl. 4, kol. 199 D.

[p. 130]

Ik heb mijn vriend Lieven^5. bij koningin Maria aanbevolen; hij wil namelijk ontzettend graag tot haar hofhouding toetreden, maar ik zie niet helemaal waarom. Laat u hem alstublieft niet in de steek, als hij tenminste geschikt zal blijken voor de positie die hij ambieert; mij lijkt hij om zijn aanleg en belezenheid eerder geschikt voor het ambt van secretaris.

De pijn aan mijn voet was binnen drie dagen weg, maar daarop volgde een overstroming van de maag, die evenwel goed afliep. Maar doordat ik wegens bezoek geen aandacht aan dit fragiele lichaam kon geven, verviel ik in een andere kwaal, die me ook weer meteen uit zichzelf verliet. Daarna begon het met mijn maag iets beter te gaan dan daarvoor. Ik hoop dat dit huis me hierna wat meer voorspoed zal brengen.

Ik heb u niet vaker geschreven, omdat ik niet zeker wist of u nog deel uitmaakte van de hofhouding van de koningin. Want de brief van Lieven werd mij pas laat overhandigd. Ik heb meer dan eens overwogen naar Brabant terug te keren. Maar enkele vrienden hebben me aangeraden hier te blijven totdat de keizer de situatie daar onder controle heeft.

Hier zijn we van een grote angst bevrijd, nu twee predikanten omgekomen zijn, Zwingli en Oecolampadius.^6. Hun dood veroorzaakte bij de meesten een ongelofelijke mentale omslag. Dit is duidelijk de verheven hand van God; het is te hopen dat hij voltooit wat hij begonnen is tot glorie van zijn naam. Het ga u goed.

Freiburg, 11 december 1531

5. Lieven Algoet.

6. Zie de eerste alinea van brief 2579.