De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 12. Brieven 1658-1801

[p. 162]

1735 Aan Guillaume Cop
Bazel, 27 augustus 1526

Erasmus van Rotterdam groet de arts Guillaume Cop

Met groot verlangen zag ik, beste Cop, meest welsprekende onder de artsen, in mijn zwaar aangetaste gezondheid uit naar jouw aanwezigheid. Sinds ik begonnen was wijn te verdunnen met water dat in zoethout was gekookt, behandelde mijn niersteen mij vriendelijker en mijn vrienden wensten mij al geluk, alsof ik ervan verlost was. Maar afgelopen juli ontstond er plotseling een heftige urinestroom, waarbij de urinewegen beschadigd raakten. Aanvankelijk had ik geen pijn, maar na een of twee dagen kreeg ik er veel last van, alsof de steen in de blaas bleef steken omdat hij niet uitgescheiden kon worden. Intussen stroomde er een wonderlijke hoeveelheid gipsachtige urine uit als een soort etter. Bang geworden raadpleegde ik de artsen die wij hier hebben; zij passen bij de bevolking hier, die niet erg gezond leeft en niet met mate drinkt. Ze gaven mij geen enkele hoop. De een raadde de thermen in Baden^1. aan, de ander adviseerde wat anders. Daarom heb ik de artsen weggestuurd en mijzelf aan de Heer toevertrouwd. De pijn is nu minder hevig en de hoeveelheid stof is aanzienlijk afgenomen. Het blijkt een abces of een ontsteking van het urinesysteem te zijn. Men zegt dat Thomas Linacre^2. aan deze kwaal is overleden. Omdat ik door mijn ziekte en oorlogsdreigingen je niet kan bezoeken, vraag ik je dringend mij schriftelijk te willen helpen.

Monniken en enkele theologen die op monniken lijken, hebben naar het schijnt met toewijding een complot gesmeed om de mensen de boeken van Erasmus uit handen te slaan met de bedoeling dat wij daarna boeken van Béda, Cousturier en hun soortgenoten lezen. Naar men vermoedt, verleent Lee bij jullie en als onbetrouwbare gezant in Spanje volop medewerking aan deze waanzin. Ook je vriend Aleandro weet van geen ophouden, tenzij veel mensen mij de waarheid niet vertellen. Wat de afloop van al dit tumult zal zijn, weet ik niet. Ik kan niet in mijn eentje tegen zoveel monsters vechten, als de vorsten hun gezag niet laten gelden. De paus had de Leuvense kletsmeiers het zwijgen opgelegd.^3. In het geheim kregen zij van de datarius^4. toestemming hun taak uit te voeren op voorwaarde dat ik er geen schade van zou ondervinden. De keizer had een bijzonder streng edict uitgevaardigd. Toen dit was afgekondigd, snelden zij naar Mechelen en kregen van het hof een uitleg van het edict die wat de keizer had geschreven, volledig ongedaan maakte.^5.

1. Waarschijnlijk Baden in het Zwitserse Aargau.

2. Thomas Linacre overleed op 20 oktober 1524.

3. Zie brieven 1589 en 1717.

4. Gian Matteo Giberti; zie brief 1716, noot 1.

5. Zie brieven 1690 en 1717.

[p. 163]

Papillon en Du Moulin zijn overleden.^6. Berquin^7. voert in zijn kerker een dispuut met theologen. De koning heeft het druk met zijn eigen zaken;^8. ik bid God dat hij alles een voorspoedige afloop bezorgt.

De bezorger van deze brief^9. wilde graag bij je aanbevolen worden. Waar hij zich mee bezighoudt, kun je beter van hemzelf horen; want hij is een koopman en een grote opschepper. Je moet hem wel aanhoren, maar niet vertrouwen. Ik zal je dankbaar zijn als je mij een geneesmiddel stuurt en mij bericht, als er aan het hof iets is dat voor mij belangrijk is te weten. Ik wens jou, je echtgenote en kinderen het beste toe.

Bazel, 27 augustus 1526.

6. Papilllon overleed in 1525; van Du Moulin is de datum van overlijden niet bekend.

7. Zie brief 1692.

8. Vgl. Terentius, Heautontimorumenos 225.

9. Niet geïdentificeerd persoon.