De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 11. Brieven 1535-1657

1633 Aan Daniel Mauch
Bazel, 10 oktober 1525

Hartelijk gegroet. Iemands genegenheid niet met genegenheid beantwoorden, beste Daniel, dat doen zelfs wilde dieren nauwelijks. Jij toont sympathie voor Erasmus die je kent uit zijn geschriften, ik op mijn beurt heb sympathie voor Daniel die mij bekend is uit zijn buitengewoon vriendelijke en zeer bescheiden brieven.^1. De bijbelse Daniël wordt een zeer gewenst man genoemd.^2. Wat is er dan zo verwonderlijk aan als jij, een gewenst man, vriendschap wenst met de gewenste?^3. Maar wat vertel je mij nu? Anderen verlaten vorstelijke hoven uit verlangen naar rust, en jij hebt je, om zo te zeggen, vanuit de golven naar het hof begeven als ware het een rustige haven.^4. Grau verloochent zich niet door mij met zijn loftuitingen zo groot voor te stellen als zijn mateloze sympathie voor mij hem heeft doen geloven dat ik ben. Ik weet niet of ik nu de tijd kan vinden om antwoord te geven op de alleraardigste brief^5. van Montini.

Wil je hem een leuk nieuwtje meedelen? Luther heeft - moge het hem geluk en voorspoed brengen - na het afleggen van de filosofenmantel, een vrouw getrouwd uit de voorname familie Von Bora, een mooie jongedame van 26 jaar, maar zonder bruidsschat, die enige tijd geleden haar leven als Vestaalse maagd heeft opgegeven. En om je te laten weten dat het huwelijk onder een gelukkig gesternte heeft plaatsgevonden: de jonge bruid heeft enkele dagen na het zingen van het bruiloftslied het leven geschonken aan een kind.^6.

1. Eerdere brieven van Mauch aan Erasmus zijn niet bewaard gebleven.

2. Daniël 10:11.

3. Het Latijnse woord voor ‘wensen’ is desiderare. Met ‘de gewenste’ (Desiderius) bedoelt Erasmus zichzelf.

4. Mauch was in dienst getreden van Floriano Montini.

5. Deze brief is niet bewaard gebleven.

6. Dit is onjuist. Het gaat om een vals gerucht, in het leven geroepen om afbreuk te doen aan Luther. Erasmus begreep dit later en liet de passage weg uit de gedrukte versie van deze brief. In brief 1677 nam hij afstand van het gerucht.

[p. 252]

Montini maakt schertsende toespelingen op de bloedige crisis,^7. maar deze crisis heeft de onderwereld ongeveer honderdduizend boeren opgeleverd. Het ergste is nu voorbij en als Grau komt, zal hij merken dat de kwaal wat beter behandelbaar is. Het ga je goed en wees mijn vriend. Je kunt ook niet anders, als je zo gesteld bent op Grau.

Gegeven te Bazel, 10 oktober in het jaar 1525

Doe Montini de zeer hartelijke groeten.

Je Erasmus van Rotterdam

Aan de zeer veelbelovende jongeling Daniel Mauch van Ulm, verblijvend in Rome in het huis van de hoogwaardige heer kardinaal Campeggi

7. De boerenopstanden.