De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 10. Brieven 1356-1534

1454 Van Johann von Botzheim
Konstanz, 6 juni 1524

Gegroet. Op grond van een aanbeveling van Hummelberg heb ik de jongeman die u deze brief brengt, vriendelijk opgevangen; zelf verzocht hij mij hem door een brief bij u te introduceren. Hij heeft drie dagen in Konstanz doorgebracht. Hij schijnt niet onbekend te zijn met Latijn en Grieks. Zijn naam is Magnus,^1. zijn voornaam ben ik vergeten en hij was er niet bij toen ik dit briefje schreef. Als het geen te zware last is, gun hem dan een onderhoud, desnoods heel kort. Ik heb u deze brief bezorgd door middel van een heel verstandige jongeman, dus er is geen reden u met een lang epistel lastig te vallen. Bij ons is er geen nieuws. Ik hoor dat alle Beierse vorsten een bijeenkomst gehad hebben in Heidelberg onder het mom van een boogschutterstoer-

1. Deze persoon is niet nader bekend.

[p. 232]

nooi^2. en dat ze ook een paar niet-Beierse bisschoppen daarbij uitgenodigd hadden, namelijk die van Trier^3. en van Straatsburg.^4. Over wat daar gebrouwen wordt, lopen de gissingen flink uiteen. Bovendien vertelde een dezer dagen een vreemdeling bij ons dat aan de benedenloop van de Rijn als ik het me goed herinner door Geldersen flink wat oproer veroorzaakt is, waarschijnlijk op instigatie van de koning van Frankrijk.^5. De bisschop van Konstanz^6. treedt grimmig op tegen de lutheranen, van wie er tien opgesloten zijn en in kerkers buiten Konstanz vastgehouden worden. Als het waar is wat ze zeggen, worden er van alle kanten listen en lagen beraamd tegen de steden die het evangelie steunen en het etiket ‘luthers’ opgeplakt krijgen. De laatste dagen was Guillaume Farel in Konstanz, samen met een collega,^7. allebei Fransen. Wat u aan het doen bent, hoe het met uw gezondheid staat: schrijf me dat als u tijd hebt, en ook als u nieuws hebt. Het ga u goed, mijn fijnste leraar, en zorg dat u gezond blijft.

Uit Konstanz, 6 juni 1524

Uw vriend Johann von Botzheim

Aan de christelijkste en geleerdste theoloog, heer Erasmus van Rotterdam, zijn allerdierbaarste leraar. Te Bazel

2. Deze bijeenkomst, waaraan werd deelgenomen door 23 Duitse vorsten en prelaten en een pauselijk gezant, staat bekend als het ‘Heidelberger Schiessen’. Voornaamste agendapunt was de mogelijkheid een Beierse vorst te verkiezen tot koning van Duitsland, in plaats van Karel v.

3. Richard von Greiffenklau.

4. Wilhelm von Honstein.

5. Tussen 1502 en 1543 voerde Gelre oorlog tegen de Habsburgse macht, met steun van Frankrijk. Na de dood van de Utrechtse bisschop Filips van Bourgondië op 7 april 1524 ontstond een twist over diens opvolging; Karel v en Karel van Gelre (die het Oversticht gedeeltelijk bezet hield) schoven beiden een kandidaat naar voren.

6. Hugo von Hohenlandenberg.

7. Antoine Du Blet. Farel en hij deden Konstanz aan nadat zij in Zürich een bezoek hadden gebracht aan Huldrych Zwingli.