1601 Aan Guillaume Budé
Bazel, 25 augustus 1525
Erasmus van Rotterdam aan Guillaume Budé, gegroet
Je moet bij de hemelgoden wel bijzonder geliefd zijn, zeergeleerde Budé, aangezien je in deze tijden van heilloze opschudding een ongestoord bestaan kunt blijven leiden. De rollen in het drama gaan van de ene acteur naar de andere. Het eerste bedrijf ging om de schone letteren. Hierin speelde Reuchlin zijn rol en enigermate ook Erasmus.Ga naar voetnoot1. Weldra veranderde de handeling in de kwestie van het geloof. Hier vertolkte Luther de hoofdrol als held in een bloedig drama. Ook de vorsten namen enkele bijrollen voor hun rekening. De koning van de Denen is in ballingschap,Ga naar voetnoot2. die van u is treurig genoeg de gast van de Spaanse landen.Ga naar voetnoot3. Onlangs zijn de edelen en de boeren ten tonele verschenen. De vertoning is buitengewoon bloedig geweest. Nu barst die opnieuw in alle hevigheid los. Ik weet niet welke afloop ze zal krijgen. Niet zonder reden was ik zo huiverig om naar Frankrijk te vertrekken. Ik had een voorgevoel dat er iets onheilspellends van grote omvang op komst was. Toch is het niet zonder groot risico hier te blijven. Maar er is geen plaats waarnaar ik kan uitwijken. En als die er zou zijn, dan gebiedt mijn gezondheid me nog rustig aan te doen. Toch word ik, een man van zestig jaar oud, intussen gedwongen als gladiator op te treden en het gevecht aan te gaan met zoveel monsterlijke wezens, voorbestemd om te sterven of te doden.
Deze koerier, door mij op eigen kosten ingehuurd, is uiterst betrouwbaar. Geef hem een brief mee om te melden hoe het met je gaat. Over mij zul je de rest van Bérault vernemen. Het ga je goed.
Bazel, daags na Sint-Bartholomeus, in het jaar 1525