De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 17. Brieven 2357-2515

2360 Van Johann von Vlatten
Augsburg, 9 augustus 1530

Hartelijke groeten in Christus. De brief die ik onlangs van u ontving was mij zeer welkom; daardoor begreep ik dat u, een man die mij zeer dierbaar is, na een lange ziekte langzamerhand herstelt.^1. Ik twijfel er niet aan dat u van deze bijeenkomst van zoveel vorsten,^2. die ons of een volledige vrede of de meest bloedige opstanden voorspelt, niet de meest onzinnige drama's, geen gemene bedriegerijen en geen tirannie die erger is dan die van Phalaris verwacht,^3. maar zaken die kunnen leiden tot rust voor het christendom, groei van het onderricht in het evangelie en het welzijn van ons Duitsland. Maar ik

1. Erasmus was van maart tot juli 1530 ernstig ziek geweest en voelde nog steeds de nawerkingen daarvan; zie ook brief 2320.

2. De Rijksdag van Augsburg (20 juni-19 november 1530).

3. Beruchte tiran van Agrigentum (570-555 v.Chr.).

[p. 22]

vrees dat de Babylonische hoer^4. met haar beker een flinke portie voor de vorsten bereidt. Het hart van de vorsten is in de hand van God.^5. Hij zal het wenden waarheen hij wil. Ik hoop dat de almachtige God met ons lot medelijden wil hebben en via hen door hun harten te verlichten als door openbare bewijsmiddelen zijn vrede aan ons wil overbrengen. Maar ik ben erg bang dat sommigen de uitmuntende pogingen van hen verstoren en naar de verkeerde kant slepen. De meest onoverwinnelijke keizer Karel is van mening dat men aan de concilies, de besluiten van de vaderen en aan de ceremoniën die tot nu toe door de kerk worden gehanteerd, geen afbreuk mag doen. Hoeveel geloof de Lutheraanse vorsten en degenen die door een verdrag met hen zijn verbonden, hechten aan besluiten, concilies en ceremoniën, is meer dan voldoende bekend.

Ik adviseer u niet over een verhuizing^6. na te denken voordat u een haven hebt die voor uw zaken geschikt is en vrij van onlusten. Daarom vraag ik u opnieuw mij te berichten of er naar uw mening een plaats in het gebied van mijn vorst is die aan uw voorwaarden voldoet. Uit uw brieven is voor mij duidelijk dat Aken te veel ouderwetse boersheid en dwaas bijgeloof bezit,^7. dat in Keulen de monniken heersen,^8. dat het niet goed uitkomt in de buurt van de kardinaal van Luik te wonen,^9. dat u bang bent voor burchten^10. en vorstenhoven schuwt.

Hermann, graaf van Neuenahr, is ernstig ziek, maar ik hoop dat de Heer hem in zijn waardigheid kracht zal geven en voor ons zo lang mogelijk zal laten leven.^11. U met uw grote verdiensten voor mij wens ik het beste toe; wees mij toegenegen zoals u doet.

Augsburg, 9 augustus 1530. In haast geschreven

Uw Johann von Vlatten etc.

Aan de zeer geleerde heer Erasmus van Rotterdam, mijn achtenswaardige vriend

4. Openbaring 17:1-5.

5. Spreuken 21:1.

6. Erasmus spreekt in deze periode herhaaldelijk over zijn verhuisplannen.

7. Vgl. brief 2146.

8. Vgl. brief 2222.

9. Érard de la Marck; vgl. brief 2222, noot 5.

10. Vgl. brief 2222.

11. Hermann von Neuenahr overleed op 2 oktober 1530.