1597 Aan Germain de Brie
Bazel, 25 augustus 1525
Erasmus van Rotterdam aan Germain de Brie van Auxerre, gegroet
U bent driemaal, ja viermaal gelukkig te prijzen, zeer dierbare De Brie, omdat u zich steeds heeft opgehouden binnen de omheining van de Muzen, en zich nooit heeft begeven in de doornbossen van de theologen. Wat zou ik u benijden om die rust, als u mij niet zo dierbaar was dat ik uw gelukkige omstandigheden volkomen beschouw als de mijne. Goedaardig te schrijven is in deze tijd net zo min veilig als kwaadaardig te schrijven, en verbazingwekkend is het samenspannen van de rabbi's. Terwijl Luther probeert alles te vernieuwen, zet hij alles op zijn kop, en met zijn verkeerde poging ons te bevrijden heeft hij onze slavernij verdubbeld. Ik denk dat ik niet helemaal verdwaasd ben geweest toen ik ervan afzag naar Frankrijk te gaan, hoewel ik daartoe op alle mogelijke manieren was uitgenodigd, want ik had een voorgevoel van wat er te gebeuren stond. Verleidelijke geruchten doen hier de ronde als zou de eendracht van de vorsten ijzersterk zijn. Ik zou wel wensen dat ze waar waren, maar telkens wanneer ik denk aan de mentaliteit van de keizer en van Spanje, vrees ik dat ze dat niet zijn.
Hier speelt zich een bijzonder bloedige tragedie af. Ik weet niet welke desastreuze afloop die zal hebben. Het mensdom lijkt mij af te stevenen op een vorm van Scythische barbarij en op de totale ondergang van alle kunsten en wetenschappen. Voor mij heeft het leven zijn pijlen al verschoten. Aan u, nog in de bloei van uw leven, draag ik de fakkel over. Her en der sneuvelen de veldheren van de Muzen: te Bologna Longueil, van wie ik een buitengewoon zorgvuldig samengestelde redevoering tegen Luther bezit; in Rome is pas geleden Battista Casali overleden, in Engeland Linacre, bij u Deloynes, in Leuven Van Dorp, die, toen alle muzenhaters briesend tekeergingen, aan de ware wetenschappen nog openlijk zijn steun durfde te betuigen. Misschien is dit wel zijn ondergang geweest. Van Deloynes heb ik melding gemaakt in een geschrift dat u binnenkort bezorgd wordt,Ga naar voetnoot1. ook al heeft u in een smaakvol gedichtGa naar voetnoot2. de nagedachtenis aan deze voortreffelijke man zonder twijfel onsterfelijk gemaakt.
Deze koerier heb ik persoonlijk ingehuurd om hem bij u vandaan brieven aan mij te laten bezorgen. Wat u schrijft kunt u veilig aan hem toevertrouwen. Het ga u goed en laat mij weten hoe het u vergaat.
Auteursrechtelijk beschermd