De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 16. Brieven 2204-2356

2302 Aan Giambattista Egnazio
Freiburg, 31 maart 1530

Erasmus van Rotterdam groet Battista Egnazio

Ik heb zo'n lage dunk van Budé en ik haat de man zo vreselijk, dat ik, ook al richtte hij openlijk de punt van zijn pen op mij, onmogelijk iets anders dan sympathie voor hem kan voelen, omdat hij zulke schitterende dingen voor de wetenschap heeft gedaan. Ik stuur een brief over de vergelijking waar hij volgens sommigen boos over is;^1. als die je tevreden kan stellen, hoef ik verder niets te zeggen. Die ongelukkige vergelijking is trouwens in de laatste druk verwijderd. Budé beledigen was wel het laatste wat ik wilde. Maar ik zal het nu verder niet over Budé en de Ciceroniaan hebben.

Ik zie dat we hetzelfde denken over de beklagenswaardige en bijna hopeloze tweespalt binnen de christelijke godsdienst. Dat blijkt uit mijn brief aan Vulturius,^2. die ik je nu stuur. Toch geeft de keizer mij enige hoop, wat niet alleen komt door zijn gezag, invloed, vroomheid, wijsheid en mildheid die past bij de hoogste macht, maar ook door een of andere genius. Het is te hopen dat de kwestie opgelost kan worden zonder dat het op een bloedbad uitloopt, en de overwinning uiteindelijk aan Christus toekomt. Je begrijpt in je wijsheid wel waar ik op doel. Maar we moeten onze levenswijze aanpassen en de genadige God met vurige gebeden lastigvallen.

Ik wens je, mijn beste Egnazio, ten zeerste geluk met je succes, dat je met die uitnemende kwaliteiten van je beslist verdient. Ik moet in het strijdperk van de gladiatoren sterven, dat is mijn lot. Toch zal ik proberen mezelf een beetje vrije tijd te bezorgen, in elk geval door hardnekkig te zwijgen tegenover provocateurs.

Voor Karel Uutenhove, afkomstig uit een familie die in eigen land als wel-

1. Wellicht een afschrift van een eerdere brief waarin Erasmus ingaat op de wijze waarop Budé in de Ciceronianus figureerde, zoals brief 2049. Voor de vergelijking tussen Budé en Bade zie brief 2209, noot 16.

2. Epistola contra pseudevangelicos, zie brief 2219, noot 3.

[p. 214]

gesteld en illuster geldt, hoef je niet zoveel moeite te doen. Als je bereid bent hem een keer bemoedigend toe te spreken, zal dat een flinke duw in de richting van de studie zijn. Herwagen roemt je vriendelijkheid; zou je, als je kunt, willen helpen om de verschijning van de volledige Chrysostomus mogelijk te maken?^3. Het is een bij uitstek vrome auteur en er worden grote bedragen in geïnvesteerd. Ikzelf oogst niets dan werk. Ik heb godzijdank genoeg om van te leven. Zasius, een man van de oude stempel en een zeldzaam voorbeeld van deugdzaamheid uit vroeger tijden, doet je de groeten terug. Rhenanus is in de streek waar hij vandaan komt. Henricus Glareanus, die voortdurend een voedingsbodem voor alle algemeen vormende vakken biedt, is met mij hierheen verhuisd, omdat in Bazel alles anders werd. Hij geeft hier colleges voor een salaris uit de stadskas; ik denk dat hij geen onbekende voor je is. Het ga je goed.

Freiburg im Breisgau, 31 maart, in het jaar 1530 na de geboorte van Christus

3. Waarschijnlijk door het ter beschikking stellen van handschriften (zie brief 1623). Voor de bedoelde uitgave zie brief 2226, noot 9.