De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 10. Brieven 1356-1534

[p. 233]

1455 Van Juan Luis Vives
Brugge, 16 juni 1524

Vives aan Erasmus

In april ben ik uit Brittannië weggegaan: alleen maar om te trouwen^1. en met het dringende verzoek van de vorsten en van de kardinaal^2. om uiterlijk eind september terug te keren. Dat zal ik doen, tenzij noodzaak of force majeure dat verhindert, of een heel zwaarwegende reden: want die mensen hebben zich zo verdienstelijk gemaakt jegens mij dat het niet billijk is als ik aan hun wens geen gevolg geef terwijl zij in vele zaken tegemoetkomen aan wat ik wil. Op Sacramentsdag^3. heb ik me aan het huwelijksjuk onderworpen, dat voor mij althans niet zwaar is en niet zo dat ik het wil afschudden: hoe het afloopt moet God maar zien. Ik heb nog geen spijt van deze stap en iedereen die ons kent is ermee in zijn nopjes; ze zeggen dat er hier al jarenlang niets gebeurd is dat zo onmiskenbaar aller goedkeuring wegdroeg.

Over de personen tegen wie jouw vrienden jou aansporen op te treden zeg ik je: het is een deerniswekkende ramp, maar bijna een noodzakelijk kwaad in deze tijden waarin alles achteruit is gegaan: maar dat is werk van de hemel. Je zult niets bereiken als je niet doet wat je helemaal niet past; maar als je dat wel doet, zul je precies datgene bederven wat in die man het beste is van alle slechte dingen. Wat een problemen waarin jij met jouw reputatie verzeild raakt! Het is zo erg dat je schijnbaar niet eervol afzijdig kunt blijven, zonder in publieke zaken betrokken te worden als bekend persoon; maar er is geen enkele garantie dat je dan niet de ene groep beledigt, of de andere, en waarschijnlijk allebei. Denk aan het vers van Ennius over Fabius Maximus.^4.

Je krijgt de groeten van Claymond en van bijna iedereen aan de universiteit. Ik heb al lange tijd niets aangenamers gehoord dan dat jouw werken ook door mijn Spaanse landgenoten ter harte genomen worden. Ik hoop dat het eens zover komt dat zij, eenmaal gewend aan deze en dergelijke boeken, een beetje beschaafd worden en zich ontdoen van een paar barbaarse opinies over het leven die hen doordrenken: ze zijn wel scherpzinnig maar weten niet wat beschaving is; deze opvattingen geeft de een door aan de ander, als het ware van hand tot hand.

In Brittannië had ik bericht gekregen dat je naar Bourgondië verhuisd was^5. om van jouw niersteen te worden verlost door de zuivere en voortreffelijke wijn van die streek. Anderen beweerden dat je naar Brittannië zou komen; ik heb ook van iemand gehoord dat je zeker gekomen zou zijn als je

1. Met Margarita Valdaura.

2. Thomas Wolsey.

3. 26 mei 1524.

4. Overgeleverd in Cicero, De officiis i, 24, 84 en De senectute iv, 10: ‘hij hechtte meer aan het publieke heil dan aan de publieke opinie’.

5. Erasmus bracht hier een vakantie door; zie brief 1440.

[p. 234]

uitgenodigd was: had ik dat maar geweten toen ik nog daar was! Dan zou het niet lang geduurd hebben of jij was er ook. Je zou welkom geweest zijn en een gewenst gast bij koning, kardinaal en alle adel. Maar als je hiertoe besluit, begin dan tegelijk iets te schrijven tegen die man:^6. anders zul je sommigen doen fronsen terwijl het toch beter voor jou is als juist hun gezichten lachen. Maar ik twijfel er niet aan dat More je hierover zeer verstandige dingen geschreven heeft en uitvoeriger ook. Je weet evenwel dat ik helemaal voor jou klaar sta, beste leraar, als ik je in iets van nut kan zijn: ook al zijn mijn vermogens gering, mijn bereidheid is geweldig groot. Doe Froben de groeten van mij en ook Rhenanus. Mijn meester, vaarwel, vaarwel, vaarwel.

Brugge, 16 juni 1524

6. Maarten Luther.