De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 8. Brieven 1122-1251

1129 Aan John Fisher
Leuven, 2 augustus [1520]

Erasmus van Rotterdam groet hartelijk de eerwaarde vader John, bisschop van Rochester

Eerwaarde vader en uitzonderlijk beschermheer, een doctor in de beide rechten, gewezen raadsheer van keizer Maximiliaan, een ontwikkeld en bedachtzaam iemand, heeft mij in Brugge^1. verteld dat onze vriend Reuchlin in Ingolstadt vertoeft en daar tegen een salaris van 200 gouddukaten colleges Grieks

1. In juni en juli vonden besprekingen plaats in Calais tussen Hendrik viii, Frans i en Karel v. Erasmus was waarschijnlijk daarna in het gevolg van Karel v van Calais naar Brugge gereisd, waar de vorst van 25 tot 29 juli 1520 verbleef. De beschrijving zou op Konrad Peutinger kunnen slaan, maar Erasmus zelf noemt later Johannes Salzmann als de persoon die hem de informatie had gegeven.

[p. 37]

en Hebreeuws geeft. Dit is zo voor hem geregeld door zijn vrienden, omdat het verblijf in zijn vaderstad onveilig zou zijn. Daarvan was, als ze de waarheid vertellen, dit de reden: toen de hertog van Württemberg,^2. op wie Hutten het in zijn geschriften gemunt heeft, Stuttgart weer dreigde in te nemen, raadde Reuchlin een aantal burgers aan naar elders te verhuizen. Hijzelf zou hen daarbij vergezellen. Die burgers vluchtten, maar Reuchlin was inmiddels van mening veranderd en bleef om op zijn spullen te letten. Toen vervolgens de hertog opnieuw verslagen was, hebben vrienden van hem bewerkt dat het overwinnende leger het huis van Reuchlin niet plunderde.^3. Maar na hun terugkeer maakten de burgers die hij misleid had, het de oude man moeilijk. Daarop nam hij al zijn eigendommen ongehavend mee en vertrok. Nu woont hij dus in alle rust te Ingolstadt. Ik vond dat u dit moest weten.

Duitsland is absoluut razend op Lee. Er is daar een vloed aan schotschriften verschenen! Al is Lee geen goed woord waard, ik zou toch graag zien dat zij het wat kalmer aan deden. Zij schrijven ronduit dat ze aan mijn verzoek slechts in zoverre gehoor zullen geven dat zij niet op de Engelsen zullen afgeven. Ik heb gedreigd dat ik Fransman zal worden, als zij niet stoppen mij op zo'n hinderlijke manier genegen te zijn. Ik voor mij zal doen wat in mijn vermogen is. Maar Lee zou er verstandig aan doen zelf wat te schrijven en uit te geven en zo zijn best te doen om hen die hij heeft geërgerd, te bedaren.

Naar ik hoor bereidt men een aanval voor op de dominicanen en de papisten. Ik ben bang dat er van dit geharrewar een geweldige brand komt. Aan de dominicanen en de papisten wordt de oorlog verklaard, maar ondertussen gaan ze tegen alle priesters tekeer, precies zoals bij de Bohemers.^4. Het ga u goed.

Leuven, 2 augustus [1519]

2. Ulrich von Württemberg.

3. Zie brief 986.

4. Zie brief 1021.