De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 9. Brieven 1252-1355

1341 Aan Willibald Pirckheimer
Bazel, 28 januari 1523

Ik groet je. Niets was mij aangenamer dan je brief,^1. zeer geachte Willibald. Ik zal je, omdat ik het heel druk heb, in een paar woorden zeggen wat ik wil. Het is algemeen bekend hoeveel de humaniora aan Froben te danken hebben, die als enige op eigen kosten zich voor onze belangen inzet. Maar zeer veel mensen belagen de man zoals pottenbakkers dat doen,^2. en hebben zich bijna door een eed verbonden hem om te brengen. Wanneer hij een nieuw werk uitgeeft waarvan zij denken dat het goed verkoopbaar zal zijn, steelt de een na de ander weldra een exemplaar uit zijn drukkerij, drukt de tekst zelf en verkoopt deze voor een zeer lage prijs. Intussen geeft Froben een enorm

1. De brief is niet bewaard gebleven.

2. Adagia 125.

[p. 240]

bedrag aan correctoren en vaak ook aan kopieën uit. Deze ongerechtigheid zou eenvoudig verholpen kunnen worden, als er een verordening van de keizer zou komen, dat niemand een boek dat eerst door Froben is uitgegeven of waaraan de auteur iets heeft toegevoegd, binnen twee jaar mag drukken.^3. De termijn is niet lang en de drukkerij van Froben verdient deze gunst vooral, omdat zij niets uitgeeft wat ondeugdelijk of ondermijnend is.

Op dit moment wordt de paraphrasis op het evangelie van Johannes gedrukt; zij is opgedragen aan Ferdinand. Een deel ervan stuur ik je toe met de bedoeling dat je mij laat weten of het je geschikt lijkt. Ik twijfel er niet aan dat de zaak eenvoudig te realiseren is. Toch is het van belang dat het zo snel mogelijk gebeurt. Als het jou niet gelegen komt dit te doen, kun je het aan anderen overlaten. Want naar ik hoor, is Jakob Spiegel bij je, een van mijn beste vrienden en een betrouwbaar iemand, en ook de prins-bisschop van Teramo, apostolisch nuntius,^4. die, vriendelijk als hij is, mij altijd bijzonder gunstig gesteund heeft. In deze kwestie wordt er, mijn beste Willibald, voor mij niet gezaaid en geoogst. Toch zal ik, die om veel andere redenen zeer gehecht aan je ben, ook omwille van Froben en de humaniora jou graag erkentelijk zijn. Als de beschikking van de keizer niet terstond uitgevoerd kan worden, laat mij dan tenminste weten dat zij verkregen is, zodat Froben bij de volgende markt zijn titel kan gebruiken.

De paus heeft mij een officiële brief gestuurd vol eerbetoon en welwillendheid.^5. Zijn secretaris^6. zweert dat het niet om een gewone brief gaat, maar dat alles door de paus persoonlijk gedicteerd is. Het ga u goed, u die een sieraad van deze tijd bent.

Aan de zeer geachte heer Willibald Pirckheimer, raadsman van Zijne Majesteit de keizer.

3. Het gewenste privilege werd op al 14 februari 1523 verleend.

4. Francesco Chierigati.

5. Brief 1324.

6. In brief 1345 kent Erasmus deze informatie toe aan Pierre Barbier, wat bevestigd wordt in brief 1342, p. 320.