De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 14. Brieven 1926-2081

1931 Van Erasmus Schets
Antwerpen, 24 januari 1528

Hartelijk gegroet. Alles wat ik uit vriendschap en genegenheid over jou had willen horen, geleerdste van allen en dierbaarste vriend, heb ik al gehoord van deze koerier, die mij op de hoogte heeft gebracht en jouw brief aan mij,^1. samen met een paar andere die naar Engeland moeten worden gestuurd,^2. in goede orde heeft afgeleverd. Maar om op die van jou te antwoorden: ik zal er om te beginnen voor zorgen dat jouw andere brieven snel en met niet minder zekerheid dan wanneer ze persoonlijk worden overhandigd, bezorgd worden bij de mensen die de adressering aangeeft.

Ik was blij te horen dat jij wist wat er is gebeurd met die vijftig kronen. Ik heb, alweer bijna een jaar geleden, namens jou opdracht gegeven die aan Froben te overhandigen tijdens de jaarmarkt in Frankfurt, aangezien Luis de Castro die in Engeland van de bisschop van Londen heeft gekregen en ze

1. Niet overgeleverd.

2. Een van deze brieven is Erasmus' brief aan William Warham van 4 januari 1528. Zie brief 1965.

[p. 22]

daar voor mij gewisseld heeft.^3. Hetzelfde geldt voor de dubieuze kwestie van de bekers,^4. die, zoals jij schrijft, eerder door het lot of het toeval in het College De Lelie heeft plaatsgevonden dan door iemands listige opzet om minder uit te geven of meer te ontvangen.

Over jouw som van negentig nobel, die de bierbrouwer Pieter Weldanck lang geleden van de aartsbisschop van Canterbury ontvangen heeft,^5. heb ik enige dagen geleden aan Luis de Castro in Engeland geschreven dat hij ervoor moet zorgen dat hij de man persoonlijk te pakken krijgt en te weten komt hoe het er met het geld voorstaat. Hij heeft laten weten dat hij het ontvangen heeft en dat hij geregeld heeft dat het via zijn vrienden aan jou betaald wordt. Luis, die in goed vertrouwen hiermee de zaak afsloot, heeft geen verdere navraag gedaan en ook niet teruggeschreven: en zo worden mannen die zelf zeer integer zijn gewoonlijk door hun eigen vertrouwen bedrogen. Ik heb natuurlijk opnieuw geschreven en op een ernstiger toon dan daarvoor. Maar wat dan? Het zal erop uitdraaien dat jij schrijft. En wat voor sluwe streken van Birckmann zullen er bij deze zaak boven water komen?^6. Want ik heb begrepen dat deze Pieter^7. welhaast Birckmanns andere helft in Engeland is, en het zou me niet verbazen dat deze Pieter het in vriendschappelijk vertrouwen aan hem heeft overgelaten ervoor te zorgen dat dit geld aan jou gegeven wordt, maar dat Birckmann het vertrouwen geschonden heeft en de zaak tot nu heimelijk verborgen heeft gehouden. Zoals het er nu voorstaat zal ik Luis schrijven dat hij deze informatie, die gezien deze situatie denk ik helpt om de waarheid boven tafel te krijgen, zorgvuldig inwint en mij zo snel mogelijk op de hoogte stelt.

Ik zal dezelfde Luis bovendien inlichten over de negentig angelots die tegen de volgende Maria-Lichtmis^8. betaald moeten worden. Ik geloof dat jij aan deze Engelse patroons van jou^9. hebt geschreven jouw jaargelden daar uit mijn naam aan dezelfde Luis te overhandigen ten bate van jou. Als ze het zo zouden doen, zou al die verwarring er niet zijn.

3. Luis de Castro was zijn broer Alvaro opgevolgd als Schets' agent in Londen voor het verzamelen en afdragen van Erasmus' Engelse inkomsten. De bisschop van Londen is Cuthbert Tunstall.

4. Door Erasmus achtergelaten in het College van de Lelie in Leuven; zie brief 1355.

5. Zie brief 1866.

6. Franz Birckmann had een rol in de afdracht van Erasmus' jaargeld vanuit Engeland.

7. Weldanck.

8. 2 februari.

9. William Warham, William Mountjoy en John Longland.

[p. 23]

Je wilt dat ik het geld dat voor jou is bewaar totdat je me hebt geschreven. Dat is goed, ik zal alles doen wat je me hebt opgedragen. Je weet niet hoe blij je me maakte met elk beetje hoop dat je gaf op jouw terugkeer bij ons. Wat een heerlijke dag zal dat voor al jouw vrienden zijn!

Bij ons is er niets nieuws wat het waard is over te schrijven. Deze slechte tijden zijn nog niet ten einde en ze dreigen slechter te worden. De keizer wil dat de bepalingen van het verdrag van Madrid, dat met de Franse koning in de gevangenis gesloten is, nageleefd worden. De Franse koning, die zijn belofte breekt zonder zich te bekommeren om zijn gegijzelde kinderen, weigert, en ondertussen lacht Mars ten koste van het gewone christelijke volk.^10. Aan beide kanten bereidt men zich voor op oorlog. Er is in deze tijd geen plaats voor vrede of medelijden: moge God, de vredestichter, zich verwaardigen dit in zijn medelijden te keren, en jou, dierbaarste vriend, een gelukkig leven te geven.

Het beste vanuit Antwerpen, 24 januari 1528

Van harte de jouwe, Erasmus Schets

Aan de zeer geleerde heer en de beste interpretator van de Heilige Schrift Erasmus van Rotterdam. Te Bazel

10. Frans i was tijdens de slag van Pavia in 1525 gevangengenomen en naar Madrid gebracht. Bij de Vrede van Madrid in 1526 was hij vrijgelaten met achterlating van twee van zijn zoons als gijzelaars. In Frankrijk teruggekeerd verklaarde hij de Vrede van Madrid nietig en sloot hij zich aan bij de Liga van Cognac tegen Karel v.