De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 18. Brieven 2516-2750

2517 Aan Caspar Ursinus Velius
Freiburg, 7 augustus 1531

Erasmus van Rotterdam groet Caspar Ursinus Velius

Ik heb me nooit erg druk gemaakt om mijn stijl, zeer geleerde Velius; ook ben ik niet jaloers op de Budéïsten,^1. die op dat gebied op de eerste plaats staan, zoals je schrijft. Ik lijk namelijk wat dat betreft op Ovidius, in wiens ogen ieder type meisje iets aantrekkelijks had.^2. Overal waar er gezond verstand, scherpzinnige gedachten en diepere bedoelingen aanwezig zijn, stelt de formulering mij ruimschoots tevreden. Budé was zo verstandig geen willekeurige brieven en brieven aan willekeurige personen te publiceren. Ikzelf let vaak onvoldoende op mijn reputatie als ik vrienden hun zin geef of naar ongeduldige drukkers luister. Ik heb trouwens nooit angstvallig deze eer nagejaagd en evenzo vind ik het in deze tijd, nu de literatuur overal zozeer vaste voet heeft gekregen, prima dat ik als een al meer dan zestigjarige van de brug word geworpen.^3. Ik heb er bijna evenveel plezier in als die Spartaan, die graag uitgekozen wilde worden om een van de driehonderd te worden en na zijn afwijzing vrolijk lachend wegliep. Toen iemand vroeg waarom hij

1. In zijn Ciceronianus (Bazel, 1528), een dialoog waarin overdreven bewondering voor Cicero wordt gehekeld, had Erasmus geschreven dat de Parijse drukker Josse Bade een betere navolger van Cicero's stijl was dan Guillaume Budé. Dit veroorzaakte ophef in Frankrijk omdat het als een aanval op Budé werd opgevat.

2. Ovidius, Amores 2, 4, 9-48.

3. Adagia 437.

[p. 18]

zo uitgelaten was, zei hij: ‘Waarom zou ik niet blij zijn dat er in deze staat driehonderd mensen te vinden zijn die beter zijn dan ik?’^4.

Ik prijs je plichtsgevoel omdat je ijverig je best doet voor het herstel van de menselijke soort, die door zoveel onheil is getroffen; omdat je daarin slaagt, feliciteer ik je met je succes. De manier waarop je over jouw vorst^5. oordeelt is juist en verstandig, maar ik hoop dat de fortuin een keer in de pas zal lopen met zijn bedoelingen. De keizer heeft tot nu toe niets anders gedaan dan binnenhalen;^6. wanneer hij gaat uitstrooien weet ik niet. Er zijn mensen die zeggen dat het voor de keizerlijke kroon fataal is nooit genoeg te hebben en een vat van de Danaïden^7. te zijn, hoeveel je er ook in giet. Hier doet een weinig vreugdevol gerucht over de Turken de ronde en er verspreidt zich een ander gerucht dat er wederom een rijksdag wordt aangekondigd. Wat de keizer van plan is, is nergens zo onbekend als daar waar hij verblijft.^8. Ik weet wat spreekwoorden^9. over de rijksdagen van Duitsland zeggen, wat de uitkomst zal zijn weet ik niet.

Mocht je denken dat er geen nieuws is, ik heb een huis gekocht met een mooie naam,^10. maar voor een buitensporige prijs. Ik heb al mijn contante geld opgemaakt en ik ben nog steeds aan het verbouwen. Ik had zo genoeg van het bieden, overeenkomsten sluiten, bedingen, het ene huis verlaten, mijn intrek nemen in het andere, het geruzie met bouwlieden en dieven, dat ik liever tien jaar tussen de boeken wil doorbrengen dan één maand deze pillen te slikken. Mijn broze lichaam woont hier, mijn geest elders. En dan is er ook nog het risico dat de pest, die hier al op een akelige manier bezig is vonken te verspreiden, me uit een goed ingericht huis jaagt. Wat de bisschop van

4. Plutarchus, Apophthegmata Laconica 231 B; vgl. Erasmus' Apophthegmata, lb dl. 4, kol. 133 b. De Spartaan is Paedaretus, de ‘driehonderd’ zijn de ruiters die de lijfwacht van de Spartaanse koningen vormden.

5. Koning Ferdinand.

6. Vgl. de tweede alinea van brief 2516.

7. Vgl. Adagia 933.

8. In Brabant.

9. ‘Deutsche Reichstage und Kaninchen haben immer Junge im Leibe’; zie Wander, Deutsches Sprichwörter-Lexikon, onder ‘Reichstag’, waar het spreekwoord wordt teruggevoerd op een uitspraak van Enea Silvio Piccolomini.

10. Erasmus verhuisde in september 1531 binnen Freiburg van het huis ‘Zum Walfisch’ in de Franziskanergasse 5 naar het huis ‘Zum Kind Jesu’ in de Schiffgasse 7, waaraan hij een aantal veranderingen liet aanbrengen. Reden van de verhuizing waren problemen rond de huur en de beschikbaarheid van het huis na het overlijden van de eigenaar, Jakob Villinger, in 1529.

[p. 19]

Olomouc betreft,^11. ik zal doen waar je telkens op aandringt, zodra zich een gelegenheid voordoet. Dit is het antwoord op je brief uit Wenen van 26 juni. Het ga je goed.

Freiburg, 7 augustus 1531

11. Stanislaus Thurzo, aan wie Erasmus in 1532 zijn commentaar op psalm 38 opdroeg; zie brief 2608.