De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 16. Brieven 2204-2356

[p. 29]

2208 Van Juan Luis Vives
Brugge, 30 augustus 1529

Vives aan Erasmus

Toen ik in juni in Antwerpen was, schreef ik je over de herziening van mijn Augustinus^1. en gaf ik die brief aan iemand mee ter verzending aan jou. Daarna ontving ik een behoorlijk oude brief van je, uit Freiburg aan mij gestuurd, waarin je zegt dat je van Bazel daarnaartoe verhuisd bent. Dat dit heel goed voor je mag uitvallen! Kwam je maar verder deze kant op, mits jouw eigen belangen je dat niet ontraden! Ik heb de Augustinus bijna herzien. Voor oktober zal ik ermee klaar zijn en alles aan Franz^2. overhandigen; hij verzekerde mij dat het ruim op tijd zou zijn als ik het dan zou geven, zelfs als het tegen november zou zijn. Als ik je brief eerder had ontvangen of als X mij er eerder aan had herinnerd, had Froben het boek allang gehad.

De aartsbisschop van Toledo^3. is ernstig ziek geweest, zodat hij in heel Spanje vrijwel als gestorven gold; dat had men ook aan sommigen hier geschreven. Maar hij herstelde; hij is door de keizer bij diens vertrek naast de keizerin^4. geplaatst bij het afhandelen van staatszaken in Spanje. Dit tweetal werd nog uitgebreid met de hertog van Alva^5. en de hofmaarschalk, wiens vader onlangs is overleden,^6. en wel zo dat die drie aanwijzingen en raad mogen geven, maar zij het bevel en de leiding over iedereen heeft.

Dat je mij in de voorrede van de Augustinus noemt,^7. verheugt me zeer, omdat het van jou afkomstig is; ook handel je in overeenstemming met onze wederzijdse genegenheid. Overigens geef ik niet veel om de vermelding van mijn naam en om mijn reputatie; niets is onbeduidender of heeft een bitterder bijsmaak dan dat. Ook al word ik, als in een theater, door de hele wereld bewonderd en krijg ik applaus, toch heb ik niet het gevoel dat ik een haar beter of gelukkiger ben geworden, wel vaak ellendiger en slechter, omdat die onrust me afleidt van mezelf en ik mijn blik en mijn aandacht, die op het applaudisserend publiek gevestigd zijn, niet op mezelf kan richten. Zo aanbad ik ooit de faam die ik uit de verte zag en liep ik haar achterna; nu ze dichterbij is en ik haar bijna aangeraakt heb, zie ik in dat het helemaal niets voor-

1. Vives' uitgave van Augustinus' De civitate Dei was in 1522 bij Froben in Bazel verschenen. Voor de Opera omnia van Augustinus uit 1528-1529 werd alleen de weergave van de tekst gebruikt en niet het commentaar of de inleiding. Een volledige, herziene herdruk van Vives' uitgave verscheen in 1531 in Parijs.

2. Franz Birckmann, die mogelijk ook hierna met X wordt bedoeld.

3. Alonso de Fonseca.

4. Isabella van Portugal.

5. Fadrique Álvarez de Toledo.

6. Francisco de Zúñiga, graaf van Miranda, zoon van Pedro de Zúñiga, die evenwel in 1492 was gestorven.

7. Zie brief 2157, dl. 15, p. 205.

[p. 30]

stelt, wat nog meer geldt voor degenen die haar najagen. Ik vind het pas iets wezenlijks en blijvends, als ik iets kan betekenen voor het gedrag van de mensen. Ik zeg dit omdat ik niet wil dat je me iedere keer de schone schijn van de faam als een soort lokmiddel voorhoudt. Je moet weten dat ik daar geen enkele waarde aan hecht en dat ik er net zo min door geraakt word als door het lichtste briesje. Het raakt me meer wanneer je me laat zien wat het algemeen belang dient; want volgens mij maakt dat jou gelukkiger dan roem en wijd en zijd verbreide bekendheid, die jou evenwel terecht ten deel valt. Maar als die twee dingen worden gescheiden, verdienen en krijgen, zal ik hoe dan ook het eerste ver boven het andere verkiezen.

Het geschenk van de aartsbisschop^8. is gering in vergelijking met zijn enorme genegenheid en bewondering voor je. Maar hij zal ooit meer sturen; ik weet trouwens heel goed dat je de bron van de geschenken, namelijk zijn uitermate goede gezindheid jegens jou, meer waard acht dan de geschenken zelf.

Ik denk dat je wel gehoord hebt dat de keizer uit Barcelona weggevaren is met een groots uitgeruste vloot van veertig oorlogsschepen, zeventig vrachtschepen en tien jachten, waarop, behalve de hofhouding en de bloem van de jonge Spaanse adel, rond de tienduizend matrozen meevaren, de beste die er in heel Spanje te vinden zijn. Men schrijft uit Marseille dat te zien was hoe de vloot op 5 augustus langs de kust voer over de Golfe du Lyon; sommigen voegen eraan toe dat hij op de zevende van dezelfde maand Genua bereikte en dat men daar van boord is gegaan, maar dat is niet zeker.^9. Moge de Heer Jezus hem bewaren en hem de kans en de wil geven om de toestand binnen het christendom te verbeteren. Dat het je vooral goed mag gaan. Brugge, 30 augustus 1529.

8. Alonso de Fonseca, die 200 dukaten had geschonken; vgl. brieven 2004 en 2133.

9. Vgl. het bericht van Botzheim in brief 2207.