De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2393 Aan Nicolaus Olahus
Freiburg, 7 oktober 1530

Erasmus van Rotterdam aan Nicolaus Olahus, thesaurier van Székesfehérvár, secretaris en raadsheer van hare koninklijke majesteit

Het biedt mij geen geringe troost, mijn beste Nicolaus, dat er in deze eeuw die ons overal zoveel monsterlijke mensen baart en waarin geloof, naastenliefde en menselijkheid niet alleen zijn verslapt maar ook volledig lijken te zijn uitgedoofd en begraven, nog enkele onbedorven en eerlijke mensen worden gevonden; daardoor bestaat de hoop dat eens het gouden geslacht van mensen weer tot leven komt. Ik heb enkele vrienden gehad die mij zo toegewijd en verplicht waren, dat zij zelfs ten koste van hun eigen leven mijn belangen leken te behartigen, als de situatie dat met zich mee had gebracht, en die ik nu als meer dan mijn doodsvijanden ervaar. Ze zijn zo opgehouden mijn vrienden te zijn, dat ze zich ook niet meer als mensen gedragen. Geen enkele herinnering aan de vroegere vriendschap en mijn weldaden, geen ontzag voor trouw en geen gevoel voor menselijkheid houdt hen van misdaden af. Zoals dit ervoor zorgt dat oude vrienden die mij trouw zijn gebleven, mij dierbaarder zijn, geeft het ook nieuwe vrienden, voor het geval ik die krijg, een grotere aanbeveling.

Zelf beleef ik, simpel van geest, genoegen aan oprechte vrienden. Ik meen zowel uit uw brief als uit wat mijn Quirinus^1. heeft verteld, duidelijk te hebben begrepen dat u zo iemand bent, zodat uw kleine geschenken^2. die trouwens zeer fraai en aangenaam zijn, niet nodig waren geweest. Het beeld van Olahus staat in mijn geest te sterk gegrift dan dat het daaruit verwijderd of uitgewist kan worden. Toch was uw onnodige bezorgdheid mij uitermate aangenaam, omdat ik besef dat zij uit een overvloed aan genegenheid voortkomt. Uw lepel en vork zullen mij het genoegen bieden dat ik zeker op deze wijze Nicolaus als tafelgenoot zal hebben en daarna tegen mijn vrienden kan

1. Quirinus Talesius.

2. Zie brief 2391, noot 4.

[p. 89]

zeggen: dit is mijn goede vriend Olahus, aangezien de lotsbeschikkingen mij een verdere dagelijkse omgang hebben geweigerd.

Voor ons beiden is het aangenaam verheugd te zijn over ons geluk; voor u omdat het u is overkomen een eervolle positie te hebben bij de degene die onder de vrouwelijke vorsten het meest menslievend is en de heiligste levenswandel heeft; voor mij omdat ik zo'n oprechte vriend heb bij een zeer machtige vrouw, bij wie ik zeer gaarne aanbevolen zou willen zijn en wier gunst ik voor altijd zou wensen. Daarbij weet ik uit ervaring al een tijd lang met zekerheid hoeveel invloed een welwillende persoon in haar omgeving heeft. En als het oude Griekse spreekwoord^3. niet liegt - soort zoekt soort - twijfel ik er niet aan dat u haar vanwege uw oprechte handelwijze en uw eerlijke karakter buitengewoon dierbaar bent. Ik weet heel goed hoe groot haar invloed is bij haar broers keizer Karel en koning Ferdinand. Als hun steun mij in de steek laat, weet ik niet hoe ik tegen zoveel monsters stand kan houden. Wat ik van zeer toegenegen vorsten mocht verwachten, hebben zij tot nog toe zeker gedaan.

Ons resteert om onder de bescherming van de Gratiën deze schitterende strijd met elkaar te voeren, waarin onze vriendschap des te sterker zal zijn naarmate wij ons met grotere wedijver inspannen. Ik bid om het meeste geluk voor de meest heilige koningin. Het ga u goed.

Freiburg im Breisgau, 7 oktober 1530

3. Adagia 121.