De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 10. Brieven 1356-1534

1476 Aan Johannes Erasmius Froben
Bazel, 1 augustus 1524

Dit is het voorwoord bij een nieuwe uitgave van de Colloquia (‘Samenspraken’), verschenen te Bazel bij Johann Froben in augustus-september 1524.

Desiderius Erasmus van Rotterdam groet Johannes Erasmius Froben, een jongen van grote beloften

Het boekje dat ik aan jou had opgedragen,^1. heeft al mijn verwachtingen overtroffen, zoete lieve Erasmius: het is aan jou om te zorgen dat je zelf mij niet teleurstelt in mijn verwachtingen omtrent jou. Het boekje is zo populair, het vliegt de winkel uit en het raakt zo beduimeld door de leergierige jeugd dat je vader het al enkele keren heeft moeten herdrukken en dat ik het herhaaldelijk heb moeten verrijken met nieuwe toevoegsels: je zou het boek een soort Erasmius kunnen noemen, de lieveling van allen die vereren wat de Muzen heilig is. Des te meer moet je ernaar streven die naam met ere te dragen en dus zorgen dat je alle goede mensen dierbaar bent door je scholing en door je welgemanierdheid. Het zou in hoge mate genant zijn als, terwijl dit boekje zo velen tot betere latinisten en tot betere mensen heeft gemaakt, jij het zover laat komen dat je zelf niet evenzeer profiteert van datgene waar dank

1. Vanaf 1522 waren de uitgaven van de Colloquia aan Erasmius Froben opgedragen; zie brief 1262.

[p. 270]

zij jou allen profijt van hebben gehad. Omdat zo veel jongemannen je dankbaar zijn op grond van de Colloquia, zou het dan niet terecht absurd gevonden worden als door je eigen schuld blijkt dat jij mij niet op diezelfde grond dankbaar kunt zijn?

Het boekje is gegroeid tot een boek van het juiste formaat: ook jij moet ernaar streven dat de groei van je algemene ontwikkeling en van een eerlijk karakter evenredig is met het stijgen van je leeftijd. Je bent belast met buitengewone verwachtingen; daaraan moet je absoluut voldoen; ze overtreffen is natuurlijk het allermooiste; tekortschieten kun je echt alleen tot je grote schande. Ik zeg dit evenwel niet omdat ik je voortgang tot nu toe onvoldoende zou vinden, maar om een galopperend paard de sporen te geven^2. en je nog enthousiaster te laten rennen: want nu heb je de leeftijd bereikt die het meest geschikt is om met succes de beginselen van wetenschap en godsdienst in je op te nemen. Zorg dus dat dit boek Samenspraken naar waarheid jouw boek kan heten. Moge heer Jezus je leven zuiver houden, vrij van alle smetten, en je steeds tot betere dingen brengen.

Het ga je goed.

Bazel, 1 augustus 1524

2. Adagia 147.