De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2400 Aan Bonifacius Amerbach
Freiburg, 26 oktober [1530]

Hartelijk gegroet. Als je mijn beslissing niet helemaal goedkeurt, verbaast het mij geenszins. Ik heb haar niet gekozen, maar werd daartoe gedwongen. Ik had besloten in stilte de brutaliteit van die nietsnut en losbol^1. te slikken. Maar hij maakt er geen eind aan en schaamt zich nergens voor. Zodra hij in Augsburg kwam, vroeg hij om een gesprek met hertog Georg. Via een tussenpersoon antwoordde de hertog dat hij erover zou nadenken. Na heel wat dagen kwam hij terug en deed hetzelfde verzoek. De hertog antwoordde dat hij de zaak aan Simon Pistoris had overgedragen met de opdracht te luisteren naar wat hij te zeggen had. Woedend antwoordde Eppendorf dat hij met Pistoris niets te maken had en dat hij een onderhoud met de hertog wilde hebben bij wie hij valselijk was beschuldigd; daarna ging hij verontwaardigd weg. En zo bleef hij rustig totdat Pistoris en Carlowitz voor zaken naar hun moederstad^2. terugkeerden. Toen hij opnieuw aandrong, droeg de hertog de zaak over aan Julius Pflug met de opdracht de klacht van Eppendorf aan te horen. Omdat deze van de hele zaak niets wist, vulde Eppendorf zijn beide oren^3. met hoogst ongeloofwaardige verhalen, zelfs zo dat de hertog, als het ware bezorgd om mijn rust, schreef^4. dat ik aan de brief van Julius geloof

1. Heinrich Eppendorf.

2. Leipzig.

3. Adagia 1227.

4. De brief van de hertog is niet bewaard gebleven.

[p. 101]

moest hechten. Julius zelf stuurde een geleerde en vriendelijke brief,^5. die bewees dat hij van Eppendorf niets dan pure leugens had gehoord. Tegelijk stuurde hij mij een kopie van het voorwoord dat ik had beloofd,^6. en voegde eraan toe dat, als ik het herkende, het de hertog verstandig leek dat ik door het boek aan Eppendorf op te dragen mijn rust terug kreeg. De hertog vroeg mij zo snel mogelijk te antwoorden omdat hij zelf al zijn vertrek voorbereidde. Want Cochlaeus zei dat ik niet naar hem in Augsburg moest schrijven, omdat hij dacht dat de vorst drie dagen later zou vertrekken. Ik heb via de prefect van Breisach^7. geantwoord, maar ik heb nog geen antwoord ontvangen. Deze oplichter heeft met opzet ervoor gezorgd dat er geen tijd was om voor het vertrek van de vorsten te antwoorden. Hij mengde zich in het gezelschap van enkele vrienden van mij om te achterhalen of hij van hen iets over zichzelf te weten kon komen. Hij zag de brief die ik Johann Fabri had geschreven. Hij zag die aan Henckel,^8. hoewel hierin niets over Eppendorf stond. Ik twijfel er niet aan dat hij bij veel anderen hetzelfde heeft gedaan.

Direct na Eppendorfs aankomst had zich het gerucht verspreid dat ik door het boek van de Straatsburgers^9. zo beledigd was, dat ik tot waanzin was vervallen en daardoor was omgekomen.^10. Ik twijfel er niet aan dat het door zijn manipulaties is verspreid. Daarna beweerde hij bij veel mensen dat ik hem in Bazel ten overstaan van het stadsbestuur op mijn knieën vergiffenis had gevraagd. Daarom heb ik dit werkje laten drukken waarin Eppendorf toch met geen enkel woord wordt beledigd.^11. Maar nu zij de waarheid hebben vernomen, zullen degenen die hem hebben gehoord of zijn brieven hebben gelezen, beseffen hoe groot de leugenachtigheid van die man is. Het ga je goed.

Freiburg, daags voor het feest van Simon en Judas

Aan de hooggeachte heer Bonifacius Amerbach. Te Bazel

5. De brief is niet bewaard gebleven, wel Erasmus' antwoord hierop (brief 2395).

6. Zie brief 1941, de opdrachtbrief bij het boek dat Erasmus aan Eppendorf zou opdragen maar weigerde uit te brengen, en verder brief 2406, p. 119-120.

7. Zie brief 2395, noot 5.

8. De brieven aan Fabri en Henckel zijn niet bewaard gebleven.

9. Bucers Epistola apologetica (Straatsburg, 1530).

10. Vgl. brief 2324.

11. Admonitio adversus mendacium et obtrectationem (Freiburg, 1530), een uitgebreide versie van brief 1992.