De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 10. Brieven 1356-1534

[p. 97]

1397 Aan Johannes Fabri
Bazel, 21 november 1523

Gegroet, hoogeerwaarde heer. Sinds de groeten die jij mij via Holbein gedaan hebt, gaat het weer beter met me: want het waren verzorgd verwoorde wensen en ze kwamen van een vriend en werden overgebracht door een vriend. Van de Spons zijn weer drieduizend exemplaren gedrukt. Dit was een besluit van Froben. Ik haat dergelijke pamfletten, en ik ben ook niet zo boos op Hutten; ik ben boos op de mensen die deze arme man daartoe aangezet hebben, alleen om er zelf voordeel bij te behalen. Ongetwijfeld zullen zij zich binnenkort manifesteren: want er wordt weer iets monsterlijks vetgemest in Straatsburg.^1. Luther vervloekt de Spons hevig: zijn brief^2. heb ik u gestuurd. Aan Oecolampadius schreef hij^3. dat ik als Mozes ben en ook in de wildernis begraven moet worden en dat aan Erasmus niet veel waarde gehecht moet worden in zaken van de geest. Dit is het voorspel van een oorlog.

Ik heb Marcus af,^4. ik heb het Onze Vader voltooid^5. en ook Ovidius' Nux^6. (dit laatste om je te laten zien dat ik weer jong word). Ik begin nu aan de Handelingen van de Apostelen.^7. Met een boekje over het biechten ben ik al bezig.^8. Als ik de krachten ervoor heb komt er ook een boek over de vrije wil.^9. Beste Fabri, ik hoef jou geen adviezen te geven, je bent zelf verstandig genoeg. Ik weet dat jij de zaak van Christus zo gematigd zult behandelen dat je de zuiverheid van het evangelie niet prijsgeeft aan farizeeën, schriftgeleerden en hogepriesters: zo zul je de volle lof verkrijgen van toekomstige generaties. Je hebt een vorst^10. met een uitstekende aanleg: zorg dat je een loyale raadsman bent. Je kent Willibald,^11. hij is een uiterst verstandige man: doe hem de hartelijke groeten van mij. Ik had een vleugje vrede in de lucht verwacht: maar je ziet wat voor weer het deze dagen is. Onze Adrianus^12. is over-

1. Zie brieven 1405 en 1406.

2. Van 1 oktober 1523, aan Conrad Pellicanus.

3. In een brief van 20 juni 1523.

4. Zie brief 1400.

5. Zie brief 1393.

6. Zie brief 1402.

7. Zie brief 1414.

8. Zie brief 1426.

9. Zie brief 1419.

10. Ferdinand van Oostenrijk.

11. Willibald Pirckheimer.

12. Adrianus vi.

[p. 98]

leden; als hij zijn pausschap volbracht heeft in dienst van Christus, geniet hij nu de glorie bij Christus. Maar als hij het volbracht heeft in dienst van de mensen, heeft hij zijn glorie bij God verspeeld. Zijn rechter zal over hem oordelen. Zorg dat je optreedt als man van het evangelie, beste Fabri. Beveel alsjeblieft je vriend Erasmus aan bij de zeer doorluchtige vorst Ferdinand, voorwiens voorspoed ik bid. Engeland heeft heer Murner als rijk man teruggestuurd.^13. Wat maakt die arme Luther velen rijk! Het ga je goed.

Bazel, 21 november 1523

Erasmus, waarlijk jouw vriend

Aan de eerwaarde heer Johannes Fabri, kanunnik en vicaris te Konstanz, mijn zeer te respecteren meester. Te Neurenberg

13. Thomas Murner had de Assertio septem sacramentorum van Hendrik viii in het Duits vertaald. In 1523 bezocht hij Engeland gedurende enkele maanden. Bij zijn terugkeer kreeg hij van Hendrik viii een groot geldbedrag mee.