De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 9. Brieven 1252-1355

[p. 167]

1323 Aan Ferdinand van Oostenrijk
Bazel, 29 november 1522

Erasmus van Rotterdam aan Ferdinand, broer van keizer Karel

Ik groet u nederig, zeer doorluchtige vorst. Om Uwe Hoogheid, die druk bezet is met talrijke en lastige bezigheden, niet langer op te houden: naar ik meen herinnert u zich die Erasmus, wiens boek De principe u zo goed was te lezen en aan te bevelen.^1. Op het ogenblik vraag ik u niets anders dan, als ik het verdien, uw sympathie voor mij te behouden, in het bijzonder in deze verreweg woeligste tijd. Ik vraag dit alleen maar om te bereiken dat met uw bescherming de humaniora en de kracht van de leer van het evangelie bij hen die de naam van Christus belijden, van dag tot dag steeds sterker worden. Want ik ambieer geen ambten of betalingen, omdat ik beslist tevreden ben met mijn nederige positie en mijn sobere levensstijl, maar verlang naar de roem van Christus. Uwe Doorluchtigheid wijdt zich daar evenzeer aan en u kunt deze verder bevorderen. Ik heb in elk geval, voor zover ik kon, tot nu toe met oprechte trouw en een zuiver geweten voor de bevordering hiervan mijn best gedaan.

De afgelopen maanden heb ik de Paraphrasis in Matthaeum, waarmee ik op aandringen van Matthäus^2. kardinaal van Sion begonnen was, aan de onoverwinnelijke keizer Karel, uw broer, opgedragen. Deze heeft mij een zeer vriendelijke brief geschreven, die paste bij zijn zachtmoedigheid, en daarin verzekerd dat deze publicatie van mij hem zeer welgevallig was. Nu heb ik de Paraphrasis in Johannem onder handen, waartoe ik mij op aansporing van talrijke personen heb gezet, vooral van de kardinaal van Mainz^3. en de uitmuntende prelaat John, bisschop van Rochester in Engeland, een man van onvergelijkelijke godsdienstigheid en geleerdheid. Want dit evangelie heeft meer onduidelijke passages dan de andere, niet alleen vanwege de verhevenheid van de goddelijke zaken die het behandelt, maar ook vanwege de raadsels van de taal waarin het gehuld is. Ik heb besloten dit werk in zijn geheel aan u op te dragen, want u belijdt niet alleen de leer van het evangelie, wat anderen ook doen, maar u wilt het ook bestuderen en verlangt het in uw leven en handelwijze tot uitdrukking te brengen. Meer mensen zullen verder uw zeer goede voorbeeld navolgen, hoop ik, als uw vroomheid en uw toegewijde voorliefde voor de heilige schrift aan iedereen bekend zijn.

1. Institutio principis christiani (Bazel, Froben, mei 1516); zie brieven 943, 970 en 1009.

2. Matthäus Schiner.

3. Albrecht van Brandenburg.

[p. 168]

De bezorger van deze brief, Jakob Spiegel, was een zeer betrouwbare en buitengewoon geliefde secretaris van keizer Maximiliaan, uw grootvader van vaderskant. Hij is een geleerde met een goede smaak en heeft een gelukkige manier van schrijven. Naast deze gaven wijdt hij zich intensief aan de bestudering van het evangelie en bevordert haar. Ik zou hem Uwe Hoogheid aanbevelen, als ik zelf enige invloed had of als hij iemand was die enige aanbeveling nodig had. Ik weet dat hij die geheel en al zal verdienen door zijn eigen voortreffelijke kwaliteiten, zonder twijfel dezelfde waarmee hij bij Maximiliaan, een vorst met een zeer scherp oordeelsvermogen, in de smaak viel. Uwe Doorluchtigheid kan zich ervan verzekeren dat Erasmus zal doen wat een nederige, maar trouwe dienaar ook maar vermag. Moge de almachtige Jezus Christus u duurzaam in voorspoed laten leven. Moge hij uw plannen gunstig gezind zijn tot heil van de gemeenschap en tot glorie van God.

Bazel, 29 november 1522