De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

2518a Aan Helius Eobanus Hessus^1.
Freiburg, 11 augustus 1531

Erasmus groet Eobanus Hessus, vorst van de sierlijk sprekende geleerdheid

Ik heb je beide brieven beantwoord: een waarin je je beklag bij mij doet,^2. en een die de Pool Anselmus overhandigde,^3. die milder gestemd was dan de vorige. Ik heb de grafdichten gelezen; ik vond ze heel goed, vooral de grafdichten die door jou bedacht waren.^4. Van het boekje over de geneeskunst,^5. dat Anselmus gaf toen ik aan het verhuizen was,^6. heb ik alleen wat geproefd. Ik zag nooit iets wat rijker vloeide dan jouw dichtader.

Als je graag wilt horen hoe wij het hier maken, dan moet je weten dat geen enkel levend wezen ooit ongelukkiger was dan Erasmus nu is. Van iemand die de muzen eert ben ik iemand geworden die een bod doet, een koop sluit, voorwaarden stelt; ik verlaat het ene huis, neem mijn intrek in het andere en heb van doen met metselaars, timmerlieden, smeden en glazenmakers. Om

1. De Latijnse tekst van deze brief is voor het eerst gepubliceerd in Quaerendo 16 (1986), p. 250-257.

2. Erasmus antwoordde met brief 2446, waarin hij zijn kritische houding tegenover Neurenberg en de school aldaar rechtvaardigt. Blijkbaar had Eobanus gereageerd op een passage uit de Epistola ad fratres Germaniae inferioris (Freiburg, 1530; lb dl. 10, kol. 1598 a).

3. Anselmus Ephorinus en zijn leerlingen (zie brief 2520, noot 1) verbleven voordat ze naar Freiburg kwamen enige tijd in Neurenberg. Blijkbaar had Eobanus hem bij zijn vertrek een aanbevelingsbrief gericht aan Erasmus meegegeven. Erasmus' antwoord is brief 2495.

4. De ook in brief 2495 bedoelde bundel met Illustrium ac clarorum aliquot virorum memoriae scripta epicedia van Eobanus en Epitaphia epigrammata van Joachim Camerarius (Neurenberg, 1531).

5. Waarschijnlijk de bewerking in versvorm die Eobanus van Erasmus' Encomium medicinae maakte, herdrukt met zijn Bonae valetudinis conservandae praecepta en andere werken (Straatsburg, 1530).

6. Zie brief 2517, noot 10.

[p. 22]

kort te gaan, nooit was het leven onplezieriger, en nooit heeft Diogenes, die zijn toevlucht tot een vat nam, mij zo verstandig geleken. Voor de aanschaf en het opknappen van het huis heb ik 750 florijnen in contant geld betaald. En het eind is nog niet in zicht. En toch, geloof me, is de stroom uitgaven hierbij nog het minste probleem. Ik ben zeer ontstemd. Ik heb me laten verleiden door de mooie woorden van bepaalde lieden, met deze ellende als gevolg.

Het verbaast me dat er niets van je pennenvruchten deze kant op komt.^7. Gregorius van Nazianze wordt gedrukt, uitgegeven door Willibald, in het Latijn,^8. maar het handschrift was onvoldoende verbeterd, vooral omdat een secretaris het had overgeschreven. Ik voegde er een voorwoord aan toe,^9. met als voornaamste reden dat Eck, naar ik begrijp, zich uiterst vijandig heeft gedragen door over die man te beweren dat hij voor zijn dood tot waanzin was vervallen en nog veel meer, terwijl ik uit brieven van vrienden die erbij waren toen hij stierf, begrijp dat hij heel rustig is ingeslapen.

Breng Joachim^10. een groet van de betere soort.^11. Ik wilde niet dat deze man, die toevallig in de buurt was, zonder brief bij jou zou komen. Het ga je goed.

Freiburg, de dag na het feest van Sint-Laurentius, 1531

Erasmus van Rotterdam, door je eigen verdienste de jouwe, eigenhandig

7. Om bij Froben in Bazel gedrukt te worden.

8. D. Gregorii Nazianzeni orationes xxx, Bilibaldo Pirckheimero interprete (Bazel, 1531).

9. Brief 2493 aan Georg van Saksen.

10. Joachim Camerarius.

11. Het Latijn heeft een formulering ontleend aan Catullus, Carmina 68, 28.