De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2414 Aan Matthias Kretz
Freiburg, 22 december [1530]

Erasmus van Rotterdam groet Matthias Kretz, prediker te Augsburg

Ik zou werkelijk niet alleen bijzonder onbeleefd zijn, maar ook de naam christen onwaardig als ik van mijn kant u, die als eerste mij tot vriendschap hebt uitgenodigd, mijn genegenheid niet zou laten blijken. Al verscheidene jaren hebben bepaalde lieden schaamteloos de leugen verspreid dat ik het in alles met Luther eens ben, niet omdat zij allen hiervan overtuigd waren, maar omdat zij dachten dat dit gerucht geschikt was om Erasmus te vernietigen. In deze hoop teleurgesteld, hebben zij nu een ander voorwendsel verzonnen, namelijk dat Erasmus de kweekplaats en bron van deze tragedie is. Hier houden zij zelfs nu verbeten aan vast.^1. Alberto Pio, voormalig prins van Carpi, die twee jaar geleden over dit onderwerp de strijd is aangegaan,^2. behandelt hetzelfde nu serieus nadat hij helpers heeft ingehuurd, die uit al mijn werken alles wat tot laster kan worden verdraaid, hebben verzameld. Als dezelfde man de sympathie die de paus voor mij heeft, niet heeft weggenomen, heeft hij haar zeker laten bekoelen. Het werk wordt door Bade gedrukt.^3. Het is een oud verhaal dat iemand van een consul een redenaar wordt.^4. Nu zien we dat iemand van een prins een, ik zou bijna zeggen, bedrieger wordt. Degene die dit orgel vooral in beweging zet is een zekere jood,^5. gelukkig met zichzelf, maar rampzalig voor de kerk, terwijl Pio zichzelf en anderen geen geluk

1. Bedoeld zijn Noël Béda en Alberto Pio.

2. In de Responsio accurata et paraenetica (1529); zie brief 2066, noot 11.

3. Vanaf januari 1530 wist Erasmus dat Pio werkte aan zijn Tres et viginti libri in locos lucubrationum variarum D. Erasmi en hulp ontving van de Spanjaard Sepúlveda; zie brief 2375, noot 19.

4. Juvenalis 7, 198.

5. Girolamo Aleandro; zie brieven 2371, noot 20, en 2375, noot 19.

[p. 136]

heeft gebracht. Ik ben vastbesloten voortaan voor dergelijke bedriegers doof te zijn.^6.

Het meer dan gouden hart van de eerwaarde bisschop van Augsburg^7. heb ik uit ondervinding leren kennen. Over onze vriend^8. kan ik niet genoeg verbaasd zijn. Als hij dit vergif lang in zijn hart heeft gedragen, verwondert het mij dat hij het heeft kunnen verbergen. Als hij het onlangs heeft ontvangen, vraag ik mij verwonderd af waar hij het heeft ingenomen, omdat hij eerder geen enkel teken van een vijandige houding gaf, maar integendeel herhaaldelijk via gemeenschappelijke vrienden zijn groeten liet overbrengen. Door mij is hij zeker nooit beledigd; ik waardeerde zelfs eerder de capaciteiten van de man. Maar als het waar is wat vrienden schrijven, is nooit iemand tegen mij zo woest tekeergegaan. Bij u was een zeker iemand, de grootste van alle Thraso's.^9. Naar ik vermoed heeft hij olie op het vuur gegooid. Het was mij nauwelijks mogelijk dit te schrijven, volmaakte heer; een andere keer zal ik uitvoeriger schrijven.

Freiburg, 22 december 1531^10.

6. Erasmus schreef daarentegen een lang antwoord op Pio's boek: Apologia adversus rhapsodias Alberti Pii (Bazel, 1531).

7. Christoph von Stadion.

8. Johann Eck; zie brief 2406, p. 118.

9. Heinrich Eppendorf; zie brief 2406, p. 118-120. Zie voor Thraso brief 2375, noot 18.

10. Het jaartal moet 1530 zijn, o.a. omdat brief 2430 het antwoord op deze brief is.