De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 15. Brieven 2082-2203

2170 Aan Ambrosius Pelargus
[Freiburg, juni 1529]

Erasmus van Rotterdam groet Ambrosius Pelargus hartelijk

Met moeite kan ik in woorden weergeven, zeer geleerde Pelargus, hoe groot het geluk is waarmee ik mijzelf feliciteer, omdat ik in contact ben gekomen met een theoloog wiens betrouwbaarheid is bewezen en met wie ik bij het zoeken naar de waarheid op een vriendelijke manier van gedachten kan wisselen. Mijn hele leven lang was mij bijna niets zo aangenaam als het genot van vriendschap en vertrouwelijke omgang met goede mensen, althans met hen op wie ik door hun voortreffelijke geleerdheid en vaardige geest gesteld raakte. Evenzo heb ik steeds een grote weerzin gevoeld tegen het soort theologoi (bijna had ik mij mataiologoi^1. laten ontvallen) aan wie de oude en spitsvondige theologie meer bevalt en die geneigd zijn met een nogal strenge kritiek datgene te veroordelen - ik zeg niet wat zij minder begrijpen, maar wat ze zelfs niet hebben gelezen. Sommigen kunnen de indruk wekken dat zij zich nooit ertoe hebben gezet mijn werken te lezen. Toch tast niemand meer - ik weet niet of ik moet zeggen mijn of liever hun eigen reputatie aan dan die schaamteloze dwepers die maar op één ding uit zijn, namelijk de waarheid eerder te bespotten dan te verdedigen. Des te meer vertrouwen heb ik bij de beoordeling van mijn werken (ongeacht hun kwaliteit) in u omdat ik weet dat u ze heel wat keren met veel toewijding en zorgvuldigheid hebt gelezen, tenzij onze gemeenschappelijke vrienden mij bedriegen.

Er is geen reden te vrezen dat ik mij door uw openhartigheid beledigd zal voelen. Integendeel, ik beloof dat ik u erkentelijk zal zijn als u mij af en toe vrijuit wijst op wat het onderwerp verlangt. Ik ben in ieder opzicht zo ingesteld dat ik het kan verdragen om zelfs door een kind terechtgewezen te worden. Als bepaalde lieden even vriendelijk kritiek op mij hadden geleverd als zij dit vrijmoedig deden, om niet te zeggen onstuimig en met een meer

1. Letterlijk ‘zij die dwaze of nutteloze zaken verkondigen’; vgl. Titus 1:10.

[p. 236]

dan vijandelijke instelling, dan had ik niet alleen een steen teruggezet,^2. maar zou ik hun hierom ook buitengewoon dankbaar zijn. Want zelf ontken ik niet en geef ik zelfs eerlijk toe dat ik op meer dan een manier in mijn geschriften fouten heb gemaakt. Overigens zijn beide mogelijkheden u toegestaan, beste Pelargus, namelijk om als u denkt dat ik mij ergens heb vergist, mij op dat moment per brief hierop vriendelijk te attenderen, of, als u wilt, mij na het middagmaal (wanneer ik sowieso mijn geest moet ontspannen) te bezoeken. Graag zal ik toestaan dat u een overwinning op mij behaalt, op voorwaarde dat wat voor u een roemvolle overwinning inhoudt, voor mij goed en voordelig is. Het ga u goed.

2. Adagia 455; het spreekwoord, ontleend aan een bordspel, betekent van plan veranderen of een vergissing corrigeren.