De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 12. Brieven 1658-1801

1796 Aan Polidoro Virgilio
Bazel, 24 maart 1527

Erasmus van Rotterdam groet Polidoro Virgilio

Waar dringen beheksende tongen niet binnen? Wij kunnen, beste Polidoro, niet anders en beter hierop wraak nemen dan door onze vriendschap die mijn tegenstanders zouden willen vernietigen, met de meest nauwe banden in stand te houden. Je zult zien dat de homilieën^1. die aan jou waren opgedragen, nu opnieuw prachtig zijn gedrukt. Ik hoop dat degenen die zich aan onze eensgezindheid ergeren, hierdoor nog meer worden gekweld.

Als vredestichter tussen Lee en mij treed je ijverig op; vanwege die houding zal Christus je de beloofde zaligheid^2. verlenen. Maar Lee stelt weinig billijke vredesvoorwaarden. Laat hij maar zien wat ik verkeerd tegen hem heb geschreven; ik zal op mijn beurt aantonen wat hij verkeerd met mij heeft gedaan. Moge vriendschap ons dan verbinden, wanneer aan beide kanten fouten herroepen zijn. Maar wat hij verlangt, zou niet de vriendschap herstellen, maar de vijandschap vernieuwen. Het zou het beste zijn geen wrok

1. Zie brieven 1734 en 1800.

2. Vgl. Mattheus 5:9.

[p. 285]

te blijven koesteren, maar met de bekende amnèstia^3. van de Grieken de herinnering aan al het oude onrecht volledig uit te wissen en met een of ander vriendelijk geschrift te verklaren, dat de vijandigheid is beëindigd en de geesten in christelijke eendracht zijn verbonden; dit is met Jacques Lefèvre en mij gebeurd.

Wat de strijd betreft die ik met zoveel monsters moet leveren, ken en aanvaard ik mijn noodlot. Met de belangrijkste mensen heb ik een goede verstandhouding. Clemens vii^4. heeft mij al tweemaal tweehonderd gulden gestuurd en deed allerhande beloften. Tegelijk met de kanselier^5. heeft de keizer^6. mij onlangs een bijzonder vriendelijke brief geschreven. Ik heb kisten vol met de meest eervolle brieven van koningen, kardinalen, hertogen en bisschoppen. Van veel mensen komen allesbehalve alledaagse geschenken. Door duistere figuren, als waren het luizen en vlooien, word ik gebeten, want de keizer en de paus zijn niet bij machte hun het zwijgen op te leggen. Ze zijn veilig in hun duisternis, maar bereiken alleen maar dat ze zich belachelijk maken. Ik zal tot de laatste dag van mijn leven het roer recht houden.^7. Christus, de koorleider van dit toneelstuk, zal voor de afloop zorgen.

Over het drukken van je boek^8. heb ik met Froben gesproken; hij antwoordt dat hij daartoe graag bereid is op dezelfde voorwaarden waarmee hij de Adagia drukte. Het ga je goed, machtige beschermheer.

Bazel, 24 maart 1527

3. Vgl. Adagia 1094.

4. Zie brief 1443b; de tweede gift ontving Erasmus waarschijnlijk in juli 1525.

5. Mercurino Gattinara; zie brief 1757; de brieven 1785 en 1790a had Erasmus waarschijnlijk nog niet ontvangen.

6. Brief 1731.

7. Vgl. Adagia 2028.

8. Waarschijnlijk Virgilio's De prodigiis, dat pas in 1531 bij een andere drukker (Bebel) in Bazel verscheen.