De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2434 Aan Simon Grynaeus
[Freiburg, ca. februari 1531]

Erasmus van Rotterdam groet Simon Grynaeus hartelijk

Om met een paar woorden op uw brief te antwoorden en dat in verkeerde volgorde: omdat u verheugd bent mijn vriend te zijn, zou ik willen dat u weet dat het van mijn kant wederzijds is. Deze wet staat geschreven op de wetstafelen van de Gratiën: ik ben nog niet tot die mate van schaamteloosheid gekomen dat ik op Grynaeus kritiek zou durven leveren, en het zou me moeite kosten adviezen te geven. Maar het zij verre van mij om een vriend die door zeer eerbiedwaardige inspanningen in beslag wordt genomen,^1. met veel werkzaamheden te belasten.

Wat Claude betreft had ik, als ik mij niet vergis, geschreven dat, als hij u in enig opzicht van nut kon zijn, bijvoorbeeld bij het geven van college aan uw leerlingen of het nakijken van drukproeven, hij drie maanden bij u kon blijven. Iets soortgelijks had ik aan Hieronymus Froben geschreven.^2. Zo niet, dan kon u hem van mij twee florijnen geven en hem laten gaan waarheen hij maar wilde. Ik zie niet waarom er uitvluchten nodig zijn om hem weg te sturen. Hij heeft eerlijk toegegeven dat hij vrije tijd zocht voor de studie van de letteren. Toen hij mij hiervoor om advies vroeg, heb ik hem aangeraden een geldbuidel vol goede goudstukken te hebben, voor zichzelf een normale bibliotheek aan te leggen, daarna naar Leuven, Neurenberg of elke andere plaats te gaan waar betere geleerden college geven, en met heel zijn hart zijn tijd aan de Muzen te besteden. Het beviel hem. Ik zou hem een mecenas toewensen die hem op zijn kosten van vrije tijd voorziet. Wat het aanbieden van zijn

1. Zie brief 2422, p. 149.

2. Zie brief 2412, p. 132.

[p. 197]

diensten betreft, heb ik hem geadviseerd alleen reisgeld te verkrijgen. Niets anders dan christelijke barmhartigheid heeft mij hiertoe aangezet. Hier heerste de pest en ik zag een jongeman voor me in een vreemde streek, onbekend met de taal, bij niemand bekend, hulpeloos, terwijl hij geen cent had en dat in de winter. Wat had ik moeten doen? Hij lijkt aangenaam te zijn behandeld door degenen bij wie hij leefde, en als hij een sterk verlangen had mijn dienaar te zijn, zou ik overwegen ofik hem moest ontvangen. Hij kende slechts één taal, hij kwam hier lichamelijk verzwakt uit Parijs, zelfs niet met één enkel woord door iemand aanbevolen. Omdat hij weinig geneigd lijkt om te dienen, hoeven we over hem niet na te denken. Er blijft over dat hij weggaat als hij voor u tot last is, of blijft als u dat geen nadeel oplevert. Maar indien evangelische naastenliefde u ertoe beweegt een hulpeloos iemand te onderhouden totdat een groter geluk van elders hem tegemoet straalt, zal ik van mijn kant uw menslievendheid prijzen, maar niet toestaan dat u zijn naam in uw dagboek opneemt. Dat is wat ik te zeggen heb over Claude, die u, als u hem wegstuurt, naar mijn mening vriendelijk moet wegsturen.

De mening had bij mij postgevat - ik weet niet waarvandaan - dat men in het Grieks orè chrusôn (‘bergen van goud’) zegt, maar een voorbeeld kon ik niet vinden.^3. Chrusôn reëthra (‘rivieren van gouden dingen’) viel te rechtvaardigen. Maar ik heb liever chrusou reëthra (‘rivieren van goud’), wat geen verwijzing nodig heeft omdat het zeker is.

Aretino^4. heeft twee boeken Oeconomica vertaald, maar een ervan heeft toch niet de stijl van Aristoteles. Slechts het eerste boek is van de Griekse auteur. Het tweede boek dat daarop volgt, heeft een heel verschillende inhoud. Budé heeft Over het heelal vertaald. Het is niet van Aristoteles, evenmin als Retorica voor Alexander. Het leek me goed uw aandacht hierop te vestigen, indien u in uw voorwoord de lezer erop zou willen wijzen.^5. U dient het mij niet kwalijk te nemen; ik had geen tijd dit over te lezen omdat ik met enorme werkzaamheden word overstelpt.

Het ga u goed, voortreffelijk heer en mijn dierbare vriend,

Uw Erasmus van Rotterdam

3. Maar vgl. Adagia 815.

4. Zie brief 2432, noot 17.

5. Mogelijk een verwijzing naar Grynaeus' uitgave van De mundo Aristotelis (Bazel, 1533).