De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 11. Brieven 1535-1657

1557 Van Caspar Ursinus Velius
Wenen, 12 maart 1525

Gegroet. Toen u schreef^1. dat u door een brief van Ziegler voor het eerst op de hoogte bent gebracht van mijn weinig gelukkige terugkeer naar Duitsland, begreep ik dat mijn brief^2. die ik u stuurde voordat ik uit Rome wegging, in het ongerede is geraakt. Iedereen denkt dat ik koning ben geworden, terwijl ik nauwelijks ooit de grens van de armoede dichter genaderd ben. Fraai verwoorde, doch inhoudsloze beloften, maar vooral vrees voor de pest, rukten mij los van Rome en haalden mij uit het hart van Italië hierheen terug. Van dit uiterst moeizame werk van onderwijzen kan toch onmogelijk iets profijtelijks en bevredigends uitgaan. U vindt van uzelf dat u van muzenvriend tot gladiator geworden bent, ik vind dat ik onmiskenbaar van citerzanger tot fluitspeler ben geworden. En wilt u alstublieft niet, verzoek ik u,

1. In brief 1514, waarop deze brief het antwoord is.

2. Deze brief is niet bewaard gebleven.

[p. 60]

dat wat een smerige tredmolen is ‘een elegante werkomgeving’ noemen.

Nu ben ik echter niet begiftigd met een zo grote geleerdheid en een zo scherpzinnige geest dat ik de teloorgaande letteren te hulp kan komen, vooral tegen de zeer gewelddadige evangelischen, die de hemelse geest zo totaal voor zichzelf opeisen dat wij voor levenloos worden gehouden. Naar het oordeel van vrienden en ook naar mijn eigen oordeel, heb ik tot nu toe onvoldoende gebruik gemaakt van de blijken van welwillendheid van bepaalde invloedrijke mensen die beter gezelschap zijn voor groenten dan voor beren.^3. En ik werd onaangenaam getroffen, om wat openhartiger en meer naar mijn eigen aard te spreken, door het wapengekletter van heerser Hephaistos.^4. Daarom heb ik besloten om van hier weg te gaan. Bij de Hongaren wordt mij een uitstekend aanbod gedaan en ik hoor dat de Sileziërs alweer bij zinnen komen. Op beide plaatsen zal ik gerieflijk en aangenaam leven.^5.

Mijn vriend de hoogwaardige bisschop van Olomouc^6. meent dat ik hem voor de gek houd, omdat ik meermalen gezegd en geschreven heb dat u mij beloofd had dat een belangwekkend, door Erasmus aan hem opgedragen boek zou verschijnen.^7. U doet dit echter allerminst, terwijl ik er stellig van overtuigd was dat u het tijdig en zorgvuldig zou volbrengen. Het waardevolle geschenk dat aan Beatus gestuurd moest worden^8. is mij door de slordigheid van de kooplieden laat ter hand gesteld. Ik zal het opsturen zodra ik een eerlijk en betrouwbaar persoon gevonden heb aan wie het veilig toevertrouwd kan worden. Het is verpakt in een vrij grote houten doos. Gezien de vorm van de doos vermoed ik dat het een sierlijke beker is. Ik zou graag willen dat dit aan Beatus per brief wordt meegedeeld, zodat hij niet denkt dat hij door mijn nalatigheid het geschenk niet samen met de brief ontvangen heeft. Pas laat heb ik ontdekt dat het hier was, nog veel later heb ik begrepen dat het door mijn mecenas voor Beatus bestemd was.

U zult erom lachen dat ik, niet welbespraakt, openbare colleges verzorg over de Redenaar van Cicero, voor een niet al te klein gehoor. Ook geef ik

3. Een toespeling van Ursinus op zijn eigen naam (ursus betekent ‘beer’).

4. Waarschijnlijk wordt Ferdinand van Oostenrijk bedoeld, die een oorlog tegen de Turken voorbereidde.

5. Ursinus zou in Wenen blijven; als koninklijk geschiedschrijver vergezelde hij Ferdinand in 1527 bij diens veldtochten tegen de Turken.

6. Stanislaus Thurzo.

7. Dat stond ook op het punt te gebeuren; zie brief 1544.

8. Een vergulde beker, door Stanislaus Thurzo bestemd voor Beatus Rhenanus als dank voor diens uitgave Auctores historiae ecclesiasticae (Bazel, 1523), die aan Thurzo was opgedragen.

[p. 61]

privéles over de Ilias van Homerus - een Grieks gedicht, behandeld door een barbaar. Het ga u goed.

Wenen, 12 maart 1525

Uw Caspar Ursinus Velius