De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 10. Brieven 1356-1534

[p. 342]

1512 Aan Rudbert von Mosham
Bazel, 12 november 1524

Erasmus van Rotterdam groet Rudbert von Mosham, kapitteldeken van Passau in Beieren

Uw gezicht kan ik me zo voor de geest halen met zijn uitstraling van vriendelijkheid, ik herinner me onze veelvuldige gesprekken en de diensten die u mij bewezen hebt, ik ben niet het werkje over de jacht vergeten dat u vertaald had, en met succes, althans volgens mij: kortom, de hele Rudbert is zo levendig aanwezig in mijn geheugen dat ik hem zelfs in kleur kan tekenen. Het enige wat ik me niet herinner is dat ik gevraagd zou hebben mijn groeten over te brengen aan de kardinaal van Gurk.^1. Ik heb niets tegen de aanzienlijksten van de kerk; maar zo is mijn aard nu eenmaal: ik heb absoluut geen enkele behoefte om iemand zo mijn groeten over te brengen, zeker niet in Duitsland. Als ik in dit geval wel zo dom ben geweest, weet dan dat ik gewoon uw gevoelens heb willen ontzien. Als mijn groeten verloren zijn gegaan, doet me dat niets. Dagelijks word ik begroet door de ordinairste lieden, die om me lachen wanneer ze me ook nog wat geld afgetroggeld hebben of me bespotten te midden van hun drinkebroers. Toch heb ik geen enkele reden tot klagen over de kardinaal: hij bleek vriendelijker dan ik verwachtte.

Of Duitse vorsten al dan niet gewoon zijn iemand niet zonder geschenk te laten gaan, moeten anderen maar bekijken. Mij heeft deze nieuwigheid in elk geval niet gestoord, afgezien dan van het feit dat na mijn beleefdheidsbezoek aan hertog Frederik van Saksen de volgende dag^2. Georgius Spalatinus naar me toekwam terwijl ik nog in bed lag: hij bracht me een lap damast voor een kledingstuk, hoewel ik zoiets niet eens had durven dromen. Om beter te kunnen begrijpen wat ik bedoel moet je bedenken dat ik drie weken in Keulen doorgebracht heb^3. zonder daar ook maar één vorst van Duitsland een bezoekje te brengen. Als ik zou kunnen, wil ik iedereen helpen maar bij niemand in dienst zijn: als ik echter ergens in dienst zou moeten zijn, komt men naar mijn ervaring meer arrogantie tegen in één drukkerij in Duitsland dan bij tien Engelse of Franse bisschoppen. Maar het feit dat ik in vele lieden zowel loyaliteit als dankbaarheid mis, doet niets af aan mijn warme gevoelens voor mijn echte vrienden uit Duitsland. Dit vertel ik om te voorkomen dat u denkt dat onze vriendschap door welke reden dan ook bekoeld is.

U ziet hoe gul ik in mijn boeken met namen gestrooid heb van vrienden, daarbij duidelijk meer gehoor gevend aan hun wensen dan aan mijn eigen oordeel. U ziet ook hoe weinigen van hen hun vriendschap aangehouden hebben, hoe velen in vijanden veranderd zijn. Toch weegt hun schuld niet zo zwaar bij mij dat ik nu een minder grote vriend ben van Willibald^4. en de overige waarachtige vrienden. Wat nu uw opmerking betreft dat ik u in mijn

1. Matthäus Lang; zie brief 1450.

2. 6 november 1520.

3. In oktober-november 1520.

4. Willibald Pirckheimer.

[p. 343]

brief niet bij uw naam noem, ten eerste kon ik me u steeds helemaal voor de geest halen afgezien van uw naam en ten tweede deed er zich geen aanleiding voor om u te noemen. Er zijn ook mensen die in mijn geschriften helemaal niet met name genoemd willen worden: aan hun klachten geef ik wel eens gehoor. Dat u ontslag genomen hebt aan het hof waardeer ik des te meer omdat u het tijdig hebt gedaan. Daarom zal ik voortaan zorgen dat u noch op Lauwerijns noch op Willibald jaloers bent, als dit althans jaloezie moet heten. Lauwerijns ken ik al sinds hij nog een jongen was, van Willibald heb ik veel meer opgestoken dan ik hem gegeven heb. U spoort me aan dapper te handelen: heel mooi, al deed ik dat van mezelf al. Ik vind het zo pijnlijk dat zowel het evangelie als de humaniora naar de bliksem gaan door de dwaasheden van sommigen. Het was me zeer aangenaam dat door uw brief mijn herinneringen aan monseigneur Ernst^5. weer gewekt zijn.

Als dokter Antonin van Košice deze brief komt bezorgen, maak dan alstublieft kennis met hem. Na kennismaking zult u hem een aardige jongeman vinden, dat weet ik zeker: hij is hier tot mijn groot verdriet vertrokken.

Het ga u goed!

Gegeven te Bazel, 12 november 1524

5. Ernst van Beieren.