De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 14. Brieven 1926-2081

2014 Van Erasmus Schets
Antwerpen, 27 juli 1528

Hartelijk gegroet. Het is al weer een maand geleden dat ik je voor het laatst schreef.^1. Daarna ontving ik jouw brief^2. tegelijk met een andere, die de aartsbisschop van Canterbury^3. je stuurde waarin het bericht stond dat hij veertig pond sterling in Engeland had gedeponeerd. Door bemiddeling van Tunstall en met tussenkomst van Italianen kwam dat geld - bij ontvangst vijftig Vlaamse ponden, elf schelling en acht groten - nadat het was gewisseld bij Pieter Gillis terecht.^4.

Ik ben nu van twee onzekerheden bevrijd. Ten eerste dat de ponden jou in Engeland volgens de huidige wisselkoersen worden overhandigd, zoals ik jou vaker schreef. Ten tweede dat voor deze vijftig Vlaamse ponden, elf schelling en acht groten die ik hier heb geïncasseerd en die negendertig pond sterling waard zijn, in Engeland veertig ponden zijn ontvangen. Daaruit blijkt

1. Brief 2001.

2. Brief 1999.

3. William Warham.

4. Zie brief 1993.

[p. 187]

dat het geld één pond aan waarde verliest. Ik weet niet of dit verdwenen is bij degenen in Canterbury en Londen die het geld aan de Italianen hebben overhandigd, of juist bij de Italianen, die zich wellicht met deze geldwisseling meer rente hebben gegund dan aanvaardbaar is. Dit was niet nodig geweest, als ze het geld, waarvan ze willen dat het goed bij jou terecht komt en voordelig wordt gewisseld, eenvoudig aan Luis de Castro zouden geven. Als ze het zo zouden doen, zou jij je door deze verliesgevende praktijken niet bezwaard voelen.

Pieter Gillis heeft mij de wisselbrief van de Italianen overhandigd, want dankzij hem heb ik dat geld van de Italianen ontvangen. Daarop stond alleen het bovengenoemde bedrag dat ik van hen heb ontvangen, en daarom kon ik niet méér vragen. Als in de wissel duidelijk had gestaan dat deze Italianen in Engeland veertig pond hadden ontvangen met de belofte die naar hun waarde hier te overhandigen, dan had ik met een duidelijk bewijs hun misschien om een verantwoording voor de geldwisseling kunnen vragen en de te hoge rente kunnen voorkomen.

Bovendien schrijf je dat je niet wil dat Pieter Gillis bij jouw zaken wordt betrokken en dat ik moet voorkomen dat de Engelsen of iemand anders weten hoeveel geld van jou bij mij wordt bewaard. Daar zal ik voor zorgen, zodat jij je daarover niet ongerust hoeft te maken. Want tot nog toe is niemand dat te weten gekomen en zal dat bij niemand gebeuren.

Verder vraag je mij om je een kwitantie te sturen van jouw geld dat bij mij wordt bewaard. Onlangs schreef ik je in het kort dat ik zeshonderdveertig Hollandse guldens van je in bewaring heb, waarvan je nu een meer gedetailleerde verantwoording wil hebben.

Om te beginnen heb ik via de eerdergenoemde wissel die Pieter Gillis mij liet zien vijftig Vlaamse ponden, elf schelling en acht groten ontvangen, die - gewisseld in guldens, waarvan er zes in een pond gaan - uitkomen op driehonderddrie en een halve gulden.

Daarnaast ontving Luis de Castro in Engeland uit handen van jouw Quirinus^5. vijfendertig pond aan muntgeld, zoals nu het bedrag is. Luis heeft die uiterst betrouwbaar met mij voor vijfenveertig Vlaamse ponden, vijf schilling en zes groten gewisseld, wat neerkomt op tweehonderdeenenzeventig gulden en dertien stuivers. Bovendien heb ik van Jan de Hondt het halve jaargeld, vijfenzestig gulden, ontvangen. Daaruit blijkt dus dat deze inkomsten in totaal uitkomen op de bovengenoemde zeshonderdveertig guldens en drie stuivers. Frans van der Dilft heeft een poos geleden hieraan achtentwintig gulden toegevoegd.^6. Zo heb ik uiteindelijk zeshonderdach-

5. Quirinus Talesius.

6. Vgl. brief 2015.

[p. 188]

tenzestig gulden en drie stuivers van jou in bewaring. Wat ik verder ontvang zal ik eraan toevoegen, en wat je me opdraagt zal ik van het totaalbedrag afhalen. Deze brief van mij kan voor jou als een wissel of kwitantie gelden. Want een duidelijkere uitleg en overzicht van jouw vermogen kon ik niet geven.

Ik zal ervoor zorgen dat de heer Jan de Hondt wat hij je na het verstrijken van de betaaltermijn van het jaargeld nog verschuldigd is, zo snel mogelijk betaalt. Luis de Castro heb ik geschreven dat hij zelf een onderhoud moet hebben met de zeer eerwaarde bisschoppen van Canterbury en Londen^7. en daarbij moet zeggen dat ze jouw geld alleen aan hem dienen te geven, als ze willen dat het goed bij jou terecht komt en voordelig wordt gewisseld. Ook dient hij hen te herinneren aan de resterende twintig pond uit 1527,^8. en dat op een discrete manier. Ik ben er zeker van dat hij, omdat hij weet wat raadzaam is, al jouw belangen met de grootste zorg zal behartigen.

In de brief van de aartsbisschop^9. las ik hoe gunstig de koning en voornaamste personen van Engeland jou gezind zijn en hoe zij jouw geschriften en studies steunen. Dat deed me natuurlijk genoegen. Ze sporen je heel vaak aan naar Engeland te verhuizen. Maar als je moest verhuizen, kon je volgens mij naar geen plaats rustiger vertrekken en nergens rustiger leven dan hier bij ons.

Jouw bediende Quirinus,^10. die mij kort geleden je brief bezorgde, is verder gereisd naar Holland en verblijft daar een poos. Ik weet niet wat voor zaak hem heeft opgehouden. Als een andere bode zich aandiende, zou ik besluiten deze brief niet langer achter te houden. Ik weet niet wat ik je verder moet schrijven, behalve dat ik je van harte groet en je veel gezondheid en voorspoed toewens.

Antwerpen, 27 juli 1528

Je toegenegen Erasmus Schets

Aan Erasmus van Rotterdam, een hoogstaand man en zeer belezen in de Heilige Schrift. Te Bazel

7. Cutberth Tunstall.

8. Zie brief 1999.

9. Brief 1965.

10. Mogelijk is Nicolaas Kan hier bedoeld.